Archief 1.0: archiefwebsites 10 jaar geleden

  • jun 2007
  • Verwijderde gebruiker
  • ·
  • Aangepast 27 jun
  • 21
  • 39
Verwijderde gebruiker
KIA Community
  • Christian van der Ven

Bij het snuffelen in mijn eigen digitale archief kwam ik gedownloade websites van archieven tegen uit 1997. Na 10 jaar is het misschien leuk om te kijken naar wat er veranderd is en wat er hetzelfde is gebleven!

Toestand in 1997

In 1997 waren er nog maar weinig archieven online. De twee eersten die ik me kan herinneren zijn het Gemeentearchief Tilburg en het Rijksarchief in Overijssel. Volgens mij zijn die rond 1996 online gekomen. In 1997 had ik verder de websites van het Rijksarchief in Noord-Brabant, het Rijksarchief in Drenthe en het Stadsarchief Den Bosch gedownload voor gebruik tijdens mijn lezingen over 'internet bij stamboomonderzoek'. Andere pioniers waren de gemeentearchieven van Zwolle en Delft, maar die websites heb ik niet gedownload.

Wat is er veranderd?

Als je de sites van archieven van tien jaar geleden met nu vergelijkt vallen een aantal dingen op:

  • De hoeveelheid archieven die online zijn. Was het toen een uitzondering als een archief online was, nu is het een uitzondering als een archief geen website heeft.

  • Het gebrek aan vormgeving. Websites zoals het Rijksarchief in Overijssel en het Stadsarchief Den Bosch gebruiken de standaardkleuren en -lettertypes van de browser.

  • Geen doorzoekbare genealogische databases.

  • Weinig tot geen beeldmateriaal (de beeldbank moest nog uitgevonden worden).

  • Geen centrale zoekfunctie.

  • Veelal informatie die alleen bedoeld was voor degenen die fysiek naar de studiezaal komen. Denk aan folderachtige informatie (openingstijden) en overzichten van beschikbare bronnen. Er was vrijwel geen informatie voor mensen die alleen online het archief wilden bezoeken. Een uitzondering is Tilburg, die achtergrondinformatie over de geschiedenis van Tilburg online had staan.

  • Geen actieve bijdrage door bezoekers. De enige interactiemogelijkheid bestond uit een mailadres.

  • Alle websites bestaan uit volledig handmatig gecodeerde pagina's. Contentmanagementsystemen werden nog niet gebruikt.

  • Maar liefst 4 van de 5 archieven hebben inmiddels een andere naam. Dat is een mooi symptoom van de vernieuwingen die we de afgelopen 10 jaar in de archiefwereld hebben gezien.

Wat is er hetzelfde gebleven?

Wat misschien nog wel verrassender is, is hoeveel er eigenlijk gelijk is gebleven:

  • Het concept 'virtuele studiezaal' bestond al! Tilburg had een soort strip-achtige afbeelding van de studiezaal waar je heel intuitief kon doorklikken naar o.a. inventarissen, geschiedenis van het gebouw, etc.

  • Er is nog steeds een groot verschil tussen de wijze waarop archieven hun gegevens presenteren.

  • De Engelse versies (als ze er al zijn) bevatten maar een fractie van de Nederlandse versies.

  • Er waren al archieven die inventarissen online presenteerden (Tilburg, Overijssel).

  • Tilburg (toen gemeentearchief, nu regionaal archief) heeft nog steeds een van de meest uitgebreide websites van archieven in Nederland.

  • Alle websites doen het in Internet Explorer 7 :-)

Screenshots homepages

Uit nostalgie heb ik de screenshots van de homepages toegevoegd aan de afbeeldingen van deze community:

Toekomst?

Wat denken jullie dat we over 10 jaar zeggen als we terugkijken naar deze tijd? Wat zijn de blijvertjes? Wat gaat echt anders worden?

