Wikiwijs?
Al enkele jaren komen leerlingen van een school voor voortgezet onderwijs naar Regionaal Archief Tilbu...
De ouderen hebben het verleden
- jul 2011
- Verwijderde gebruiker
- ·
- Aangepast 27 jun
- 11
- 35
Ik stoor me regelmatig aan de platitude: de jeugd heeft de toekomst! Dat gezegde misbruiken archieven al jaren om veel tijd en geld te besteden aan het ‘binnenhalen’ van deze doelgroep. Iedereen die wat ontwikkelingspsychologie heeft gehad, weet dat kinderen en jongeren over het algemeen niet zoveel op hebben met het verleden. Zij zijn gericht op het heden en een enkeling op de toekomst, op wat er komen gaat. Gretig naar voren kijkend en grijpend naar wat voor ze ligt. Er is nog zoveel voor hen te ontdekken. Logisch toch?!Bovendien wil iedereen met de jeugd aan de slag. De aankomende generatie wordt voortdurend doodgeknuffeld door commercieel en non-profit Nederland. De concurrentie is moordend, ze krijgen volop aandacht van iedereen. Van hun ouders, de school, de vervolgopleidingen, de commercie en dan komen wij ook nog eens meeschreeuwen in dat koor. Met de beperkte middelen die we voor promotie hebben valt onze stem daarin weg. En terecht eigenlijk.Jongeren zijn een doelgroep die langzaam maar zeker slinkt en voor archieven eigenlijk maar één interessante eigenschap heeft: ze worden ouder. En met die groeiende leeftijd komen ze binnen het bereik van archieven, want ons product is informatie uit het verleden. De tijd die achter je ligt. De oudere jongeren kijken geleidelijk aan steeds vaker over hun schouder. Ze gaan op zoek naar hun roots, hun oude buurt, hun vrienden van toen, ze bezoeken reünies, bladeren weer eens door wat oude foto’s. Als je ouder wordt dan kijk je vaker terug op het leven, op je eigen leven. Pas als je zelf verleden hebt, krijg je er interesse voor. De wijsheid (en de grijsheid) komt met de jaren. Ik snap die obsessie van archieven wel, het lokken van een jonger publiek. Daar krijg je namelijk geld voor. Subsidiepotten te over als je aandacht besteedt aan educatie. Voor de basisschool of het voortgezet onderwijs wordt van alles ontwikkeld, van een eenvoudige speurtocht onder de kopieermachine tot een mediaspektakel in een archiefgebouw. Het obligate uitstapje met school naar het archief is natuurlijk best leuk, maar maakt weinig blijvende indruk. Maak je de presentatie aantrekkelijk door er veel geld tegenaan te gooien waardoor het archiefonderzoek een game lijkt, dan heb je vast de aandacht te pakken. Hopelijk gaan deze geïnspireerde jongeren vervolgens niet naar een studiezaal van een archief, want dan komen ze van een koude kermis thuis. Daar is namelijk niet veel te beleven. Je moet het zelf doen zonder animaties die je helpen. In plaats daarvan moet je naar een medewerker achter een balie om een vraag te stellen en vervolgens ga je zelf op zoek naar het antwoord. Niet door interactief door gangen te lopen of van tak naar tak te springen, maar gewoon door papieren stukken aan te vragen, die te lezen en daar dan uit te halen wat je nodig hebt. No cheats available. Tja, dan kom je behoorlijk teleurgesteld naar buiten.Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Er is een grote groep ouderen voorhanden, een groep die graag wil en de tijd heeft. Bovendien, en dat is helemaal mooi: ouderen kénnen het verleden! Ze kunnen ons helpen om informatie beter te maken, vollediger, aan te vullen met andere perspectieven. De alsmaar uitdijende groep van grijze genieters is een doelgroep met potentie. Een aanzienlijk deel van deze pensionado’s is goed ontwikkeld, heeft zeeën van tijd, is niet helemaal onbemiddeld en wil zich vaak toch nog een tijdje maatschappelijk nuttig maken. Daar zit pas muziek in! Als archieven moeten we daar veel meer energie in steken.Natuurlijk zijn er altijd zuurpruimen die roepen dat we misbruik maken van deze mensen, dat we op zoek zijn naar onbetaalde arbeid, dat we ze uitbuiten ten koste van mensen die op zoek zijn naar betaald werk. Niets daarvan! We geven die mensen een heel nuttige tijdsbesteding die zich terugbetaalt naar de hele samenleving. We moeten ze koesteren.[Deze tekst verschijnt als column in het Archievenblad van juli/augustus 2011]
Verken
Historische foto’s zijn beter doorzoekbaar met AI: getraind computerbrein beschikbaar
Samenvatting: In het project Fotografisch Geheugen zijn twee miljoen foto’s van Fotopersbureau De Boer online gezet. Om dit soort historische beeldcollecties doeltreffender te kunnen doorzoeken, is een computerbrein getraind op het herkennen van specifieke onderwerpen (scene detection). Het brein is beschikbaar voor iedereen.
