Van tijdmachine tot de illusie van digitaal vernietigen

Presentaties studenten Data Design
Het was weer een bijzondere ochtend, die 30 januari. Zes studenten van de minor data design van de Willem de Kooning Academie (WdKA) kwamen hun onderzoek presenteren bij het Nationaal Archief. Het was de tweede keer dat we dit organiseerden. Iedere geïnteresseerdewas welkom.
In hun onderzoek brachten studenten de grote issues rondom data en archivering bijeen. En kwamen o.a. vragen aan bod als: wie archiveert wat, waarom en hoe? Wat voegen nieuwe technologische ontwikkelingen toe aan archivering en om wat voor soort archiveringsmethoden vraagt de toekomstige digitale cultuur? Allemaal vraagstukken waar we in de huidige archief- en informatiewereld tegenaan (gaan) lopen. En antwoord op willen – of zelfs moeten - vinden. De onderzoeken van de studenten leverde boeiende presentaties op. Vragen en reacties vanuit het publiek bleven dan ook niet lang uit. We kijken terug op een inspirerende bijeenkomst!

Daphne Reijtenbagh man (with) dog

Het project 'Man (with) dog' belicht en visualiseert de interpretatie van een zoekmachine. ‘Man en hond’ of ‘man met hond’, in gesproken taal verschillen deze twee zinnen niet veel van elkaar. Deze twee woorden hebben geen invloed op de betekenis en representatie wanneer het gaat over een man ‘en’, of ‘met’ een hond. Een wijziging van een enkel woord heeft echter zeker invloed op het zoekresultaat bij het zoeken via internet. Dit project visualiseert en vergelijkt de weergave en aanwijzing van een machine (zoekmachine zoals: Google en andere hulpmiddelen voor machine learning) die door een mens wordt bestuurd. Met andere woorden: ‘Hoe representeert en interpreteert een machine menselijke verzoeken?’ Mens en hond worden gebruikt als de hoofdpersonen om erachter te komen.

Stijn Zijlstra Archived Unaccessed

Het externaliseren van herinneringen beoefenen we al sinds de prehistorie. Het is altijd in ontwikkeling geweest, van grottekeningen tot steentabletten, boeken, foto's, films en digitale media. Sinds Cloud-opslag en smartphones is printen steeds minder belangrijk geworden. Fysieke reproductie is gestagneerd. Door het gemak van digitale reproductie komen we in een comfortzone waar we zelf minder hoeven te herinneren. We nemen duizenden foto's zonder er bij na te denken. Echter kijken we er zelden naar terug. Hoe kunnen we hedendaagse externaliseringen opnieuw toeëigenen? Archived Unaccessed is een modulair systeem dat speculeert over de mogelijke nieuwe toekomst van herinneren.

Lianne Verkerk Empty trashcan

Dit project legt de illusie van digitaal vernietigen bloot. Lianne kocht als experiment ‘lege’ tweedehands usb-sticks en datakaartjes op. Daar was toch nog veel persoonlijke data op terug te vinden. Met een recoverytooltje trof ze veel materiaal aan, vooral foto's. Van vakanties, objecten of 'selfies'. Geïntrigeerd door deze vondsten maakte ze een boek van de teruggevonden data. Ze vroeg bij een jurist advies om een beeld te krijgen hoe de juridische context eruit ziet. Het blijkt dat je ook verantwoordelijkheden te dragen hebt als je beschikt over deze persoonlijke data van onbekenden. Digitaal vernietigen is geen sinecure...

Myrna de Bruijn Tijdreizen in kaart

'Tijdreizen in kaart' is een visuele tijdreis waarin je ontdekt hoe er in het verleden tegen bepaalde (archief)kwesties aangekeken werd. Tijd is een ruimtelijke dimensie, waarin wij ons onherroepelijk verplaatsen in het tempo van de klok. Richting de toekomst, het voortdurende nu. Het nu is het enige wat we ervaren als de realiteit, de rest is een herinnering of voorspelling. In werkelijkheid is juist ieder moment net zo realistisch als het nu, ongeacht wanneer het plaatsvond of -vindt. Alle tijd bevindt zich om ons heen, we zien slechts het moment. We kunnen nog niet anders dan vooruit manoeuvreren door deze tijd. Maar als we dit wel kunnen, hoe navigeren we dan?

Stella Shi The forgettable history of us

Is het waar dat het tegenwoordig meer kost om data te verwijderen dan om data te creëren? Neem eens een keer de tijd om te kijken naar wat we zouden willen verwijderen uit ons digitale archief, dit zegt veel over wat we in de eerste plaats zouden kiezen om te creëren. Het zegt wat over onze sociale identiteit, onze persoonlijke verwachtingen ten opzichte van het leven, de verfijnde relatie die we hebben met de buitenwereld. De Forgettable History of Us heeft als doel om de houding van mensen ten opzichte van hun foto's in het digitale tijdperk te onthullen. Dat doet Stella door een eenvoudige oefening aan te bieden voor het verwijderen van foto's gemaakt met je smartphone. Het eindproduct is een compilatie van haar eigen gecategoriseerde data in de vorm van een publicatie.

Peter Marcus MVI_archief

Peter onderzocht een concept van een continu groeiend, online archief zonder curator. Het geeft in een vogelvlucht perspectief een beeld van de mensheid in specifieke tijdsperiodes, zonder dat er een mens aan te pas komt om te bepalen wat daar allemaal wel en niet in hoort. Op lange termijn zou het een archief kunnen zijn waar je door middel van een beknopte compilatie kunt terugblikken op de wereld, en op ieder moment duikt het in een grotendeels ongezien gedeelte van het internet, waar het een deel van het meest pure documentaire beeldmateriaal dat publiek beschikbaar is bewaard. Materiaal dat anders verwijderd wordt, of nog veel waarschijnlijker, vergeten.

Minor Data Design
De minor Data Design van de WdKA is gekoppeld aan actuele ontwikkelingen zoals open data en big data. Vraagstukken rondom de invloed van data vormen de basis voor het onderzoek dat de studenten verrichten. De studenten leren gegevens te benaderen en te verwerken vanuit conceptuele, vragende en visuele perspectieven. En verschillende soorten gegevens te herkennen, interpreteren en gebruiken.

Hier vindt u ook een blog over het bezoek van de studenten aan het Nationaal Archief afgelopen september. In december 2018 hebben al eerder vierdejaarsstudenten hun archiefconcepten gepresenteerd, Een blog daarover vindt u hier.
Website van de WdKA

Credits beeld: de studenten, bij naam genoemd bij de toelichting van hun project.