Wat jou en mij opviel op het web... (3)
Dit bericht is het derde in een serie, waarin ik terugblik op interessante of opvallende berichten di...
Vervreemding zet Wob buitenspel
- okt 2011
- Verwijderde gebruiker
- ·
- Aangepast 27 jun
- 14
- 100
De Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) is de laatste tijd weer in discussie. Vooral voorstanders van inperking roeren zich. Maar je kunt het natuurlijk ook zo regelen dat informatie gewoon niet gearchiveerd is.
Een niet zo hypothetisch geval: Toen in 2006 in Zeeland ontpoldering aan de orde kwam trok de Provincie de regie naar zich toe en deed voorstellen voor gebieden die onder water gezet zouden moeten worden. Een storm van kritiek barstte los. Als vluchtweg werd de bevolking de gelegenheid geboden om alternatieven in te dienen, die door een externe commissie zouden worden onderzocht. Een tachtigtal alternatieven werd ingediend. De commissie leverde een rapport af, dat vanuit de Staten sterk bekritiseerd werd vanwege onvoldoende kwaliteit. De merites van de afzonderlijke alternatieven waren in het rapport ook niet terug te vinden.
Alle aanleiding dus voor burgers om, via de WOB, de originele voorstellen op te vragen zodat die beschikbaar zouden komen voor een meer gedegen onderzoek. Helaas pindakaas, deze waren door de Provincie niet gearchiveerd, maar in eigendom overgedragen aan de externe voorzitter van de commissie, die als privaat persoon niet onder de WOB viel...
Rechtmatig? Verstandig om gezeur van buitenstaanders en overbodig werk te voorkomen? Of toch niet zo geschikt om een beeld van een betrouwbare overheid neer te zetten?
De Voorsprong
Annerije van der Vliet
Verken
Literatuur archivering
Allen, Ik heb een vraagje rond literatuur omtrent archivering (bedrijfsarchivering meer specifiek). ...
gezocht: medewerker (e-) dienstverlening Het Markiezenhof Bergen op Zoom
287-Vacaturemedewerker_e_dienstverleningMarkiezenhof.pdf Het Markiezenhof te Bergen op Zoom heeft een ...
Reacties
Vervreemding is volgens mij wel aan specifieke voorwaarden (artikel 8 lid 1 Archiefwet 1995 jo art. 7 Archiefbesluit 1995) verbonden. Heeft de provincie Zeeland dat doorlopen?
Probleem is in deze wellicht dat voor de externe commissie vermoedelijk niets geregeld heeft omtrent de archiefbescheiden. Evenmin voor de voorzitter.
Geeft maar weer eens aan dat de opmerking van de Erfgoedinspectie over het uitgangspunt Publiek Belang zeker relevant is!
Dank je voor de link, ik had deze nieuwsbrief nog niet gezien. Lijkt me een heel goed idee.
In het geval uit mijn blog stelde de Provincie Zeeland zich (achteraf) op het standpunt dat alles wat uit de commissie voortkwam als privé-archief was gevormd.
Weet je of de commissie bij een besluit van GS of PS is ingesteld? Het gaat er om of het een overheidsorgaan is in de zin van art. 1 Archiefwet.
Als de commissie - in welke vorm dan ook, al is het een beleidsbeslissing op lager niveau - door de provincie is ingesteld, is het overheidsarchief. En zolang de vervreemdingsprocedure (zoals Bennie stelt) niet is doorlopen, is het dus nog overheidsarchief. Ik zie geen enkele reden voor vervreemding, dus zo'n procedure lijkt me kansloos.
Persoonlijk denk ik dat gebrek aan kennis is over hoe je omgaat met dit soort archieven. Ik ken nog zo'n voorbeeld bij het ministerie van BZK. De Provinciale Archiefinspectie in Zeeland was in die tijd wellicht niet op de hoogte van de gang van zaken en vermoedelijk hadden de bestuurders belang bij het redden van het gezicht van de voorzitter. Politiek-bestuurlijk niet zo'n heel gekke move in een ons-kent-ons omgeving als Zeeland. Het belang van goede relaties weegt nu eenmaal zwaar. Dit is een feitelijke constatering, voor de duidelijkheid. Geen oordeel.
