Het Archievenblad.. Errug 1.0
Zo, vandaag lag dan weer een uitgave van het Archievenblad in de bus, eindelijk met het artikel over A...
Toen schreef je Internet nog met een hoofdletter
- aug 2013
- Christian van der Ven
- ·
- Aangepast 27 jun
- 5
- 89
Als bijvangst tijdens het opruimen kwam ik het programmaboekje tegen van het congres 'Archieven en internet', gehouden op 27 oktober 1998 in Amsterdam. Presentaties, workshops, discussies en een bedrijvenmarkt, en dat allemaal over thema's die soms heerlijk nostalgisch voelen, maar over het geheel genomen nog steeds actueel zijn.
De nostalgie spat vooral van het blad tijdens het doorlezen van de beschrijvingen van de workshops. Denk aan 'Surfen op het Internet' ("Onder deskundige begeleiding gaat u vervolgens het Internet verkennen"), 'Zoeken op Internet' ("U leert, door zelf achter de computer plaats te nemen, hoe u bepaalde trefwoorden met elkaar kunt combineren teneinde uw kans om relevante informatie te vinden, te vergroten") en als klapstuk 'Hands-on: E-mail' ("Bovendien leert u zelf E-mailberichten te versturen en ontvangen").
Internet lijkt eng
Nog steeds actueel daarentegen zijn de stellingen die Gerrit Verhoeven deponeert in zijn workshop 'Internet: Tussen droom en daad...'. Over "Internet lijkt eng, maar is het niet" zullen we vandaag de dag niet lang meer borrelen, maar stellingen als "Een site is succesvoller naarmate de interactiviteit groter is" en "Internet is geen vervanging van 'ouderwetse' dienstverlening" zijn ook nu nog relevant.
Peter van der Wel kondigt een nieuwe 'Gouden Eeuw' aan voor kunst, wetenschap en cultuur. Bovendien onderkent hij al, dat internet veel meer is dan het www en sluit daarmee aan bij de zojuist genoteerde stelling rond interactiviteit. Hij denkt aan discussiëren (newsgroups), kletsen (chatten) en "elektronisch brieven posten en ontvangen" (e-mailen). Bij deze ronde sluit de sessie van Hans van der Neut aan, die dieper ingaat op de vraag van de burger naar archiefinformatie: waar ontmoeten vraag en aanbod elkaar, nu en straks?
"De mensen die zulke vragen stellen hebben vaak niet een specifieke 'archiefvraag', maar een 'erfgoedvraag' of een vraag op historisch gebied. Het maakt hen niet uit of de informatie uit een archief komt, of een museum, of een ander instituut. Als er maar een behoorlijk antwoord komt."
Zijn we al zover? Kan de burger zo al een vraag stellen?
Omdat wij het niet begrijpen
Wat beslist is gebleven sinds dit dagcongres, is de vraag hoe dit alles te financieren. Of, zoals Luud de Brouwer het in zijn workshop over inhoud en onderhoud van een archiefsite uitdrukt: "hoe langer de server gebruikt wordt, hoe hoger de rekening aan het eind van de maand is."
En natuurlijk ook toen al aandacht voor het e-depot. Het boekje bevat als bijlagen enkele artikelen, zoals een krantenartikel met een interview met Maarten van Boven, over digitaal archief en zo: "Deze overgangsfase van papier naar digitaal is heel lastig, omdat wij het niet begrijpen."
Ik vraag me af: begrijpen we het tegenwoordig wel? Of toch tenminste een stuk beter? En ook: hoe interactief zijn onze websites inmiddels? In hoeverre kunnen we de burger al een 'behoorlijk antwoord' bezorgen? Hoe staat het met de samenwerking? Hebben we inmiddels grip op de financiering? En hoe leven nieuwe vormen en 'ouderwetse' dienstverlening naast elkaar?
Tussenstand
We zijn inmiddels 15 jaar verder, er is heel veel gebeurd. Ik zou het interessant vinden om eens een tussenstand op te maken. Op welke punten hebben we dikke winst behaald? Op welke moeten we concluderen dat we eigenlijk nog niet echt verder zijn gekomen? En wat kunnen we daaraan doen?
Afbeelding: website Rijksarchief in Noord-Brabant in 1997 (voor meer nostalgie: Archief 1.0: archiefwebsites 10 jaar geleden)
Verken
Een aapje voor het Brooklyn Museum
Het Brooklyn Museum staat bekend als trendsetter op het gebied van Web 2.0 en erfgoed. Deze week kreeg...
