Archief2.0 en die andere archiefzaken (acquisitie, beheer en behoud)
In de op dit platform door Eric Ketelaar gestarte discussie Levend Archief impliceren Christian en Eri...
Dutch Design Database
- jun 2009
- Chido Houbraken
- ·
- Aangepast 27 jun
- 13
- 41
Gisteren ontving ik het Graphic Design Museum Magazine #2. Het museum zit in Breda en richt zich op grafisch ontwerpen, door hun ook wel Visuele Communicatie genoemd.In het blad stond een artikel over een nieuw initiatief: de Dutch Design Database, met als ondertitel "Er zijn mensen die creëren en er zijn mensen die archiveren. Zij hebben een gezamenlijk belang, maar hun perspectief is tegengesteld."Dat spoort een archivaris natuurlijk aan om verder te lezen.Het artikel gaat grotendeels over het compleet krijgen van de database (de "archivarissenkoorts") en dat er nu in het kielzog van de creatieve economie een afgeleide erfgoedeconomie is ontstaan. Maar deze drie zinnen gaven toch even te denken:"Het bewaren van het eigen werk is, los van beroepseer en persoonlijke trots, bedoeld om een rode lijn te ontdekken en af en toe de eigen uitgangspunten te herijken. Archivarissen kijken juist naar het verleden. Zij verzamelen alles wat geweest is om het verleden te reconstrueren".Archivarissen verzamelen alleen. "Compleetheid is hun streven" wordt nog ergens gezegd. Het is interessant om te constateren dat de schrijver (Bas van Lier) niet de vraag stelt waaròm je het verleden zou willen reconstrueren. De rode lijn ontdekken en uitgangspunten herijken zou een mooi antwoord geweest zijn. De vraag wàt je daar dan voor moet doen, laat ik maar even buiten beschouwing, evenals die andere twee archieffuncties. Het blijft tobben met het imago van ons vak.Deze vermoedelijk prachtige database is bereikbaar via - jawel - www.dutchdesigndatabase.com. Helaas, helaas, moeten we nog tot 27 juni wachten voordat we er in kunnen. Dan wordt het tijdens de opening van een tentoonstelling over de professionalisering van het ontwerpvak in Nederland allemaal beschikbaar gesteld.
Verken
Archieven zoeken bij Gahetna en Archieven Portaal Europa
Naar aanleiding van diverse discussies (Hebben archieven minder google nodig; Programma van eisen voor...
The Longtailers
Een tijd terug, bij het posten van een filmpje over The Cult of the Amateur hebben we gediscussieerd ...
Reacties
Je zegt het eigenlijk zelf al: als we het artikel even beschouwen voor wat betreft imago (of beter: beeldvorming) van ons vak of beroep, dan zijn we nog steeds waar we altijd al waren: archivarissen verzamelen alles... ALLES... van het verleden. En da's dan dat hè. De vraag is: is dat erg? Kunnen we leven met dit simpele beeld van ons beroep? Of willen we dat gewone mensen een ingewikkeld beeld hebben van alle variatie in ons takenpakket. Laten we wel wezen... Het beeld wat ik van een huisarts heb of van een automonteur of van een boswachter is waarschijnlijk die beroepsbeoefenaren ook een doorn in het oog: veel te simpel en te beperkt. Kunnen we leven met ons imago?
Aan de andere kant: we verzamelen niet zo maar en doen niet zo maar lastig over authenticiteit en betrouwbaarheid. Een archiefstuk is toch iets anders dan een tijdschrift of zelfs een schilderij van Karel Appel. Archieven 'bewijzen' iets, bijvoorbeeld of de inhoud van een artikel waar is, of dat een schilderij een vervalsing is. Ik zou vooral wat dat betreft ons imago wat aangepast willen zien, maar helaas doen de meeste archiefdiensten door de nadruk op 'cultureel erfgoed' hun uiterste best om het imago van verzamelaars van oud 'maar mooi en leuk papier', in stand te houden.
@ Chris Nadeel van het imago is dat je iedere keer weer moet uitleggen wat nut en noodzaak van je beroep is, iets dat huisartsen en automonteurs minder hebben (vermoed ik). Wat dat betreft moet de beroepsgroep meer aan "imago-care" (of heet dat image building?) gaan doen. Ik stel een spannende serie voor. Voorbeeld is de advocatenserie "Pleidooi", dat een breder beeld van het advocatenwerk gaf. Anglo-Saxische voorbeelden zijn CSI en "Waking the dead", die forensisch onderzoek een spannend imago gaven. @ Ingmar Die verantwoordingsfunctie moet véél meer benadrukt worden, volledig mee eens. Je zou cultureel erfgoed ook kunnen definiëren als "verantwoording aan toekomstige generaties afleggen". En verantwoording vraagt om authenticiteit en betrouwbaarheid (en openbaarheid). Analoog naar de journalistiek zijn we de werkbijen van de democratie (gericht verzamelen met een doel) en niet de hamsters ;-) Overigens is de database nog steeds niet bereikbaar...
