Rechtbank Den Haag doet uitspraak over auteursrecht op databases slavenregisters

  • sep 2022
  • Otto Vervaart
  • ·
  • Aangepast jun 2024
  • 2
  • 189
Otto Vervaart
KIA Community
  • Jules Pasveer
  • Rob den Braasem
  • Martijn Spruit

Op LinkedIn wees jurist Noor Schreuder gisteren op de uitspraak van de rechtbank Den Haag op 3 augustus 2022 over de auteursrechten op een database, sinds 13 september online te vinden op https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2022:8828 . Het gaat om de databestanden voor de verschillende slavenregisters die inmiddels bij het Nationaal Archief van Suriname zijn, maar online gebracht in samenwerking met het Nationaal Archief in Den Haag. De materie lijkt me voor meerdere kennisplatforms van KIA van belang, en deze uitspraak verdient zorgvuldige bestudering.

Reacties

2 reacties, meest recent: 22 september 2022
  • "Enkel het samenstellen van de index uit verschillende historische bronnen is niet voldoende argument om een beroep te kunnen doen op het auteursrecht." (mijn parafrasering). Een zeer interessante conclusie van de rechtbank.

    Martijn Spruit
  • Ik ben niet per sé verwonderd over de uitspraak. Ik ken de casus van dichtbij en voel me genoodzaakt te reageren. Het Nationaal Archief heeft zich in mijn ogen namelijk als een zeer onbetrouwbare samenwerkingspartner gedragen.

    In het jaar 2000 zijn partijen het volgende overeengekomen: Het Algemeen Rijksarchief erkent de inbewaringgever als auteur van de digitale gegevensbestanden. Zonder toestemming van de inbewaringgever of diens rechtverkrijgenden, zal het Algemeen Rijksarchief geen digitale kopieën van de genoemde bestanden of van bewerkingen daarvan vervaardigen anders dan voor eigen gebruik. Digitale kopieën van de genoemde bestanden of van bewerkingen daarvan zullen niet zonder toestemming van de inbewaringgever of diens rechtverkrijgenden aan derden ter beschikking worden gesteld.

    Eiser heeft jarenlange inspanning verricht om deze 'databases' samen te stellen, zowel in Nederland als Suriname, en heeft vele mensen hiermee in staat gebracht om onderzoek te doen door individuele opvragingen mogelijk te maken. Het is een 'soort van levenswerk' voor hem geworden, waarbij hij zijn nalatenschap veilig wilde onderbrengen bij het NA. Tegelijkertijd wilde hij voorkomen dat anderen met zijn verzamelde data mooie analyses zouden gaan maken en met de eer zouden gaan strijken. Feitelijk was er sprake van concurrentie op het ontginnen van deze data.

    Het NA heeft in 2011 ten onrechte gedurende een jaar de databases downloadbaar gemaakt. Omdat deze mogelijkheid in 2012 is gestopt en omdat eiser niet hard kan maken welke schade hij heeft geleden, wordt de vordering van eiser afgewezen. Maar voorop staat dus wel dat het NA zich niet aan de overeengekomen afspraken heeft gehouden.

    Vervolgens sleept deze kwestie zich voort totdat het NA zich wil ontdoen van de afspraken met eiser, omdat deze maar lastig is en de afspraken niet passen in de visie van het NA. Echter in plaats van het beeindigen van de overeenkomst en het teruggeven van de databases besluit het NA het over de andere boeg te gooien en te stellen: eiser, hartelijk bedankt voor je jarenlange inspanning, maar wij vinden nu dat er geen sprake is van auteursrechten en zetten de boel alsnog open voor iedereen. Omdat er verweer komt, wordt de landsadvocaat ingeschakeld en moet eiser een procedure starten. Met een toegevoegde advocaat!

    Als eiser voor deze data een andere aanbieder had gevonden of deze data in een boekje met index had verwerkt, zoals voorheen veel genealogen hebben gedaan, had hij er zeker niet rijk mee geworden, maar had hij wel een beloning voor zijn inspanning gekregen. Ik weet ook zeker dat eiser met een relatief geringe genoegdoening voor de overdracht en een vermelding op de website in zee was gegaan om zijn nalatenschap ter beschikking te stellen van onderzoekers. Maar de inzet van de landsadvocaat was natuurlijk ook een keuze...

    Rob den Braasem

Trefwoorden