De macht aan het publiek...
In december 2006 las ik in de elsevier een aardig artikel over de opkomst van een socialer, interarcti...
Reacties
Zoals je weet herken ik mezelf prima in jouw woorden. Een mooi geschreven column trouwens. Gelukkig doet het BHIC nauwelijks iets aan jongeren, tenzij we gevraagd worden om in actie te komen.
(Ik kan me overigens herinneren dat in Tilburg juist erg veel richting de jeugd wordt geprobeerd, zelfs via een game... ;-))
Wat voor archieven geldt is volgens mij net zo van toepassing op historische verenigingen. Natuurlijk kun je af en toe eens een presentatie of tentoonstelling doen voor de jeugd. In het kader van keuzes maken om je beperkte tijd gericht te besteden is je bewust NIET op jongeren te richten m.i. zinvoller. Inderdaad niet moeilijk doen!
@Chris
Ach ja, dat is inderdaad het geval. Maar het effect is niet groot geweest en het was een goede leerschool. En leuk om te doen, dat wel!
@Hans
Precies!
Luud, denk je niet dat ouderen eerder een archief fysiek of digitaal zullen bezoeken als ze daar als scholier al eens kennis mee hebben gemaakt en dus een (vage) notie hebben van wat ze daar überhaupt kunnen vinden?
Het Noord-Hollands Archief in Haarlem had in 2010 9.865 studiezaalbezoeken en daarnaast nog eens 1.227 bezoeken van leerlingen/studenten. Daarbij ging het om:
ontvangst in het archief van vijftien groepen uit het basisonderwijs in het kader van Wie wat bewaart, heeft wat!, een gezamenlijk project van een aantal erfgoedinstellingen in Haarlem, verenigd in de Coalitie Cultureel Erfgoed Haarlem;
ontvangst van vijftien groepen uit het basisonderwijs voor het educatieve programma bij de tentoonstelling 'Haarlem en de Tweede Wereldoorlog - de verzameling van een Haarlemse schooljongen';
ontvangst in het archief van twee klassen van de Kinderuniversiteit als onderdeel van hun lesprogramma;
ontvangst in het archief van dertien groepen uit het voortgezet onderwijs voor kennismaking met het archief en/of een instructie archiefonderzoek voor het maken van een werkstuk;
ontvangst in het archief van twee groepen van het universitair onderwijs voor kennismaking met specifieke archieven.
Wij zijn in elk geval blij met het bezoek van deze jongeren en dat we meer zijn dan een hangplek voor ouderen (die we uiteraard ook met alle liefde en plezier ontvangen)..
@Maarten
Nee, daar geloof ik helemaal niets van. Er is ook geen onderzoek die die aanname ondersteunt. Bovendien, en dat weet je zelf maar al te goed, alle ouderen die nu onze studiezalen en masse bevolken zijn nooit als scholier of student bij het archief geweest. Dat bewijst in ieder geval dat er geen correlatie zit.
