KIA presenteert: Trefwoorden voor de informatieprofessional
Een groeiend instrument voor één groot vakgebied Rob Kramer, voormalig hoofdinspecteur bij de Erfgoe...
Woorden in leven houden
- nov 2010
- Verwijderde gebruiker
- ·
- Aangepast 27 jun
- 18
- 120
Er bestaat twijfel bij mij of het onderwerp van deze blogpost wel in de Archief 2.0 community thuishoort. Maar na het werken aan de Archiefwiki tijdens de WikiInklopDag op 6 november jl. denk ik dat het wel mag.
In onze terminologie staan vele woorden die alleen nog voorkomen in inventarissen van zekere ouderdom. Of omdat er domweg geen modern woord voor bestaat aangezien het type document al enige eeuwen niet meer voorkomt.
Wie kent, laat staan gebruikt regelmatig, nog woorden als chirograaf en lias?
The Oxford English Dictionary is met een initiatief gestart waarbij je een "vergeten" of nauwelijks nog gebruikt woord adopteert en belooft het te gaan gebruiken. Leuk, archaïsch initiatief waar ik wel om kan lachen en waar ik ook de charme van inzie.
Het voorkomt verkeerd gebruik van woorden zoals in de zin: "Deze hond durft niet veel, het is een blaffaard".
Als archivarissen een beetje wereldvreemde terminologie bezigen die anderen doet fronsen. Dat mag toch best op z'n tijd? Even niet denken aan groter publieksbereik, maar lekker onder elkaar roddelen. Goed voor de bonding!
Kijk eens op de website van Save the Words. Je kunt ook een T-shirt met jouw woord bestellen om het nog meer te promoten. Ik zie het helemaal voor me. Iets voor de KVAN-dagen 2011?
(dit voorbeeld is via een andere site gemaakt)
Wie durft mee te doen? ;)
Verken
Wat doen jullie met je forum?
Ik ben een fan van forums: simpele platformen die rond specifieke onderwerpen krachtige community's ku...
Stralenkrans
Op de bij ambtenaar 2.0 kwam ik de blog van Ron Tolido tegen. Hij merkt schrijft, terecht denk ik, dat...
Reacties
Ik claim 'Aapje' (alleen nog even erachter komen wat dat betekent!)
Kennen jullie Het Neerlandsch Genootschap ter bevordering van het Belegen Woord al? Dat zendt u elk etmaal een belegen woord via Twitter. Hilarisch!http://twitter.com/#!/NGBW
@Yvette Aapje is van jou! @Albert Geweldige tip! Kende ik nog niet, maar dat soort van initiatieven, dat steun ik van harte! :)
k vind "onderhandse akte" wel leuk, maar dat zal wel te maken hebben met mijn voorliefde voor linkse hobby's. Het laatste begrip is vreemd genoeg niet opgenomen in de archiefwiki, maar wat niet is kan nog komen...Zie hiervoor dit initiatief.
Een paar jaar geleden kwam het verdwijnwoordenboek uit, wat vast bol staat van woorden die archivarissen nog kennen. Voor op een shirt zou ik persoonlijk gaan voor het onbekende maar oh zo belangrijke archiefvormer, of liever nog archiefvormend orgaan. Lekker toepasselijk. ;-) Alhoewel succes met dit shirt slechts in kringen van archivarissen is gegarandeerd.
@Aron Ik snap dat Linkse Hobby een geuzennaam aan het worden is :) Maar ik zou archieven zeker niet daarmee willen associëren. Sterker nog ik geloof zelfs dat de partijen die tegen de linkse hobbies zijn, archieven daar ook niet meteen onder rekenen ;)
@Christian Zeker weten! Mooie oude woorden die er niet meer toe doen. Omdat de voorwerpen ook niet of nauwelijks meer bestaan. Misschien wordt Archivaris ook nog een keer zo´n woord. Archiefvormend orgaan is een geweldige keuze!
Geweldig!! Ik vind KLAPPEREN wel een mooi (visueel) woord.. of zijn er nog mensen (archivarissen??) die dat nog doen? Ik sta nergens meer van versteld. Gisteren nog een hele discussie gehad over het gebruik en de excacte betekenis van het 'concept' Charter: is al aan het verschuiven sinds onze opleiding.
@Luud: Even een memorie van toelichting. Je hebt gelijk, mijn collega zegt dat archieven zeker niet te rekenen zijn tot de linkse hobby's. En als hij dat zegt, een fervent tegenstander van linkse hobby's, dan heb je dus helemaal gelijk. Het gaat namelijk om onze " vaderlandsche geschiedenis" en dat dienen, als glorieus verleden, te koesteren. Hoe kunnen ze dan 25% gaan bezuinigen op de RHC's? Oh ja, bezuinigen is een rechtse hobby.
