Historiekaart
De afgelopen jaren is 't meer dan ooit hot om historische informatie, geografisch aan de man te brenge...
welke archivaris hoort in de ambtenarengeschiedenis?
- jul 2014
- Verwijderde gebruiker
- ·
- Aangepast 27 jun
- 15
- 39
Collega's,
Ik zit met een keuze probleem: Welke (nederlandse) archivaris mag echt niet ontbreken in de portrettengalerij van ambtenaren? Ik heb te veel opties.
Even wat achtergrond (ik schreef er eerder al over). Jeroen Pepers en Davied van Berloo hebben het initiatief genomen om een 'ambtenarengeschiedenis' te schrijven. Geen institutionele studie, maar een overzicht van 100 ambtenaren die een rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Nederland sinds 1815. Het gaat om bekende en onbekende ambtenaren, om grote en kleine gebeurtenissen. Victor de Stuers heeft al een plekje veroverd. Zaalberg ook.
Inmiddels begint de lijst met 100 ambtenaren vorm te krijgen. En er mag 1 archivaris op. En die mag ik uitkiezen (ahum, sorry). Nou, dat lukt mij natuurlijk helemaal niet, ik ken wel 100 archivarissen die op die lijst zouden moeten staan: Muller, Feith en Fruin natuurlijk. Of de 19e eeuwse algemene rijksarchivaris Bakhuizen van den Brink. Of juist de 21e eeuwse algemeen rijksarchivaris Martin Berendse. Of misschien geen algemeen rijksarchivaris, maar een rijksarchivaris of gemeentearchivaris. Of een chartermeester of archivist?
Kortom, keuzestress hier. Dus ik heb jullie hulp nodig. Welke archivaris komt in aanmerking voor die ene plek in de top 100 van Nederlandse ambtenaren? Om de keuze te maken een paar vragen:
Zou dat een (beeldbepalende) algemeen rijksarchivaris moeten zijn? Omdat we dan de functie van algemeen rijksarchivaris in het boek kunnen laten zien. Zoja, welke algemeen rijksarchivaris dan? Bakhuizen van den Brink (19e eeuw), Fruin (archiefwet 1918), Graswinckel (auteur van Hercules op de tweesprong), of ...
Of moet het juist een lokale rijks- of gemeentearchivaris (of chartermeester of archivist ) zijn. Ik denk dan bijvoorbeeld aan Van Schilfgaarde, die een heel mooi verslag heeft geschreven over de Slag om Arnhem en het gevolg daarvan voor het archiefgebouw en archiefbeheer in de laatste maanden van de tweede wereldoorlog. Of een ander?
Of liever 1 van de theoretici of schoolmeesters uit ons vak : Muller, Feith, Fruin, Van der Gouw, Ketelaar, Thomassen, Jeurgens? Of Carel Bloemen? Of ...
Help mij eens kiezen, geef je voorkeur. Welke archivaris en waarom? Mag hieronder, of per mail naar erika@stroomin.nl
Verken
Kunst 2.0 en rol van archieven
Kunst 2.0 – De geboorte van een nieuwe kunstvorm Kunst is going social: de rijkdom aan kunst die op h...
Filmpjes Regionaal Archief Tilburg
Eindelijk daar zijn ze dan, de filmpjes die Regionaal Archief Tilburg liet maken. Het plan zat al lang...
Reacties
Ik krijg via twitter de suggestie Johannes Hingman, onmisbaar archivaris in 19e eeuws Zuid-Holland (en werkzaam aan het algemeen rijksarchief onder Bakhuizen van den Brink) zie http://www.geschiedenisvanzuidholland.nl/verhalen/johannes-hingman-de-onmisbare-archivaris Krijgt hij bijval?
Erika, ik had voor de lijst al aangedragen: G.F. Couwenbergh
Couwenbergh was lange tijd gemeentearchivaris van Waalwijk en is wereldrecordhouder overheidsdienst. Een archivaris zoals zovele anderen, met liefde voor en vergroeid met het vak, historisch onderzoek en lokale geschiedenis.
Ook een archivaris die prima voldoet aan het nieuwe ideaal van de overheid: doorwerken na je 65e. ;-)
Hoe dan ook wil ik ervoor pleiten om geen derde 'grote naam' op archiefgebied in de ambtenarengeschiedenis op te laten nemen. Maar juist een 'kleine naam', die daarmee tegelijkertijd al die andere vakgenoten vertegenwoordigt en eert die, net als hem of haar, weliswaar nooit de geschiedboeken hebben gehaald, maar met z'n allen wel bepalend zijn geweest voor ons vak en vooral de worteling daarvan in lokale gemeenschappen en het plaatselijke verenigingsleven.
Korter gezegd: geen collega die het vak heeft veranderd, maar die het onder de mensen heeft gebracht.
Mooi initiatief trouwens.
Christian, een mooie suggestie. Ik begrijp dat je Couwenbergh al aangemeld hebt bij Amtenarengeschiedenis?