Overigens gaat de WOB niet over daadwerkelijke archiefstukken van het betreffende bestuursorgaan, maar over informatie dat onder dat bestuursorgaan berust. Of dat daar nou hoort te berusten of niet. Kortom, hebben ze het in bezit (let op, dat is dus niet hetzelfde als eigendom!). Het lijkt me sterk dat er op het provinciehuis geen kopieën rondzwerven over deze zaak, inclusief die burgeralternatieven. Daar zou ik dan mijn WOB-verzoek op richten.
gaat het om de commissie Nijpels ? Die is ingesteld bij ministerieel besluit (en is dus een commissie die valt onder werking van de Archiefwet. Je moet dan niet zijn bij de Provincie maar bij de minister. Zie artikel 6 van dit besluit.
Nee, volgens mij gaat het om de commissie Maljers. In het rapport staat ook de (slecht leesbare) opdrachtmemo van de provincie (blz. 55), met daarin wat interessante passages.
Onder Voorgeschiedenis staat in de laatste alinea dat GS besluiten tot het instellen van een commissie.
Onder Bemensing commissie en werkwijze staat dan dat de commissie haar eigen werkwijze bepaalt. Uit de rest van dat stuk blijkt overigens niet dat dat zich uitstrekt tot archiefbeheer ten eeuwige dage.
Onder Samenhang met het m.e.r. traject - en dit is interessant - staat dat het formele traject van afweging van de alternatieven in het m.e.r. traject plaats vindt. De toetsing door de Commissie is alleen aanvullend hierop. Dat zou betekenen dat alle alternatieven ook in een doorlopen m.e.r. traject zitten en zo op te vragen zijn.
Overigens kan ik, bij nader inzien, me wel iets voorstellen bij het niet onder de provincie brengen van de Commissiestukken. Immers, dan zou bij de organisatie bekend zijn wie welke antwoorden op Commissievragen heeft gegeven en dat kan tot vervelende persoonlijke consequenties leiden en mensen mogelijkerwijs afschrikken mee te werken aan een vervolgonderzoek. Daarom kunnen bijvoorbeeld achterliggende stukken (zoals interviewverslagen) van een inspectierapport uitgezonderd worden van een WOB-verzoek.
Dat het daarna als 'privé-archief' is aangemerkt, klopt natuurlijk niet. Maar, zoals eerder gezegd, dat zal te maken hebben met gebrek aan kennis op dit gebied. Beter was het om de achterliggende stukken voor een periode besloten te verklaren en ze (bijvoorbeeld) bij een andere overheid onder te brengen, als dat de vrees wegneemt. Of voor mijn part bij een notaris.
Heb inmiddels achterhaald dat het om de commissie Maljers gaat.
In het hoofdstuk Samenstelling en Werkwijze van de commissie staat dat het secretariaat ligt bij de provincie Zeeland. Opvallend dat een commissie per memo wordt opgericht. Erg onprofessioneel zou ik zeggen (zie het voorbeeld van de instelling van de commissie Nijpels waar netjes een instellingsbesluit van is).
Bij dit secretariaat moet dus het archief zijn van deze commissie.
Volgens mij gaat het wel degelijk om een commissie waarop de Archiefwet 1995 van toepassing is. Er is echter niets geregeld over de archiefbescheiden. Wellicht iets voor de archiefinspectie aldaar. Laat onverlet dat het archief dus onder de zorgplicht van GS valt.
@Bennie:
We zijn een beetje parallel aan het werken, geloof ik ;-)
@Chido
Nou we hebben elkaar wel aangevuld geloof ik!
Wat betreft het in bewaring geven aan de notaris. Dat zou ik toch niet doen. Op rijksniveau passen ze wel eens de truc toe om het vervroegd over te brengen met openbaarheidsbeperking maar waarom moet dit allemaal zo niet-openbaar. We hebben er duidelijke regels voor waaraan we kunnen toetsen (WOB / Aw) dus moet er niet allemaal omheen gedraaid worden.
Ik denk niet dat het probleem is dat de burger weet wat er gezegd is. Dat zal namelijk niet naar buiten komen met een beroep op dezelfde uitzonderingsgrond in de WOB als inspectiestukken. Het gaat er om dat die stukken wel bekend zijn binnen de provincie. En dat kan in een kleine, hechte (bestuurs)gemeenschap zoals Zeeland vervelende consequenties hebben. Of daar is men bang voor. Kan ik me zo voorstellen.
