KIA presenteert: Trefwoorden voor de informatieprofessional
Een groeiend instrument voor één groot vakgebied Rob Kramer, voormalig hoofdinspecteur bij de Erfgoe...
YouTube en filmbeelden uit WO2
- jun 2019
- Mark Alphenaar
- ·
- Aangepast 27 jun
- 4
- 38
Afgelopen donderdag (6 juni) kregen we bij het Regionaal Archief Alkmaar een hartverzakking. Ons complete YouTube-kanaal was weg. Verwijderd. Onmogelijk om nog in te loggen. Contact met YouTube kon alleen via een formulier waar we in 1000 karakters ons verweer eenmalig mochten doen. De uitspraak van YouTube zou daarna bindend zijn.
Antwoord op ons verweer kwam er helaas niet en op een andere manier in contact komen met YouTube was er niet. De enige optie die ons overbleef was International Archives Day (9 juni, Eerst Pinksterdag) aan te grijpen om aandacht aan dit probleem geven via Twitter. Misschien dat d.m.v. voldoende aandacht we met YouTube in contact zouden kunnen komen. En wat voor aandacht kregen we….
Aandacht en nog eens aandacht
De media (o.a. NOS, NHnieuws, Alkmaar Centraal, NRC, Editie NL, Trouw, de Telegraaf, Noordhollands Dagblad) sprong bovenop het verhaal en duizenden retweets volgende. De eerste tweet zou volgens onze social media analyseprogramma ‘Sprout Social’ zo’n 3,5 miljoen mensen hebben bereikt.
Er volgende heel veel verontwaardiging over dat YouTube ons kanaal en eerder ook een in 2018 geplaatst WO2-filmpje (Mussert bezoekt Alkmaar), het ‘predicaat’ haat zaaiend gaf. Gebeurde dit automatisch? Waren het de nieuwe regels van YouTube omtrent haat zaaiende video’s? Zou al het gevoelige historisch filmmateriaal nu ‘gecensureerd’ worden? We wisten het niet. Wat wel opviel was dat het Mussert-filmpje al sinds 2011 op het YouTube-kanaal van Instituut voor Beeld & Geluid stond, en zelfs nog op een ander kanaal. Deze filmpjes waren nog gewoon zichtbaar.
Op Twitter en andere plekken online ontstonden discussies over het voorval, een echte maatschappelijk discussie over historisch materiaal op platformen van commerciële instellingen. Opvallend was dat menig persoon ons aansprak over het feit dat wij onze filmpjes daar hadden staan. Dom waren we, amateuristisch zelfs, maar we kregen ook vele goed bedoelde tips van/voor andere platforms.
Archieven op commerciële platformen
Wij vinden dat we op platformen aanwezig moeten zijn waar onze doelgroepen zitten, en ja, dus ook op commerciële sites zoals Facebook en YouTube. Zeker ook voor educatieve doeleinden. De kans dat scholieren weten dat we op bijvoorbeeld Wikimedia Commons zitten is veel kleiner dan dat ze ons materiaal vinden op YouTube (waar ze vaak als eerste kijken). Natuurlijk proberen we ook op duurzamere en niet-commerciëlere platformen aanwezig te zijn, zeker nu nog meer. Maar één ding is zeker, we waren niet ons filmarchief kwijt! Sommige mensen dachten te lezen in de media dat ons eigenlijke filmarchief weg was en dat we geen back-ups zouden hebben van het bronmateriaal op veilige plekken. We zijn een archief, dus dat hebben we juist wel. Dat is ook social media, mensen kijken niet verder dan een tweet en reageren daar (soms emotioneel en ongenuanceerd) op. We zagen dat dit soort opmerkingen werden tegengesproken door anderen uit bijvoorbeeld de archievenwereld. Zelf hoefden we nauwelijks in gesprek/verdediging te gaan.
Daar zijn we weer
Uiteindelijk kwam ons YouTube-kanaal weer online, maar een reactie van YouTube bleef uit. We waren wel verrast dat ze met diverse media hadden gesproken, maar helaas niet met ons. En toen werd er, nog geen dag na het online komen, weer een W02-filmpje geblokkeerd (o.a. geen reacties erbij, niet meer kunnen delen). Deze keer was het een filmpje waarin een parade van de Jeugdstorm in Alkmaar te zien was, met een enorm hakenkruis op de straat.
