In december 2021 is er vanuit het Nationaal Archief een werkgroep gestart met de actualisatie van het DUTO-raamwerk. Zie ook de vorige blog hierover. Het nieuwe DUTO-raamwerk is praktisch en zal beter aansluiten op technologische ontwikkelingen en veranderende wetgeving.
De afgelopen periode hebben we gewerkt aan het antwoord op de vraag waarom duurzame toegankelijkheid van overheidsinformatie belangrijk is. We hebben onze ideeën voorgelegd aan de redactiegroep en de deelnemers aan de feedbacksessie. Dit heeft geleid tot onderstaande (strategische ) driehoek*.
De driehoek geeft vanuit drie perspectieven weer waarom duurzame toegankelijkheid belangrijk is. Wat we als samenleving belangrijk vinden, is beschreven in publieke waarden.
Welke producten en diensten de overheid levert en de voorwaarden waaraan deze moeten voldoen, is vastgelegd in wet- en regelgeving. Deze draagt bij aan de legitimiteit van de overheid. Duurzame toegankelijke informatie is een belangrijke grondstof voor een overheidsorganisatie. Het is de grondstof voor het efficiënt en effectief uitvoeren van overheidstaken, zodat de overheid in staat is om publieke waarde te leveren binnen de geldende wettelijke kaders.
Bij de drie perspectieven publieke waarde, legitimiteit en organisatie hebben we aandachtspunten benoemd, zoals goede dienstverlening bij publieke waarde.
* Deze driehoek is ontleend aan Moore, M. H. (1995). Creating public value: Strategic management in government. Harvard university press.
Het DUTO-raamwerk wordt ingezet binnen het speelveld van de (strategische) driehoek. Schematisch ziet het er zo uit:
Zo worden de (meer)waarde van duurzame toegankelijkheid (driehoek) en de verschillende onderdelen van het nieuwe DUTO-raamwerk (cirkel) aan elkaar verbonden. Centraal hierin staan de DUTO-kenmerken. Daarnaast kijken we naar de randvoorwaarden voor duurzame toegankelijkheid en vertalen we de kenmerken in DUTO-functionaliteiten. Deze koppelen we aan implementatiepatronen en modeleisen. Uiteindelijk kunnen deze vertaald worden naar (systeem) specifieke maatregelen.
Waar werken we nu aan?
Inmiddels hebben we de DUTO-kenmerken uitgewerkt.
We hebben beschreven wat de kenmerken vindbaar, beschikbaar, leesbaar, interpreteerbaar, betrouwbaar en toekomstbestendig betekenen in de context van duurzame toegankelijkheid. Zodat duidelijk is wat hieronder verstaan wordt en organisaties deze kunnen vertalen naar eisen en maatregelen. Voor de opbouw van de kenmerken hebben we ons laten inspireren door architectuur. De kenmerken zijn opgebouwd met een stelling, beschrijving, rationale, implicaties, voorbeelden en bronnen. De beschrijving van de DUTO-kenmerken vindt je hier. De inhoudelijke beschrijving van de kenmerken zijn voorgelegd aan de redactiegroep en onderwerp van gesprek tijdens de feedbacksessie van 16 juni.
De volgende stap…
Na de DUTO-kenmerken gaan we bezig met de functionaliteiten. We beginnen met de beschrijving van de functionaliteit vernietiging. We hebben gekozen voor een integrale aanpak: we werken de randvoorwaarden, implementatie patronen en de modeleisen bij de functionaliteit vernietiging verder uit.
Feedbacksessie
Graag horen we van jou als vakgenoot wat je van onze uitwerking tot nu toe vindt. Ben jij geïnteresseerd in de DUTO-kenmerken en ontwikkelingen rondom DUTO, sluit dan aan tijdens de online feedbacksessie op 16 juni van 10.00-11.00u. Klik hier voor het agenda-item op KIA over de feedbacksessie.
| titel | toegevoegd | door | opties | |
|---|---|---|---|---|
| 20220530-duto-kenmerken-concept.docx | mei 2022 |  |
Samenvatting: Alle modules van het DUTO-raamwerk zijn gepubliceerd. Overheidsorganisaties die concreet met duurzame toegankelijkheid aan de slag willen, kunnen dit kennisproduct daarvoor inzetten. In deze blogpost lees je meer over het DUTO-raamwerk en hoe de input uit de openbare review (oktober 2023) verwerkt is.