Dag Chido, Bennie,
Dank voor jullie uitgebreide reacties! Ik zie dat ik in de popuariteitspol omhoog geschoten ben. Gisteren was ik niet in de gelegenheid om te reageren, maar nog even ter aanvulling: Het ging inderdaad om de commissie Maljers, ingesteld door GS op een verzoek van PS om alternatieve voorstellen serieus af te wegen. De taak van de commissie was om de alternatieve voorstellen uit 'de burgerij' te beoordelen op kansrijkheid. Voor de hechte bestuursgemeenschap zie ik daarom niet zo veel bezwaren tegen het naar buiten brengen van de voorstellen. Grootste 'probleem' was misschien wel dat er goede voorstellen tussen zaten, die bij het naar buiten komen serieus onderzocht zouden moeten worden. Door de alternatieven te beoordelen als niet kansrijk hoefden ze waarschijnlijk ook niet in het MER-traject terug te komen. Als is het interessant om te onderzoeken of er via die weg niet toch nog wat naar boven komt.
Er werd veel nadruk gelegd op de onafhankelijkheid van de commissie, maar het secretariaat werd wel verzorgd door de Provincie. Addertje onder het gras was dat alternatieven rechtstreeks bij de commissie moesten worden ingediend en dat die dus formeel niet bij de Provincie aanwezig zijn geweest.
Hoewel Nederland een paradijs schijnt te zijn voor brievenbusfirma's (de Rolling Stones BV is ook in Nederland gevestigd) meen ik dat de Archiefwet dit soort flauwigheden toch niet aanmoedigd. Inderdaad iets voor de archiefinspectie.
Dat het hier vermoedelijk echt wel om archiefbescheiden in de zin van de Archiefwet gaat klopt wel. Een commissie ingesteld door GS, secretariaat bij de Provincie, misschien ook nog wel verder ambtenaren werkzaam voor deze cie. ik moest ook wel even denken aan de kwestie bij BZK
Daar kun je je heel druk over maken, maar het lijkt me dat het je uiteindelijk gaat om de informatie op tafel te krijgen. Gelukkig is in dit soort gevallen is altijd sprake van ontvangers (commissie en provincie) en zenders (de indieners).
Het lijkt mij dat degenen die de alternatieven hebben aangedragen zelf nog wel een kopie zullen hebben met misschien nog wat aanvullende correspondentie. Je kunt natuurlijk altijd een oproep plaatsen met de vraag aan de indieners om deze alternatieven nog een keer voor jullie beschikbaar te stellen.
@Annerije @Rienk
Het feit dat de post niet via de provincie, maar rechtstreeks naar de externe commissie werd gestuurd doet voor de Archiefwet niets af van de status 'archiefstuk'. Als de post niet ingeboekt is bij de provincie, dan wordt het wel ingewikkeld om te achterhalen wie er allemaal voorstellen heeft ingediend. Je moet de oproep maar net zien, zin hebben om te reageren en de stukken nog voorhanden hebben.
Los hiervan is het natuurlijk ook altijd mogelijk om de voorzitter van de commissie om inzage in zijn 'privé-archief' te vragen.
Overigens is dat BZK-kwestie van Rienk ook het onderwerp van de blog waar ik in mijn eerdere reactie naar verwees.
Je kunt het ook anders oplossen. De Onderzoekscommissie Ontnemingsschikking (die van Teeven en het bonnetje) is met een net besluit ingesteld, er is een artikel opgenomen over de archiefbescheiden, die gaan na afloop van het onderzoek naar het archief van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en in hezelfde artikel neem je op dat "Het beheer vindt plaats met inachtneming van de door de Commissie in haar protocol aangegeven vertrouwelijkheid, waarover met de Commissie nadere afspraken kunnen worden gemaakt.". Geen idee of ik nu middels een WOB-verzoek informatie uit dit archief kan krijgen, dat heb ik niet geprobeerd, maar een extra belemmering lijkt er nu wel te zijn. Het rapport dat de commissie heeft opgeleverd vermeldt overigens heel mooi "Copyright © 2015 mr. dr. M. (Marten) Oosting, mr. F.G. (Frans) Bauduin, mr. J.W. (Jaap) van den Berge, prof. mr. M.J. (Matthias) Borgers". Zie voor de instellingsbeschikking Instellingsbesluit Onderzoekscommissie Ontnemingsschikking[Regeling vervallen per 28-01-2016.] Instellingsbesluit Onderzoekscommissie Ontnemingsschikking en voor het rapport https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2015/12/09/rapport-oosting