Wederom zochten we aandacht via Twitter en andere media volgende vanzelf. Het duurde deze keer niet lang voordat we contact kregen met YouTube (met dank aan Christian Schouten van D66 Alkmaar). We spraken telefonisch over de gebeurtenissen. Het offline halen van ons kanaal bleek niet de bedoeling te zijn geweest. Deels te wijden aan de strikte naleving van de nieuwe regels. Een verontschuldiging volgde. Het blijkt dus in de nieuwe regels te gaan over de manier waarop context moet worden gegeven bij filmpjes met zichtbare Nazi symbolen en/of waarvan YouTube ze ziet als ‘haat zaaiend’. Context moet getoond worden IN de video d.m.v. tekst in beeld of via een ‘voice over’. Alleen eronder is niet voldoende en reden dat een video verwijderd kan worden.
Maar een ‘voice over’ bij een filmpje met origineel geluid? Dat lijkt ons niet verstandig, maar ook niet continu tekst in beeld. In overleg met YouTube hebben we een voorbeeld gemaakt van hoe het dan wel zou kunnen: https://youtu.be/5gGai-Y52_U
Daarnaast zal YouTube gaan kijken om de community-richtlijnen duidelijker te maken wat betreft gevoelig materiaal dat voor educatieve doeleinden wordt gebruikt en hoe daar mee om te gaan. Ook kijken ze naar de mogelijkheid om in YouTube zelf een tekstblad in/voor een filmpje te zetten. Niet iedereen heeft namelijk toegang tot een programma waarmee ze filmpjes makkelijk kunnen bewerken.
Eind goed, al goed?
Het is nog even afwachten of YouTube (misschien automatisch) bewerkte filmpjes toch afkeurt, maar we hebben er vertrouwen in. En, we hebben nu een direct contactpersoon bij YouTube. De kans is wel aanwezig dat wereldwijd de komende tijd veel WO2-materiaal zal verdwijnen dat niet voldoet aan de nieuwe richtlijnen.
Bijkomend voordeel aan de gebeurtenis van de afgelopen dagen, is dat de maatschappelijke discussie weer flink is aangewakkerd. Zeker in Amerika (aan de retweets te zien) deelde en reageerde men er flink op los. De discussie was daar wel veel gericht op Republikeinen vs. Democraten en links vs. Rechts. YouTube is in zekere mate ook blij met de aandacht, zeker als deze discussie de politiek en andere beleidsmakers bereikt. Het blijft namelijk ook voor YouTube een grijs gebied als het gaat om (historisch) materiaal dat als haat zaaiend kan worden aangezien versus vrijheid van meningsuiting.
Archief van het Archief
Natuurlijk hebben we al onze activiteiten van de week waarin het YouTube-voorval speelde, bewaard. Artikelen die in de media zijn geschreven (on- en offline) zijn opgeslagen. Analyse van social media laat o.a. zien:
234 nieuwe volgers op Twitter
450 nieuwe volgers op YouTube
De eerste tweet over het verwijderen van ons hele YouTube-account kreeg 2391 retweets en 2473 likes. 335 retweets werden voorzien van reacties.
Totaal potentieel bereik van de vijf tweets die we stuurde over dit onderwerp: 3,8 miljoen.
Enorm veel retweets en reacties vanuit Amerika. Nauwelijks retweets of reacties vanuit de erfgoedwereld.
Mark Alphenaar
Regionaal Archief Alkmaar
Eén van de artikelen in de media over het verwijderen van ons YouTube-kanaal https://historiek.net/youtube-verwijdert-archiefmateriaal-alkmaar-wegens-haatzaaien/107107/
Google over het belang van Context https://support.google.com/youtube/answer/6345162?hl=nl
Het beleid van Google over het aanzetten tot haat https://support.google.com/youtube/answer/2801939?hl=nl&ref_topic=2803176
Zo mag je bezwaar maken als je video onder de noemer 'haat zaaiend' valt. Eenmalig in 170 karakters....
Verken
Archief 2.0 aan de praat met: Albert Koevoet
In aanloop naar de Archief 2.0 pre-conference richten we onze blik op de toekomst van Archief 2.0. Waa...
Wat jou en mij opviel op het web... (9)
Opvallende berichten deze week: Er verschijnt een nieuw rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau:...
Reacties
Een eerder gemaakte reactie van 'Violet Kennismakelaar', overgezet van waar bovenstaand verhaal eerder stond. En daaronder mijn reactie.
Hoi Mark, dank voor je feitenrelaas. Had zelf uiteraard ook e.e.a. meegekregen via de media. Deed me denken aan de reuring die ontstond nadat de KB Nationaalsocialistische kranten uit WOII online zette in 2010. Waarin uiteindelijk ook meer context geschetst moest worden.