@Chido: Daar heb je dan wel weer een punt, met het aantonen van die noodzaak. Laten we een pleidooi voor "The Archivist" houden. Minimaal BBC-kwaliteitwaardig, lijkt me zo... ;-) Maar serieus: alleen onze financiers hoeven, denk ik, de noodzaak van ons beroep te zien, en dan is een televisieserie misschien niet het goede middel. Maar wel leuk.
Niet helemaal waar, Christiaan. Je wil ook veel mensen die archivaris willen worden, zodat je voldoende massa hebt om kwaliteit te genereren (ben ik nog te volgen?). En om mensen te lokken, moet je een sexy imago hebben ;-)
hmmm.... interessante discussie. Zo had ik het stuk van Chido niet gelezen. Soms moet je je gewoon beter concentreren! Imago. Lastig begrip. Moeten we nou echt tijd blijven investeren om dat bij te stellen. Laten we wel wezen: ons belang overstijgt dat van de huisarts en de automonteur. Maar de mensheid heeft wel veel meer onmiddellijke behoefte aan een huisarts en een automonteur. En zonder archivaris en archief kun je nog steeds heel behoorlijk leven. We zijn actief op het snijvlak van bewijs en reconstructie. Maar het bewijs zoekt de burger niet zozeer in de archieven. Tenzij over zijn of haar verleden, eigen geschiedenis. Als je op bewijs stuurt, waarom bewaren we dan fotocollecties en een heleboel particuliere archieven die eerder een (partieel) beeld geven van de samenleving zoals die was. Met bewijs heeft dat niets te maken. Die verbreding van de taak is voor het publiek wel het meest interessant, daar komen de meeste bezoekers voor naar een archief. Het bewijs is een stuk saaier en brengt vooral vraag voort uit de ambtelijke organisaties of andere formalistische beroepsbeoefenaren als notarissen. Het toegankelijk maken van een archief van een gemeentebestuur lokt niemand naar website of studiezaal, maar een belangrijke uitbreiding van de genealogische collectie of fotocollectie kan rekenen op vele bezoekers. Dat is wel de realiteit. Als we ons willen beperken tot de bewijsfunctie dan is onze rol snel uitgespeeld en marginaliseert. Met de wet in de hand handhaven we dan een minimale organisatie. Door de andere taken die we ons hebben toegeëigend krijgen we bezoek, veel bezoek. Persoonlijk gruwel ik van de term cultureel erfgoed. Ik vind dat klinken als een ziek beestje. Daar krijgt niemand een warm gevoel van. Dat zal ons imago van de zachte sector ook zeker niet verbeteren. Mensen in beweging krijgen, betrekken bij je archief, daar ligt voor mij de uitdaging om de betekenis van archieven te vergroten. We zullen nooit een massa bezoekers krijgen,d at is ook niet nodig. Maar als mensen ons nodig hebben, moeten we wel klaar staan en zijn voor hun vragen en de manier waarop ze beantwoord willen worden. De bewijsfunctie vermarkten is voor de burger volgens mij niet relevant. Wat Chido noemt: verantwoording aan toekomstige generaties afleggen, klinkt fantastisch, maar wie loopt daar warm voor? Archieven zijn er voor de happy few, zonder daarmee een klasse aan te duiden, want we weten allemaal dat de hele samenleving onze studiezalen en websites bevolkt. Maar we houden de potentie van de massa in ons. Natuurlijk zijn we medeverantwoordelijk voor het in stand houden van de democratische principes, zijn archieven belangrijk voor ons rechtsgevoel en zijn we belangrijk in de hele discussie over eigenheid, identiteit en nationaal besef. Het is alleen een lastige boodschap om de handen voor op elkaar te krijgen. Zoals een fractievoorzitter het pas zei: geen enkele partij gaat het archief in zijn programma opnemen. De strijd gaat voort en we kunnen alleen ons nut en onze betekenis blijven verkondigen en uitdragen. Maar we staan nooit in het middelpunt van een feestje op grond van ons beroep. Hoe verschrikkelijk spannend en interessant dat ook is. Wat een verhaal heb ik er weer van gemaakt... Wie dit uitgelezen heeft, respect!
