modules Archief4all - kort verslag
Op 10 september presenteerde Archief4all in het Utrechts Archief voor zo'n twintig aanwezigen de resul...
Het eerste gevalletje angsthazerij is al opgetreden, archief CODA te Apeldoorn heeft de scans van de gezinskaarten offline gezet. De reden? Het gebeurt in verband met de WBP, de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Hoewel de hoofdbewoner allang overleden is, staan er mogelijk andere mensen op, van wie de privacy in gevaar komt als de kaart online blijft staan...Ik hoop dat het niet veel gekker gaat worden, want op deze manier wordt het uitpluizen van de stamboom steeds moeilijker.Overigens houdt die WBP juist op op 25 mei aanstaande, om te worden opgevolgd door de AVG: Per 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Dat betekent dat er vanaf die datum dezelfde privacywetgeving geldt in de hele Europese Unie (EU). De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geldt dan niet meer.
Reacties
Artikel 7 van de beroepscode van archivarissen luidt:
De archivaris dient zowel de openbaarheid als de privacy te respecteren en te handelen binnen de grenzen van de relevante wetgeving. De archivaris dient er voor te zorgen dat vertrouwelijke gegevens over personen en instellingen, evenals die aangaande de nationale veiligheid, worden beschermd zonder dat informatie wordt vernietigd. Speciale aandacht dient hierbij geschonken aan gegevens op magnetische drager, waar actualisering en wissen een gebruikelijke praktijk zijn. De archivaris dient de persoonlijke levenssfeer van archiefvormers of van personen die in archiefbescheiden worden genoemd te respecteren. Dit geldt in het bijzonder ten aanzien van diegenen die geen zeggenschap hebben gehad over het gebruik of de bestemming van het materiaal.
Het zou helpen als het Nationaal Register Overledenen beschikbaar is voor hergebruik, dan kan het opzoeken of iemand overleden is worden geautomatiseerd. Zie ook https://data.overheid.nl/dataverzoeken/nationaal-register-overledenen
Dat er niemand klaagt, wil toch niet zeggen dat archiefinstellingen de privacy van personen in archiefbescheiden niet hoeven te respecteren? Mensen worden nu eenmaal ouder, privacy is nu veel belangrijker dan vroeger. Iedereen heeft recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer, ongeacht zijn leeftijd.
Met betrekking tot de gezinskaarten is er een fout gemaakt in de uitvoering: er zijn ten onrechte bij de overbrenging geen beperkingen aan de openbaarheid gesteld. Dat moet alsnog gebeuren. Dit los je niet op door de wet BRP aan te passen.
Op veel punten verschilt de Algemene Verordening Gegevensbescherming niet van de Wet bescherming persoonsgegevens. Wanneer een verwerking na 25 mei 2018 op grond van de AVG niet mag, mocht dit waarschijnlijk ook niet op grond van de Wbp. De Wbp is al in 2001 in werking getreden. Grote veranderingen in de uitvoering liggen niet alleen aan de invoering van de AVG.
De AVG is vooral gericht om het verwerken van persoonsgegevens op een goede manier te reguleren. De AVG houdt zich helemaal niet bezig met openbaarheid. In de AVG zul je geen bepalingen vinden op grond waarvan persoonsgegevens wel of niet openbaar zouden zijn. Wel zegt de AVG dat het verwerken van persoonsgegevens aan voorwaarden is gebonden.
Die voorwaarden zijn voor bijzondere persoonsgegevens wat strenger. Weliswaar is het verwerken van bijzondere persoonsgegevens in principe verboden, maar ook hierop zijn uitzonderingen die zowel in de AVG als in de Uitvoeringswet AVG zijn te vinden. Waaronder voor archivering in het algemeen belang en wetenschappelijk, historisch en statistisch onderzoek. Het is niet zo dat bijzondere persoonsgegevens nooit openbaar zouden kunnen zijn.
Laten we inderdaad in oplossingen denken. De AVG en Uitvoeringswet AVG bieden daar m.i. best ruimte voor. De open normen in de AVG zijn lang nog niet helemaal ingekaderd. Archivering in het algemeen belang is een totaal nieuwe term, waarvan niemand nog weet hoe je dit precies moet invullen. Daar zit de ruimte, denk ik. Zolang we onze keuzes kunnen verantwoorden en een juiste balans zoeken is er best veel mogelijk.
Interessant vraagstuk... Ik zoek iemand die hier toelichting over kan geven voor collectiebeherende instellingen; waaronder ook heemkundekringen. Hebben jullie daar suggesties voor, toevallig?
Op grond van artikel 2a van de Archiefwet is het op grond van de Archiefwet inderdaad niet mogelijk om archiefbescheiden met daarin bijzondere persoonsgegevens voor raadpleging of gebruik beschikbaar te stellen.
De openbaarheid van deze stukken dient wel beperkt te worden op grond van artikel 15, eerste lid, Archiefwet.
Vervolgens zijn de wettelijke uitzonderingen van de Wbp (artikel 23, tweede lid) en straks de AVG en de (Uitvoeringswet AVG) van toepassing op grond waarvan het verwerken (raadpleging) van deze bijzondere persoonsgegevens wel mogelijk is, wanneer aan de voorwaarden is voldaan.
Raadpleging is onder voorwaarden dus wel mogelijk.Hierbij moet onderscheid gemaakt worden tussen het online beschikbaar stellen van de gezinskaarten (waarbij het onmogelijk is om te controleren of iemand aan de voorwaarden voldoet en dus niet kan) en het beschikbaar stellen van de gezinskaarten op de studiezaal, waarbij die controle wel mogelijk is.
De aanpassing van de Archiefwet aan de AVG zal overigens een technische aanpassing zijn. Zoals in de MvT ook staat: artikel 2a Archiefwet zal worden geactualiseerd. In die technische aanpassingswet zullen bijvoorbeeld alle verwijzingen naar de Wbp worden weggehaald en op een juiste wijze vervangen door de AVG. Een technische aanpassing wordt doorgaans niet ter consultatie voorgelegd.
Ik heb iets gemist geloof ik. Welke artikelen in de Archiefwet worden nog meer aangepast als gevolg van de invoering van de AVG?