Die redenatie is ooit bedacht als motief om jongeren naar het archief te lokken. Als je wat met onderwijsgroepen wilt doen, dan is dat prima. Mijn grootste verwijt zit um in de subsidievoorwaarden die net doen alsof de enige reden om programma´s te ontwikkelen is: jongeren laten kennis maken met het archief. Dat is net zo effectief als jongeren naar musea slepen omdat ze dan alvast de weg weten.
Wil je gewoon archiefbestanden digitaliseren en voor iedereen toegankelijk maken dan krijg je geen cent. Wie heeft dat bedacht.
En eerlijk gezegd vind ik nogal wat dedain spreken uit jouw zin: "...dat we meer zijn dan een hangplek voor ouderen". Zo denken nogal wat archivarissen over genealogen. Voor mij telt echt elke bezoeker en zoals ik ook beschrijf: elke oudere kan onze kennis verrijken met de archiefbestanddelen en foto´s die we beheren. Daar kunnen die jongeren later, als ze er veel meer open voor staan, dan weer van profiteren. Geweldig toch!
Voor de volledigheid: wij ontvangen ook basisscholen en middelbare scholieren en studenten. Met evenveel respect.
@Luud
Het gegeven dat de oudere bezoekers van nu als jongere niet in het archief zijn geweest bewijst geenszins dat er geen correlatie tussen die twee zou zijn. Dat is een schoolvoorbeeld van een drogredenering (als a, dan b wil niet zeggen als b, dan a). Zouden scholieren vroeger kennis hebben gemaakt met het archief, dan was het nu misschien wel dubbel zo druk in de studiezalen (onderzoek ter onderbouwing van deze stelling heb ik evenwel ook niet kunnen vinden). Feit is dat er meer 'non-users' dan 'users' van archieven zijn. Mijzelf valt het in het dagelijks leven op hoeveel mensen niet weten wat er in een archief (of op de website van een archief) te vinden is (of dat er zoiets als openbaar toegankelijke, gratis te bezoeken archieven zijn). Zelf staat mij mijn klassikaal bezoek aan de openbare bibliotheek ruim 40 jaar na dato nog helder voor ogen (met de gekleurde plastic plankjes om in de rij boeken aan te geven waar je er een boek had uitgepakt om even in te kijken, zodat je het weer op de juiste plek zou terugzetten). Ik wist voortaan waar ik terecht kon 'ter lering ende vermaak'. Ik geloof in de volkswijsheid 'jong geleerd is oud gedaan'.
Die 'hangplek voor ouderen' is een grapje dat ik ooit optekende uit de mond van een studiezaalbezoeker. Ik heb niks tegen genealogen en evenmin tegen ouderen. Oud word ik zelf hopelijk ook (volgens sommigen ben ik het al) en misschien dat ik mijn stamboom dan wel ga uitpluizen (waarvoor ik onder andere naar het Regionaal Archief Tilburg zal moeten afreizen, zolang nog niet alles gedigitaliseerd is).
@Maarten
Een drogredenering dus. Acoord. Maar voorlopig werkt het wel zo. ;)
Ik geloof niet in enorme bezoekersaantallen voor archieven en dat de meeste mensen niet weten wat er in een archief te vinden is, dat klopt helemaal. Maar al zou iedereen dat weten, dan nog zou het niet veel drukker worden. Ik ben er van overtuigd dat er een maximum is aan het aantal mensen dat zelf een onderzoek ter hand gaat nemen. Het zou natuurlijk wel zo kunnen zijn dat het maximum nog niet bereikt is. Daar valt weinig zinnigs over te zeggen.
Het feit dat jouw persoonlijke herinnering jouw blijkbaar in het archiefwezen terecht heeft gebracht, dat bewijst evenmin iets. Hoeveel van jouw klasgenootjes van toen hadden dat warme gevoel? Voor elke leerling die terugkomt zijn er misschien 10 die nooit terugkomen. Daar zou ik mijn educatiebeleid niet op bouwen. Maar, nogmaals, als er vraag is vanuit het onderwijs dan kun je daar netjes aan voldoen. Maar geef ze dan wel een reëel beeld van archiefonderzoek en presenteer geen voorgekauwde game-achtige omgeving. Die heel duur is. Zoals Christian al opmerkte hebben we bij Regionaal Archief Tilburg er zelfs een keer een (kleine) website aan gewijd: http://www.regionaalarchieftilburg.nl/agent0013/
Ik vertoefde ook graag in een bibliotheek. Hoewel ik er (bij mijn weten) nooit met school ben geweest. En toen ik eenmaal aan het genealogisch archiefonderzoek begon was er helemaal geen houden meer aan.
