Stunde Null of Het eerlijke verhaal

Op 30 september 2010 kregen de medewerkers van het Muziekcentrum van de Omroep de mededeling dat het kabinet Rutte I had besloten dit bedrijf te sluiten. Het jaar daarop werd dit omgezet in ‘gehalveerd’. Inmiddels zijn alle betrokkenen hun wonden aan het likken resp. zich verbijsterd aan het afvragen hoe het allemaal zo ver heeft kunnen komen.

Enkele besluiten die louter zijn genomen als bezuinigingsmaatregelen hebben geresulteerd in de vrijwel complete kaalslag van een belangrijke sector in de Nederlandse cultuur: het muzikale/theatrale erfgoed. Aangezien naast het MCO ook het Theater Instituut Nederland, Muziek Centrum Nederland en het Nederlands Muziek Instituut geheel resp. grotendeels zijn geliquideerd, is er sprake van een Stunde Null op dit gebied. Collecties zijn gescheiden van de beheerders, en er worden debatten georganiseerd over thema’s als Erfgoed: van wie, voor wie? Zouden Halbe Z. en de zijnen nu tevreden zijn? Zijn de doelstellingen van toen gehaald? Zijn er misschien per ongeluk nog linkse hobbies over het hoofd gezien, die in de zoveelste ronde bezuinigingen kunnen worden afgeschoten? Men kan gerust zijn: de rokende puinhopen van een ooit bloeiende sector maken duidelijk dat hier geen half werk is verricht.

Terwijl het NMI fuseert met het Haags Gemeentearchief en grote delen van TIN en MCN zijn opgenomen in de Bijzondere Collecties van de UvA moet er nog veel gebeuren om de collectie van de per 1 augustus jl. gesloten Muziekbibliotheek van de Omroep, verreweg de grootste van het land op bladmuziekgebied, een goede bestemming te geven: een Nationale Muziekbibliotheek in Den Haag. De betrokken instellingen hebben het plan dat daarvoor is opgesteld positief ontvangen, dus je zou zeggen… Dat het nieuwe Spuiforum niet meer dan 181 miljoen mag kosten is een hele geruststelling; dat slechts een fractie van dat bedrag voldoende is om de grootste collectie bladmuziek van Nederland – inclusief een unieke verzameling omroeperfgoed - weer voor eenieder toegankelijk te maken is een feit.

Bovengenoemd debat werd afgesloten met de conclusie: Erfgoed leeft, maar wie zich voor dat leven in de toekomst verantwoordelijk voelt is zeer ongewis.

Overheden besteden kapitalen aan nieuwe museumgebouwen etc., terwijl aan de Hilversumse Heuvellaan bijna vijf strekkende kilometers bladmuziek – waaronder duizenden handschriften van Nederlandse componisten – onbereikbaar zijn geworden voor gebruikers en onderzoekers: een zuiver voorbeeld van kapitaalvernietiging.

Nadat drie jaar terug werd geroepen dat ‘niemand door de kabinetsvoornemens tussen wal en schip zou terechtkomen’ werd de Omroepmuziekbibliotheek door Overheid en Omroep geliquideerd. Inmiddels luidt de Haagse mantra: ‘vertel het eerlijke verhaal’. Dat verhaal is hierboven uiteengezet; aan de verantwoordelijken nu de taak te herstellen wat nog te herstellen is.