Die afhankelijkheid van YouTube is in dit soort gevallen niet fijn. Hebben jullie ook overwogen om een eigen AV-kanaal te ontwikkelen/in te kopen voor jullie materiaal? Met het idee dat je de regie in eigen handen kan houden? Of lost dat weinig op? Kortom, ben benieuwd naar jullie afwegingen daarin. Nog los van het bereiken van de jongere doelgroepen die op social media zitten, want je kan alles aan elkaar linken toch? Deze vraag heb je vast al gehad :-)
Mooi dat jullie met YouTube naar constructieve oplossingen hebben gezocht en dat de vooruitzichten positief zijn. Hartelijke groet!
ps. je hebt gekozen voor een 'update', maar gezien de aard en lengte van je verhaal is het mooier om voor een 'Blog' te kiezen. Dat maakt het beter leesbaar door de opmaak van een 'Blog' :-)
----
Hoi Violet,
Ik zal er even een blog van maken want ik stoorde me ook al aan de opmaak ;-)
Inderdaad, we kregen zeker opmerkingen over eigen kanalen, andere platforms etc. Er is een heleboel mogelijk en we staan daar zeker niet negatief tegenover. Het is inderdaad een afweging. Aan de ene kant, duurzaamheid, onafhankelijkheid, controle. Aan de andere kant, bereik, bekendheid, gebruikersgemak en geld natuurlijk. Op dit moment gaan we voor het laatste, maar we geloven er zeker in dat YouTube zeker niet ons enige platform blijft of dat we er ooit helemaal vanaf zullen gaan. Maar op dit moment is dat gewoon de beste plek voor ons, ondanks alle problemen. Die lossen we nu dus op en gaan we gewoon door. Dan hebben we de komende jaren nog steeds een heel mooi platform. Een platform dat 'stop 1' is voor heel veel mensen/jongeren/scholieren die historisch materiaal zoeken.
De integratie op andere plekken en deelmogelijkheden van YouTube zijn uitstekend. Ongetwijfeld zullen andere platforms ook steeds beter worden en soms zijn ze dat al. We houden alles in de gaten, gaan waar onze doelgroepen zitten en zijn niet 'merk-exclusief' ;-). Uiteindelijk blijven we wel een middelgroot archief met beperkte middelen, dus soms moet je werken met iets dat niet 100% naar tevredenheid is maar wat de klus klaart. Ik kan mij wel voorstellen dat voor grotere archieven en musea met veel naamsbekendheid (en geld) zullen de keuzes makkelijker zijn.
Ha Mark, je blog ziet er mooi uit zo! Zelf ook tevreden? 'Updates' zijn beter geschikt voor hele korte berichtjes, dan is de opmaak namelijk ook minder belangrijk.
Begrijp de overwegingen heel goed. Overigens past de keuze voor YouTube goed bij het credo 'ga waar je (nieuwe) doelgroep zit'. Succes!
Fijn dit blog, Mark. Mooie aanvulling op wat ik al in de media had gelezen. De hele zaak laat maar weer eens zien dat we moeten blijven nadenken over de (on)afhankelijkheid van commerciële partijen met eigen regels voor delen van content, maar waar wel je gebruikers zitten.
Ik snap overigens goed dat YouTube strenge regels hanteert met oog op haatzaaien en de maatschappelijke discussies over de rol van social media daarin. Het zou mooi zijn als ze met een oplossing/uitzondering komen voor content uit "betrouwbare bronnen". Maar ja, hoe ga je dat in de praktijk controleren natuurlijk...
Toevallig zijn we vanuit Beeld en Geluid & AVA_Net net bezig met een onderzoek binnen de (AV)erfgoedsector over de behoeftes en wensen voor gemeenschappelijke online players. Ik stel me zo voor dat bovenstaande casus zeker in de focusgroepen besproken zal worden.
Mark, goede blog. En fijn dat het hele verhaal toch nog een positief slot heeft gekregen, inclusief richtlijnen en tips voor hoe in voorkomende toekomstige gevallen te handelen.
Ben het helemaal met je eens dat we platformen als YouTube niet moeten negeren, in ieder geval niet om de reden dat ze dit soort acties kunnen uitvoeren op 'onze' kanalen en 'ons' materiaal. In het verleden speelde dezelfde discussies naar aanleiding op voorvallen op Flickr, Facebook e.d. Niet de eerste en helaas waarschijnlijk niet de laatste... maar als met ieder voorval de do's & don'ts weer een stukje duidelijker worden, dan komen we er wel. En met deze casus heeft het RA Alkmaar daar weer een flinke bijdrage aan geleverd. Dank!