Reacties

21 reacties, meest recent: 13 juli 2007

  • Leuk Yvette... uit de oude doos. Het Gemeentearchief Tilburg is met de website de lucht ingegaan in september 1996. We hebben ons 10-jarig jubileum ongemerkt voorbij laten gaan... Een gemiste kans. Het plaatje dat je hier van onze oude homepage laat zien werd voorgegaan door een draak van een plaatje waarbij je naar het archief ging (virtueel dan) door de trap naar beneden, naar de kelder te nemen... Dat vonden wij toen al geen goed plan. Vandaar dat we snel zijn overgeschakeld naar een plaatje van het gebouw. Bij de pioniers vergeet je het stadsarchief Zwolle (wat je volgens mij verwart met het HCO) en het gemeentearchief Delft. Ik zal het oude plaatje opzoeken (als ik weer op mijn werkplek zit) en posten. Ik ga nog nadenken over hoe het er over 10 jaar uitziet! Leuke uitdaging!

    Verwijderde gebruiker

  • Hoi Luud, Inderdaad zaten het Gemeentearchief Zwolle en Delft toen ook al online, maar die websites had ik niet gedownload. Alleen deze vijf stonden nog op mijn harde schijf. Ik pas mijn artikel even aan.

    Verwijderde gebruiker

  • Nou Luud, dat mag je allemaal in je zak steken hè? Die kelder kan ik me trouwens wel herinneren! Errug stoffig hoor... ;-) Yvette, erg grappig om dit zo te zien. Tien jaar geleden zat ik nog op... euh... school! Tja, een jonkie hè?! Ik hoop dat mensen over weer eens tien jaar met verbazing terugkijken naar ons gepruts nu. Zoals wij nu ook naar het verleden kijken en zien wat ze toen al probeerden. Ik kan me nog het Tilbursge archiefcafé herinneren. In die dagen (en nu misschien nog wel...) tot een hopeloos mislukken gedoemd natuurlijk... maar als je het hebt over web 2.0 en communities en zo, dan was dat café z'n tijd ver vooruit. Op m'n blog heb ik eens iets gezegd over web 3.D en ik denk dat we daar over tien jaar toch wel een paar archieven van moeten hebben. Koffiedik gekeken natuurlijk... Ik denk dat het zoeken door zoekmachines steeds minder belangrijk wordt (ergens in de uithoek van onze sites), omdat we ons steeds meer op publiek richten dat niet zo van zoeken houdt. Meer zoeken door klikken dus, van verhaaltje naar plaatje naar filmpje enzovoort. (Natuurlijk ook op een 'eigen pagina' binnen die site!) En ik denk dat ook archiefwebsites aan communities gekoppeld gaan worden. Afgelopen maandag heb ik daar op het werk nog iets over geroepen. Ik denk bijvoorbeeld aan mensen die op een Flickr-achtige manier foto's uit onze beeldbank overhalen naar hun blog over dorpsgeschiedenis. En omdat ik denk dat steeds meer onderzoek digitaal zal verlopen, zal ook de virtuele archivaris echt z'n intrede gaan doen. Misschien via een virtuele wereld, maar anders via voortdurende chatopties of wat dan ook. Hmmm... Geen echt antwoord op je vraag misschien... :-) Interessante vraag wel!

