Preservia: the digital preservation board game

Op 15 maart 2018 vond de tweede playtest van Preservia plaats. Preservia is een nieuw bordspel over duurzame toegankelijkheid.

Voorburg

Samen met collega Pepijn Lucker reis ik om half zes van het Nationaal Archief naar Voorburg. We spelen het spel bij Marcel Ras (Netwerk Digitaal Erfgoed) thuis. Omdat ik het spel graag klaar wil hebben liggen voordat de spelers arriveren, vertrekken Pepijn en ik op tijd. De geplande speeltijd is van zes tot half acht. Van de bushalte naar Marcels huis is het minder ver (door de regen) lopen dan wanneer je de trein neemt, dus kiezen we voor de bus. Dat blijkt geen goed idee te zijn, want het verkeer in Den Haag staat tussen vijf en zes vast.

Als Pepijn en ik wat later dan gepland aanbellen bij Marcel, is Frans Neggers (Het Nieuwe Instituut) al aanwezig. Barbara Sierman (Koninklijke Bibliotheek) komt vlak na ons aan - ze houdt niet zo van spelletjes spelen, maar maakt een uitzondering voor Preservia. Ik dirigeer de spelers vriendelijk doch dringend naar de zithoek. Terwijl zij daar een drankje nuttigen, leg ik als spelleider het spel klaar op Marcels ruime keukentafel. Na nog wat koetjes en kalfjes, en het bestellen van pizza en pasta, gaan we aan tafel voor Preservia. Onderbroken door een pizzamaaltijd spelen we het spel.

Verrassing

Ik vertel hier nog niet veel over het spel zelf. Wat ik wel kan vertellen is wat ik eerder tweette (@RvanVeenendaal): rol de dobbelsteen, verken Preservia gezamenlijk, vind digitaal cultureel erfgoed terug, en bespreek en herstel het Preserviaanse duurzaamheidsbeleid. Ondanks dat wij preserveren niet meer hoeven te leren, ontstaat er toch de nodige (constructieve) discussie, en dat is precies waar het spel voor bedoeld is. Ik krijg ook tijdens deze playtest nuttige feedback voor het verder verbeteren van het spel. De opdrachten zijn nu vooral kennisvragen. Er zouden wel wat inzichtvragen bij mogen. Staat genoteerd. Na ongeveer anderhalf uur speeltijd wint onze gastheer Marcel het spel. (Zijn kinderen hadden dat al voorspeld.) Marcel wordt hierdoor de derde staatssecretaris van duurzame toegankelijkheid van het land Preservia. Meer verklap ik nog niet. Het spel is in ontwikkeling, en ik houd de 'spelervaring' graag een verrassing. Ondanks dat Marcel vindt dat het spel uitnodigt om vaker te spelen. (Hij wil vast weer winnen.)

Leren Preserveren

Preservia ontwikkelde ik voor de cursus Leren Preserveren van het Netwerk Digitaal Erfgoed. Toen ik me als cursuscoach afvroeg in hoeverre je digital preservation zou kunnen 'gamificeren' vond ik het op Monopoly gebaseerde spel CURATE: The Digital Curator Game. Nu ben ik niet zo'n fan van Monopoly, en wel van spellen als Kolonisten van Catan en bijvoorbeeld De Legenden van Andor. CURATE lijkt zich ook meer te focussen op uitdagingen van curatieprojecten, en niet op preserveren en duurzaamheidsbeleid. Andere inspiratiebronnen voor Preservia zijn het OAIS-referentiemodel (ISO 14721:2012), het SCAPE Preservation Policy Model, de waarschuwing van Vint Cerf voor een Digital Dark Age en de website Inkarnate. Hieruit borrelde Preservia op.

Erelijst

De eerste playtest was met collega's van Nationaal Archief. Dit leverde goede feedback op voor het verbeteren van het spel. Er kan nu bijvoorbeeld worden 'gehandeld' in kennis, zodat je samen opdrachten kunt uitvoeren waar je alleen niet uit komt. Het leverde ook een gedeelde winst op, en dus de eerste twee staatssecretarissen van duurzame toegankelijkheid van Preservia.

De erelijst bestaat daarom uit: Wim Westland en Tom Derks als eerste staatssecretaris(sen) duurzame toegankelijkheid van Preservia, (op)gevolgd door Marcel Ras.

Geïnteresseerd?

De komende tijd wil ik het spel vaker playtesten. Zo wordt het steeds leuker en beter. Versie 1.0 staat gepland voor (de gameroom van) iPres 2018 in Boston. Collega's van het Nationaal Archief en het Netwerk Digitaal Erfgoed zijn al geïnteresseerd. Wil je een keer meedoen, of wil je op een andere manier bijdragen aan de ontwikkeling (en vertaling) van het spel, laat het me weten.