Via mail en twitter nog een heleboel reacties binnengekregen:
Seerp Gratama, mede oprichter van de VAN http://www.encyclopediedrenthe.nl/Gratama,%20Seerp&highlight=gratama
J.G.C. Joosting, rijksarchivaris in Drenthe en in Groningen "in zijn werkkring een onmogelijke man" http://www.encyclopediedrenthe.nl/Joosting,%20Jan%20Gualtherus%20Christiaan
Hendrik van Wijn, hij is immers de naamgever van de penning.
W.J. Formsma – Rijksarchivaris in Groningen, auteur van een geweldig artikel over inventariseren (dr. W.J. Formsma, Het inventariseren van archieven, Nederlands Archievenblad, 1973, Jaargang 77/1973 nummer 1 blz 3 – 80)
H.P. Coster – Gemeentearchivaris van Groningen (http://www.groningerarchieven.nl/historie/mengelwerk/van-stadskist-tot-t2100-2/7-rijks-en-gemeentearchief-2) Heeft volgens mij een belangrijke rol gespeeld bij de invoering van het dossierstelsel en archiefcode in de gemeente Groningen in 1915/1916 (http://labyrinth.rienkjonker.nl/biblio/verslag-van-den-toestand-der-gemeente-groningen-over-het-jaar-1916)
Rinskje Visscher – Gemeentearchivaris van Leeuwarden, eerste vrouw die gemeentearchivaris werd. (http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Rinskje%20Visscher)
Wopke Eekhoff – Nederlands eerste bezoldigde stadsarchivaris (http://www.historischcentrumleeuwarden.nl/component/content/article/53-stad/personen/723-wopke-eekhoff-jan-folkerts)
Arnold den Teuling – Archiefinspecteur in Drenthe. De enorme hoeveelheid publicaties en vooral zijn Archiefterminologie
en verschillende collega's spraken de voorkeur uit voor Fruin.
Nog meer suggesties?
@Erika: Al wel aangemeld, maar die zal wel onder jouw rijtje zijn geschaard van moeten kiezen.
Als ik trouwens alle reacties zo zie, dan moeten we misschien onze eigen biografieënserie beginnen. In de ArchiefWiki is alvast ruimschoots plek.
@Christian dat zat ik ook te denken. De criteria voor ambtenarengeschiedenis zijn nl dat er een link moet zijn tussen ambtenaar en historische gebeurtenis of tussen ambtenaar en 'ambtenarengeschiedenis' of veranderende overheid etc. En ik denk dat veel archivarissen juist op een hele andere manier een (belangrijke) rol spelen. Zoals Hingman bij het aanleggen van die kaartverzameling of jouw suggestie Couwenbergh bij de lokale geschiedenis.
Zou een plekje in de archiefwiki te maken zijn?
Zo'n plekje is eenvoudig te maken. Linkje in het menu links, verwijzende naar een speciale categorie Biografieën met daarop een korte inleiding en daaronder een overzicht op alfabet van alle biografieën? Voor de vorm kan gebruik worden gemaakt van biografietjes in Wikipedia. Ik kan zelfs eenvoudig zorgen voor zo'n gekleurde box rechts (te vergelijken met de bio van Couwenbergh in de WaalwijkWiki - zie de link).
Ja leuk! Met zo'n box. En kunnen we dan bij de biografie een link leggen naar een archiefdienst (of meerdere)? Dan kunnen we ze ook weer op de kaart krijgen?
Ja, dat kan zowel vanuit de tekst als vanuit de box. Wat je wilt.
Erika, in het linkermenu van de wiki zit nu een link naar de nieuwe categorie Biografieën. Daarin pas één portret, dat van Couwenbergh. Ziet er nog niet uit, want ik moet de sjablonen voor de infobox en de voetnoten en zo nog overnemen, maar het idee is helder.
De velden van de infobox kun je zelf instellen. De invulling daarvan gaat via een eenvoudig sjabloon. Verder kun je nog subcategorieën gebruiken, als je wilt, bijvoorbeeld "Gemeentearchivarisen" voor Couwenbergh en collega's. En zo verder.
Christian, dank. Een goed begin. Ik zet op mijn actielijst voor deze week dat ik ook een archivaris-bio ga toevoegen. Zal eens kijken of ik een zeer onbekende archivaris onder de aandacht van een groter publiek kan brengen.
@Erika: Prima! Zojuist heb ik het artikel van Couwenbergh wat bijgewerkt, sjablonen geïnstalleerd en het plaatje overgenomen. Laat nog maar eens weten wat je allemaal in die infobox wilt hebben aan basisinformatie, want dan zorg ik daarvoor. Als je aan een eigen bio begint, kijk dan trouwens even in de code van Couwenbergh naar hoe je zo'n infobox krijgt.
Ik wil er natuurlijk graag een vrouw in :-).
Naast de reeds genoemde Rinskje Visscher wil ik graag nomineren:
* Hermine Moquette http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/moquette
* Isabella van Eeghen (1913-1996), in 1945 commies-chartermeester en van 1951-1978 adjunct-archivaris van het Gemeentearchief Amsterdam, nu Stadsarchief.
Hoe recent mag het zijn? Ik nomineer onze eigen Christian, vanwege de grote inspiratie die was bij de omslag van Archief1.0 naar Archief2.0.
Johan A. Zaalberg, vanwege het invoeren van een nieuw registratuurstelsel aan het begin van de twintigste eeuw.