    Christian van der Ven

  • Toevallig las ik net dat een universiteit in de VS een 3D animatie heeft gemaakt van het oude Rome. Ik was daar eens lekker aan het kijken (helaas moest ik het met filmpjes doen) toen de droommachine het overnam. In het licht van virtuele werelden en hun toenemende belang is het volgende niet ondenkbaar. Als onderzoeker (of geïnteresseerde) neem je een avatar die een voorouder (of een andere totaal onbekend historische figuur) en je gaat in de 3d wereld van de tijd waarin zo iemand leefde rondlopen. Daar ontmoet je anderen die in dezelfde verleden tijd rondlopen. Je ziet het dorp met de oude structuur, volledig gereconstrueerd door handige onderzoekers die vele uren bronnen hebben doorwroet om de wereld enigszins realistisch te herscheppen. Daar kom je dan ook de bronnen tegen die er uit zo'n periode nog zijn. Tegelijk zie je de mensen die met soortgelijke bronnen bezig zijn. Je begint een gezellige groep en leert van elkaar de betekenis van oude teksten en termen. Met de nieuw verworven kennis breng je nog meer nuancering aan in die virtuele wereld. Aan de galg bungelt een raddraaier. Het proces daarvan heb je vorige week nog bijgewoond. En morgen staat er een publieke verkoop op het programma, met "bernende kersse". Dan zie je eindelijk eens wat een "peluw" is die je steeds in inventarissen van boedels tegenkomt. Of je ziet de belegering van Den Bosch, drinkt een pint met Frederik Hendrik en stuurt wat granaten naar de stad. Wow, in zo'n wereld wil ik best leven! Wanneer beginnen we?

    Verwijderde gebruiker

  • Nu nu nu!!! Ik ben zelf bezig met twee bevolkingsreconstructies (Bredevoort in Gelderland en Sint Anna ter Muiden in Zeeuws-Vlaanderen). Met die laatste ben ik drie weken geleden begonnen met behulp van een Wiki en Google maps. De eerste resultaten staan op Sintannatermuiden.nl.

    Verwijderde gebruiker

  • Ik heb zelf vorig jaar een workshop gevolgd over game-toepassingen in de erfgoedsector. Er was een heel inspirerend voorbeeld bij van een mix van echte en virtuele werelden. Je kwam dan op een echte locatie waar vroeger wat gebeurd was, bijvoorbeeld die belegering van Den Bosch uit 1629. Iedere deelnemer kreeg dan een kastje met een koptelefoon en moest gewoon rond gaan lopen. In het kastje zit een GPS-ontvanger, dus het geluid hangt af van waar je loopt. Loop je binnen de muren, dan hoor je de vrouwen om je heen de Spaanse soldaten die de vesting proberen te verdedigen. In de verte hoor je de kanonnen bulderen. Als je richting de Citadel loopt wordt het gebulder harder. Je hoort Spaanse canonniers vloeken op de Staatse troepen terwijl ze de kanonnen laden voor een volgend salvo. Je loopt de stad uit en komt op de plek waar Frederik Hendrik het terrein aanschouwt. Je hoort hem bevelen geven tot de laatste aanval. Als die gelukt is hoor je het gejuich van de soldaten. Op de achtergrond hoor je het gekerm van de Spanjaarden, wat luider wordt als je weer terugloopt richting de stad. Is al best aardig hoor!

    Verwijderde gebruiker

  • WOW. Leuk dat Sint Anna ter Muiden. Wil ik ook! :-) Helaas is mijn plaats van onderzoek een heel stuk groter: Udenhout. Maar op termijn kan ik zoiets ook doen. Ik ben nog niet thuis in zo'n Wiki. Kun je dat zo gratis gebruiken of heb je dat "aangeschaft"? Prachtig project en prima medium om zo te presenteren. Vind ik een aanrader!

    Verwijderde gebruiker

  • Wat een fantasie joh, Luud! :-) Maar als je weer eens in SL bent? Neem dan even een kijkje in Caledon of op Renaissance Island. Dat zijn role play sims, waar gebouwd wordt in de stijl van een vroegere tijd en waar het taalgebruik ook aan wordt aangepast. Maar waar ook bijvoorbeeld collecties worden ontsloten over die tijd. Of waar activiteiten in het teken staan van die periode. Erg leuk!