Jou achternaam komt in een paar verschillende schrijfvormen in deze regio inderdaad veelvuldig voor in de bronnen. Je bent van harte welkom, hoe oud je ook bent! Je kunt al veel online doen trouwens, we hebben de bevolkingsadministraties allemaal online staan. En als je in Udenhout uitkomt, dan kan ik je misschien nog wat verder helpen.
Ik kan me nog goed Budje Brocken van Willem II herinneren die ik als FC Groningen fan op rechtsbuiten in het Oosterpark heb zien schitteren met zijn kromme voorzetten. Kwam hem later wel eens in het Tilburgse nachtleven tegen toen ik er 3 jaar woonde (ik werkte toen voor dn Otto). Maar goed, we dwalen af. Ik blijf het met Luud eens. Ik begrijp Brock wel maar het focussen op de jeugd is vergelijkbaar met de neiging van veel bedrijven om zich met name op niet-klanten te richten. Dat is weliswaar leuker maar niet slimmer. Als nieuwe abonnee van een krant krijg je allerlei kadootjes terwijl je als trouwe abonnee nooit wat kreeg. Inmiddels zijn veel bedrijven daarop teruggekomen en werken hard aan hun bestaande klantrelaties. Postorderbedrijven als Otto richtten zich al veel eerder op look-alikes van hun bestaande klanten via (destijds) geavanceerde database-analyses. Kijk wie je goede klanten zijn, leg die in de watten, en zorg ervoor dat je met hun look-alikes ook vrienden wordt. Voor archieven, historische verenigingen en musea is dat eigenlijk niet veel anders.
@Hans
Van Maarten Brock naar Budje Brocken! Een genealogisch kleine stap. Willem II zou wel een nieuwe Bud Brocken kunnen gebruiken nu.
Wat je beschrijft is inderdaad een tendens die je vaker ziet en waar ook bedrijven zich steeds meer op richten: Besteed aandacht aan je bestaande klanten / doelgroep. En bedrijven weten waarom: nieuwe doelgroepen kosten meer geld dan ze opleveren. In deze tijd van krimp is het daarom geen verstandige keuze om je op allerlei nieuwe groepen te richten waarvan het effect onbewezen is.
Enig speurwerk op internet bracht me bij het proefschrift 'Cultuurdeelname in de levensloop' uit 2004 van Francine Nagel. Eén van haar conclusies luidt: 'Degenen die in de jeugd hebben kennisgemaakt met cultuur blijven ook op latere leeftijd cultureel actief. (...) Bij degenen die vóór of op hun achttiende voor het eerst in bioscoop, museum of theater komen, doet het er voor de latere culturele participatie niet zoveel toe met wíe het eerste bezoek plaatsvindt, met ouders, met school of op een andere manier, maar wel wannéér dat gebeurt (hoofdstuk 3). Hoe eerder het eerste bezoek heeft plaatsgevonden, des te groter de cultuurparticipatie later in het leven is.' De vraag is natuurlijk of je dit zonder meer kunt doortrekken naar archiefbezoek.
Volgens mij kosten alle archiefbezoekers meer geld dan ze opleveren, dat is nu eenmaal het kenmerk van de collectieve sector. Dat neemt niet weg dat er natuurlijk wel een relatie bestaat tussen investering (in menskracht en geld) en opbrengst in de vorm van archiefbezoek (al dan niet digitaal). Ik blijf erbij dat het loont om ook in jongeren (scholieren/studenten) te investeren.
@Maarten
Wij gaan elkaar niet vinden in deze discussie en dat is prima. Ik wens je in ieder geval veel succes met het investeren in de jongeren!