Misschien is het een idee om De Archivaris van Martha Cooley te verfilmen, zijn we misschien van ons stoffige imago af? Tijdens mijn presentatie voor schoolkinderen (groep 8) over wat een archief nou doet en wat we allemaal bewaren, probeer ik toch altijd dat onderdeel bewijs duidelijk naar voren te brengen. In hoeverre ze dit onthouden en meenemen is een tweede, maar het is in ieder geval gezegd. Natuurlijk volgt daarna wel de 'rondleiding' door het spannende archiefdepot met mooie en oude archiefstukken:)
@Luud Bedenk wel dat bewijs niet per definitie het hele scala van verantwoording afdekt. Rechtspraak kent al het uitgangspunt van "redelijke twijfel" (anglicisme!), waarbij de onschuld niet te bewijzen is, maar wel te verantwoorden door de schuld ook niet te bewijzen. Misschien een wat kromme redenering, maar ik hoop dat ik duidelijk heb kunnen maken dat bewijs net wat anders is dan verantwoording. Toch krijg ik de bewijsfunctie aan toekomstige generaties wel vermarkt, als ik het bijvoorbeeld over milieu heb. Dan zien de meeste redelijk denkende mensen wel in dat het van belang is om te investeren in de duurzaamheid en authenticiteit van milieu-informatie. Hetzelfde geldt voor het uitleggen van het indirecte belang van de informatie in archieven (en waarom je ze dus niet alleen voor "leuke geschiedenisverhaaltjes" bewaart). Ik wijs dan altijd op het meteorologische El Niño-onderzoek waarvoor de VOC-archieven gebruikt worden (zie oa H4.2 van dit rapport). Ik eindig dan altijd met de opmerking dat je nooit van tevoren kunt weten wat ooit de - wellicht maatschappelijk belangrijke - vraag zal zijn. @Ilse Ik kreeg de indruk dat De Archivaris van Cooley meer over een bibliothecaris met interesse voor egodocumenten ging, dan over een archivaris. Vond het niet ten goede komen van het imago, maar misschien is dat mijn afkeer van dit soort verhalen.
Een film is nog niet zo'n slecht idee, rolprenten over bibliothecarissen en archeologen doen het ook niet slecht aan de kassa. Tot nogtoe komt het archief er inderdaad een beetje bekaaid vanaf. Een workshop scenario schrijven, idee voor de volgende KVAN dagen?
Hoewel we wat mij betreft afdwalen van het onderwerp (denk je nou echt dat een film ons imago kan oppoetsen??) nog even dit. In de USA en vele andere landen is de archivaris een totaal andere figuur dan in Nederland. In de USA b.v. zijn het meestal bibliotheken die archivalia bezitten (van schrijvers b.v.) en en de verantwoordelijke van die collectie(s) noemt zich dan archivaris. Maar dat is ie niet in de zin der Archiefwet. Dus, even weer met de voeten op de grond. We hebben het hier over een Nederlandstalige film of serie (real life soap). Uhm. Slecht idee!
Om even off topic verder te gaan (in deze hitte kan ik niet veel zinnigers produceren): Misschien moet wij 'm even maken en kunnen jullie het dan ondertiteld uitzenden op de TROS ;-).
Inderdaad Chris, ik kan er wel mee leven. Er zijn wel veel meer nuttig-noodzakelijke personen en instellingen in de maatschappij, waar je als rasechte populist verre van blijft. Wat dat betreft heeft Luud ook gelijk. Cultuur met een grote C hoort daar zeker bij. Vraag maar eens in de Schilderswijk wat ze van het de concertmeester (en zijn salaris) van het Concertgebouworkest vinden. Belangrijker is het besef bij decissionmakers dat de kwaliteit van informatievoorziening er toe doet. Dat bepaalt de kaders waar binnen wij kunnen werken. Of het wel sexy is daar zit ik niet mee, ik ben tenslotte geen filmster. Volgens mij valt het met ons imago bij de selecte, voor ons van belang zijnde groep wel mee. En een archivaris als verzamelaar, dat is bijna een geuzennaam : is de mens niet van oorsprong een verzamelaar?
Ok, het ging me dus om het imago bij "de anderen" en het voorstel voor een serie was niet-serieus en quasi-grappig bedoeld en zo (alhoewel er bewijzen zijn dat 't werkt). De beslissers alleen als doelgroep voor imagoverbetering vind ik wat mager. Zoiemand gaat wel (al dan niet gefêteerd) naar het Concertgebouworkest (en ziet dus zeker het nut), maar of hij/zij zomaar naar een archief gaat? Ik betwijfel het. Dan is het prettig als het imago een wat bredere basis kent, als er in crisistijden oid keuzes gemaakt moeten worden. @ Dick: JAGER-verzamelaar. Hé, zie ik daar toch weer een interessant filmscript...