Update ontwikkeling DUTO

Zoals we in eerder blogs hebben beschreven, bestaat het raamwerk uit verschillende lagen en modules. Bij de herziening is begonnen met het beschrijven van duurzame toegankelijkheid op hoog abstractieniveau, beginnend bij de waarden die duurzame toegankelijkheid vertegenwoordigt om vervolgens via de kenmerken van DUTO en generieke patronen geleidelijk af te dalen naar het concrete niveau van modeleisen. In het totaal bestaat het raamwerk uit acht modules. De laatste versies van alle modules kun je hier vinden.

De modules van het raamwerk die de waarden, kenmerken en patronen van duurzame toegankelijkheid behandelen zijn inmiddels in concept gereed. Dat geldt ook voor twee van de vijf specifieke modules met de uitwerking van de DUTO-processen ‘Vernietigen’ en ‘Registeren’. Deze modules zijn gedurende de totstandkoming gedeeld met geïnteresseerden in vier feedbacksessies. Daarnaast zijn op NORA onder de themapagina ‘Duurzame toegankelijkheid’ nieuwe pagina’s gepubliceerd over de DUTO-kenmerken en patronen.

Modeleisen

De DUTO-modeleisen zijn te vinden in de vijf modules die elk een specifiek DUTO-proces behandelen, zoals bijvoorbeeld ‘vernietigen’. De eisen zijn hierbij gekoppeld aan functies die deel uitmaken van het betreffende proces (zie voor functies ook vorige blog).

DUTO-proces, functie en modeleisen 1

De modeleis wordt daarnaast verbonden met een implementatiepatroon, MoSCoW-classificatie en een niveau van maatregelen. Het niveau van maatregelen komt in de plaats van de eerder gebruikte classificaties zware en lichte beheerregimes. Uit de feedback bleek dat het gebruikte begrip ‘beheerregimes’ als verwarrend werden ervaren. We spreken nu in plaats daarvan over zware en lichte niveaus van maatregelen.

De koppeling van een eis aan een patroon, MoSCoW en niveau van maatregelen, maakt een passende ontwerpkeuze mogelijk. Modeleisen zijn passend als deze in balans zijn met het doel van het informatiesysteem: soms heb je een limousine nodig om van A naar B te komen en in andere gevallen lukt het ook wel met een step.

Het label ‘zwaar’ of ‘licht’ niveau van maatregelen is bijvoorbeeld afhankelijk van het aantal benodigde stappen om een DUTO-proces uit te voeren. Bij het proces Migreren zijn de processtappen bijvoorbeeld: selecteren, ophalen, transformeren, importeren en valideren/controleren. Als niet alle stappen gelden, dan is er sprake van een ‘licht’ niveau van maatregelen.

Waar wordt komende tijd aan gewerkt?

Er is sinds de laatste feedbacksessie van 22 december gewerkt aan drie nieuwe modules van het raamwerk. Dit zijn de DUTO-processen ‘Migreren’, ‘Bewaren’ en ‘Ter beschikking stellen’. Deze modules zijn onderwerp van de volgende feedbacksessie die 26 april gaat plaats vinden. Onder deze drie processen verstaan we het volgende:

• Het DUTO-proces ter beschikking stellen gaat over de activiteiten die nodig zijn om informatieobjecten, zoals (combinaties van) bestanden, gegevens, datasets, links te leveren voor (her)gebruik.

• Het proces Migreren gaat over de activiteiten die nodig zijn voor het verplaatsen van informatieobjecten, zoals (combinaties van) bestanden, gegevens, datasets, links en verwijzingen. Bijvoorbeeld in het kader van een opvolgende doelapplicatie, overbrenging naar een E-depot of veilig stellen van informatie naar een legacy-beheersysteem.

• Het DUTO-proces bewaren gaat over de activiteiten die nodig zijn om informatieobjecten, zoals (combinaties van) bestanden, gegevens, datasets, links toekomstbestendig in stand te houden.

De volgende stappen

Komende periode zullen we werken aan het definitief maken van de verschillende onderdelen. Dat bestaat onder andere uit het verwerken van de feedback uit de redactievergaderingen en komende feedbacksessie. Vervolgens zijn wij van plan om de modules over de doelen en kenmerken van DUTO in juli vast te stellen door de standaardisatieraad. De overige modules zullen opengesteld worden voor een openbare review met als doel deze te normeren in november.

Aanmelden feedbacksessie en Koplopers

We nodig graag iedereen uit die geïnteresseerd is in het raamwerk om deel te nemen. Het aanmelden voor de online feedbacksessie van 26 april kun je hier doen. Alle actuele versies van de modules vind je hier.

Nu het DUTO-raamwerk (in concept) vorm heeft gekregen zijn we als projectgroep ook benieuwd naar de toepassing ervan in de praktijk. Daarmee hoeft niet perse gewacht te worden tot de formele afronding van het gehele project. Het is ook nuttig om in het huidige stadium al te onderzoeken hoe het gebruik van de nieuwe DUTO-eisen uitpakt in dagelijks gebruik. Heb je interesse om in je organisatie aan de slag te gaan met het raamwerk als DUTO-koploper en ons zo te helpen met het fijnslijpen van het raamwerk dan komen we graag met je in contact.

Het kan ook zijn dat meer informatie wil hebben over DUTO en wat het voor jouw organisatie kan betekenen. We gaan daarover graag het gesprek aan en je kunt hiervoor in contact treden via het contactformulier Contact | Nationaal Archief.