    Christian van der Ven

  • Hier de link voor MediaWiki, Luud. Kun je je eigen wiki bouwen. Trouwens, terwijl ik nog met m'n vorige reactie bezig was en hem instuurde, stonden er alweer twee van jullie. :-)

    Christian van der Ven

  • @Luud Ik gebruik inderdaad Mediawiki (zoals Christian al aangaf). Dat is dezelfde software als achter de Wikipedia zit. Het is open source, dus gratis. Het enige wat je nodig hebt is een Linux-webserver met PHP en MySQL. Ik heb zelf een heel goedkoop abo (30 euro per jaar inc. domeinnaam) dus dat zijn de kosten niet! Verder zijn er voor Mediawiki diverse uitbreidingen beschikbaar, waaronder dus die voor de Google Maps-integratie. Het werkt erg lekker moet ik zeggen! De vormgeving kun je trouwens helemaal naar je eigen wensen aanpassen maar dat heb ik nog even laten zitten. Als je ooit zoiets voor Udenhout op wilt zetten wil ik je wel helpen met het inrichten.

    Verwijderde gebruiker

  • @Yvette Heel leuk die Sint Anna ter Muiden website. Ik ben al een poosje van plan om iets gelijkaardig hier te doen voor mij buurt in New Westminster. Je hebt me opnieuw geïnspireerd daar mee te beginnen. Ik hadt eerder getwijfeld over welke tool daarvoor te gebruiken (e.g. Drupal, een wiki, of ICA-AtoM specifiek daarvoor aanpassen). Maar ik ga jou volgen en MediaWiki een poging geven. Zou je me dan ook de scripts die je voor GoogleMaps heb gebruikt kunnen opstuuren? Mijn enige andere vraag is waarom je gewoon niet Wikipedia.org voor dit project zou gebruiken? Ik neem aan omdat je meer flexibiliteit hebt met features zoals GoogleMaps op je eigen wiki en server...

    Verwijderde gebruiker

  • @Peter De Googlemaps extensie is beschikbaar op http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Google_Maps De reden dat ik Wikipedia.org niet gebruik is omdat mijn artikelen totaal niet bedoeld zijn als encyclopedische artikelen. Neem een artikel als Marktplein 10, dat is dus echt geen lemma voor de wikipedia. Idealiter wil ik het uiteindelijk uitbreiden met artikelen over elke inwoner, met links naar zijn/haar ouders, partners, kinderen, beroepen, geboorte/huwelijks/overlijdensplaatsen, huizen waar ze gewoond hebben, etc. Nu heb ik alles lekker zelf in de hand. Er is niemand die me op de vingers tikt dat mijn artikelen eigenlijk niet encyclopedie-waardig zijn. Bezoekers worden uitgenodigd om mee te werken. Tot nu toe is mijn moeder (die zich o.a. bezighoudt met literatuuronderzoek naar Sint Anna ter Muiden) de enige die die uitnodiging heeft aangenomen :-)

    Verwijderde gebruiker

  • Ik kom nog even terug op de oude website van het Gemeentearchief Tilburg met de kelder-referentie. Ik heb de plaatjes geuploaded bij de photos. Daarmee genoeg retro en genoeg Tilburg. Het terugzoeken was wel een walk down memory lane... De goeie ouwe knutseltijd! Maar het is nu wel een heel stuk beter geworden :-)

    Verwijderde gebruiker

  • Ja Luud, dat was die kelder! Lang leve het archief! (En het geheugen van de archivaris!) :-)

    Christian van der Ven

  • Ik heb net een link gevonden naar een heel uitgebreid artikel op technologyreview.com (Engelstalig) waarin de wereld die wij hierboven voorzichtig schetsen tot nog grotere proporties is opgeblazen. Second Earth heet die utopie. Hoewel... het kan zo maar gebeuren! http://www.technologyreview.com/Infotech/18911/page1/ Ik kan daar echt van gaan likkebaarden...

    Verwijderde gebruiker

  • Hallo Peter, Ik las je blog post hierover en dacht al wel dat je hier ook nog even zou reageren! :-) Ziet er al goed uit hoor! Ik blijf toch genieten van al die Google mashups.

    Christian van der Ven

Trefwoorden

Verken