@Aron Dan wil ik er ook nog wel eentje aan toevoegen. Volgens mij was die korting al eerder besproken en vastgelegd (decentralisatie van overheidstaken is iets wat al jaren aan de gang is) omdat de provincie nog nooit een cent aan hun archiefbeheer hebben betaald. Die zouden dan ook royaal in dat gat moeten springen en hun verantwoordelijkheid moeten nemen om dat gat te dichten. Geen elegante move natuurlijk, dat vind ik net zo goed als iedereen.
@Luud Kleine nuancering: tijdens het opstellen van de Archiefwet 1995 hebben de provincies nadrukkelijk aangegeven dat ze voor hun eigen archieven wilden betalen. Het rijk heeft dit toen weggewimpeld... (Ik zal vrijdag op kantoor de precieze passages en formuleringen even opzoeken...)
Ik kwam een keer de term 'Costumen' tegen. In een boek over waterschapsgeschiedenis. Het blijkt over regelingen t.a.v. gebruiksrecht te gaan. In het boek werd deze term niet uitgelegd.
Mag ik het woord 'trousse' toevoegen? Dit woord heeft het niet gered in de Nederlandse archivistiek en is op sterven na dood. In het wild kan je het nog wel vinden, zie bijv. de inventaris van de Grafelijkheidsrekenkamer van Holland. De betekenis? Een trosje, vast aan elkaar gebonden charters of andere documenten. Te vergelijken met de 'lias', maar daarbij zijn de stukken niet vastgezet. In het Frans is het een doosje of een etui. Overigens, 'lias' is ook een fraai ouderwets woord !
@Wim Costumen is vergelijkbaar met het Engelse custom/customary, hetgeen gebruikelijk is.
@Hennie Ik ken het hele woord trousse niet, maar jij weet nu hoe in de Archiefwiki te werk gaat, dus niets let je om het woord in de terminologie (sectie: vergeten termen) een mooie plaats te geven! Het is wel een mooi woord.
Gaat het alleen over woorden in het Nederlands ? Of ook bijv. in het Engels, Frans, Duits,..Latijn ?
Bij het uitzoeken van de betekenis en toepassing van het woord 'trousse' kwam ik een mij volstrekt onbekend woord tegen, de 'lap'. Ik had het moeten kennen, want de Handleiding behoorde destijds tot de lesstof van de Rijksarchiefschool. Ook van dit vergeten woord heb ik maar even een korte vermelding gemaakt in ons aller Archiefwiki. Maar ik heb hiervan geen foto, want het woord is, voor ik weet, in het Nationaal Archief nooit gebruikt. Ik kan wel een document vinden, waarvan ik vermoed dat het met dit begrip omschreven had kunnen worden, maar dan is het toch mijn interpretatie. Het woord komt voor in de Handleiding, met omschrijving, en het is dan ook niet verwonderlijk dat het begrip gebruikt is door de auteurs van de Handleiding, door S. Muller Fz. in de inventarissen van enkele kapittelarchieven en door R. Fruin Th.Az. in de inventaris van het Zeeuwse Statenarchief. In een enkele andere inventaris uit die tijd (jaren negentig van de 19e eeuw) kun je de term aantreffen, maar al heel snel wordt het door de de archivarissen genegeerd. Curieus genoeg blijkt het in de jaren twintig van de 20e eeuw nog gebruikt te zijn in de gemeentelijke administratie van Rotterdam. Maar daar is het niet geïntroduceerd door archivarissen, maar door DIV-medewerkers. Een raar woord, maar grappig genoeg om het toch te documenteren. Beter ware het als de archiefbeheerders van nu in het Utrechts archief en in het Zeeuws archief de term door een gebruikersvriendelijker term vervangen, want ik ben bang dat de gemiddelde informatiezoeker, en de websurfer al helemaal, echt niet begrijpen wat met de beschrijvingen wordt bedoeld waarin deze term is toegepast. Theo Thomassen zal hiertegen wel bezwaren inbrengen ;-) Een andere oplossing is natuurlijk om vanuit de digitale inventarissen het gebruikte jargon - en dan niet alleen de allervreemdste termen - te hyperlinken met de wikipagina waarin de betekenis van het woord is verklaard. Typisch een web 1.0-technologie, maar welke archiefdienst doet dit al? Dit lijkt me toch eenvoudiger te realiseren dan alle archiefinventarissen te herschrijven en zo te ontdoen van al te onbegrijpelijke en verouderde termen. @Wim: van mij mogen termen uit alle talen, als ze maar in Nederlandstalige toegangen zijn gebruikt, anders is het eind zoek. De term 'rotulus' lijkt me een volgende kandidaat, duidelijk uit het Latijn afkomstig. O ja, en wat is nou een lap? Daarvoor moet je toch even de Archiefwiki raadplegen.
@Henny: Ik vind het geweldig, de ArchiefWiki als ons eigen vergeetwoordenboek. ;-)