Vorige week schreef ik een blog over sociale media archivering, geplaatst in de groep preservation. Ik...
Wil je aan de slag met actieve openbaarmaking, maar kan je wel wat hulp gebruiken? Met de e-learnings...
Reacties
Ik las op de website van het Nationaal Archief dat er in het kwaliteitskader van het CIO-Rijk inhoudelijke vragen staan op basis van deze DUTO eisen t.b.v. archive by design. Waar kan ik dit kwaliteitskader vinden?
Ik zou willen adviseren om de kenmerken van DUTO te veranderen van vindbaar, beschikbaar, leesbaar, interpreteerbaar, betrouwbaar en toekomstbestendig naar vindbaar, beschikbaar, bruikbaar, interpreteerbaar, betrouwbaar en toekomstbestendig .
Leesbaarheid is een vorm van bruikbaarheid, maar we zien nu al dat er bestandsformaten opgeslagen dienen te worden die niet leesbaar zijn (of waar leesbaarheid niet het primaire doel is van de bruikbaarheid) en dit zal in de toekomst nog vaker het geval zijn. Denk hier bv aan audiobestanden of broncode. Met bruikbaarheid wordt er ook een kader meegegeven in welk (voorkeurs)formaat informatieobjecten het best opgeslagen en toekomstbestendig gehouden dienen te worden. Een goed voorbeeld: een spreadsheet is goed leesbaar in een pdf/a formaat, maar minder bruikbaar dan in bv een Excel formaat.
@silvionmoesan
Silvion, dankjewel voor je suggestie. Ik volg je redenatie. We hebben in het concept voor deze termen gekozen omdat we hiermee aansluiten op de nieuwe Archiefregeling, waar dezelfde termen worden gebruikt (zie dit bericht).
Dat wat jij onder 'bruikbaar' schaart, valt binnen het DUTO-concept onder 'beschikbaar'. Immers: als een afnemer informatie niet (goed) kan gebruiken, dan is de informatie dus niet beschikbaar voor het specifieke belang van die afnemer.
Neem je deel aan de feedbacksessie volgende week? Dan kunnen we er nog even over doorpraten!
@joketania
Kwaliteitskader CIO oordelen.pdf@silvionmoesan
Hi @rensouwerkerk Bedankt voor je reactie. Volgende week kan ik er helaas niet bij zijn. Ik snap dat er gekozen is om de bestaande termen te hergebruiken en als mijn rationale valt onder beschikbaarheid, dan is dit voldoende afgedekt.
Hoe kijken jullie, degenen die werken aan de vernieuwing van DUTO, aan tegen aansluiten met DUTO bij inhoud die internationaal wordt ontwikkeld in ISO-verband? Belangrijk? Of niet. En indien wel, hoe?
@adriespruit
Goede vraag Adrie! Ja, we vinden het belangrijk dat e.e.a. zo goed mogelijk aansluit.
Eén lid van de DUTO-projectgroep is tevens betrokken bij de ontwikkeling van een aantal ISO-normen op het gebied van recordsmanagement. Nog twee leden zitten in andere internationale samenwerkingsverbanden. De wisselwerking gaat daarom twee kanten op. Niet alleen beschouwen we (inter)nationale producten (zoals ISO-normen) als belangrijk referentiemateriaal, maar wat we in Nederland bedenken en ontwikkelen, is ook input voor nieuwe of verbeterde internationale producten.
Een concreet voorbeeld: de ISO 16175 beschrijft drie hoofdpatronen voor hoe je functionaliteit voor recordsmanagement kunt positioneren. Wij zijn van plan om deze hoofdpatronen ook binnen DUTO te gaan gebruiken, mogelijk verder uitgewerkt met subpatronen. In die zin zou je het nieuwe DUTO-raamwerk als een verdieping kunnen zien.