Referentiekader Opbouw Digitaal Informatiebeheer (RODIN) gepresenteerd op KVAN-dagen
Marianne Loef: 06 18306067278-ez.p.Rodin.def.pdf RODIN: handige wegwijzer in digitale wereld Digit...
Reacties
Als nog levende en actief in het archiefveld functionerende deelnemer aan dat congres wil ik wel wat zeggen over de huidige stand van zaken. Ik ben ook nog in het bezit van die folder omdat ik die nog in mijn privé archief heb zitten. Volkomen onverantwoord opgeborgen en niet beschreven trouwens. Dat dan weer wel.
De stellingen die je hier aanhaalt Chris, zijn volgens mij nog steeds allemaal relevant en niet uitgekristalliseerd. Ik durf wel te beweren dat het versturen van e-mail inmiddels tot de basisvaardigheden en competenties van de archiefcollega's hoort. Hoe je leert e-mailberichten te ontvangen, dat interesseert me zelfs nu nog :)
Voor wat betreft het zoeken en vinden van informatie op internet denk ik dat er nog hele slagen te maken zijn. Dat geldt in ieder geval voor mijn persoontje.
Desondanks ben ik van mening dat er wel dikke winst is behaald. We zijn als archiefdiensten goed in staat om te gaan met de mogelijkheden van 1998. :)
Daar staat tegenover dat de mogelijkheden van het internet in de afgelopen 15 jaar bepaald niet stil hebben gestaan. Was het in 1998 nog wachten voordat een foto van 100KB op je beeldscherm stond, nu is streaming audio en video de standaard. Bestond discussiëren in nieuwsgroepen toen nog uit het afzonderlijk typen van berichtjes als reactie op de ander, nu is chat of skype de normaalste zaak van de wereld. Daarmee beweer ik meteen dat de interactiviteit van onze websites veel beter kan. Daar zijn zeker ontwikkelingen aan te wijzen die succesvol zijn, maar het kan beter, efficiënter en veel meer gericht op de capaciteiten van onze gebruikers.
De sessie van Hans van der Neut (waar ontmoeten vraag en aanbod elkaar, nu en straks) was zijn tijd ver vooruit wat mij betreft want op die vraag is nog geen enkel antwoord dat mij bevredigd gegeven. We denken nog steeds aan het lokken van bezoek naar "onze" websites in plaats van de vragensteller op te zoeken waar die online leeft en/of werkt. Dat blijft voor mij ook een cruciale vraag voor de toekomst van e-dienstverlening door archiefinstellingen. Nog steeds passief wachtend op een e-mail, chatgeluid of bel aan de voordeur.
Hoe het anders moet? Daar wil ik graag over meedenken. Ik heb nog geen pasklaar antwoord, zelfs nog geen idee waar een directie enthousiast van wordt, maar dat het veel actiever moet, daar ben ik van overtuigd. Vind de vraag: een community of practice waard.
Daaraan gekoppeld is de opmerking over de erfgoedvraag ook relevant. Samenwerking bij het vinden van de vragen en het begeleiden van het antwoord is evident noodzakelijk.
De opvattingen over dienstverlening zijn nauwelijks gewijzigd. De fysieke bezoeker wordt als een prins(es) behandelt en de digitale bezoeker moet het vooral zelf maar uitzoeken. Als we het dan over genealogen hebben, dan begint het behoorlijk te stinken in archiefland. Die groep klanten parkeren we online, proberen we financieel uit te knijpen en behandelen we soms als tweederangs bezoekers. Dat terwijl de wetenschapper met open armen, alle faciliteiten en egards wordt doodgeknuffeld. Jammer dat de tweede groep ver in de minderheid is en blijft. In de commerciële wereld (die van de echte, op euro's gebaseerde verdienmodellen) zou je met zo'n houding heel snel failliet gaan. In de wereld van de vaderlandsche archieven is dat nog steeds gangbaar. Jammer. Je hoeft namelijk het ene niet te laten om het andere te doen.
Ik ben benieuwd naar andere reacties. Een (mid)dag over dit onderwerp, zoals op twitter al voorbij kwam, zou mogelijk interessant kunnen zijn.
Bedankt voor je reactie, Luud. Had ik bij het congres aanwezig geweest - maar ik wist rond die tijd nog niet eens wat archief was, laat staan dat ik er in werkte ;-) - dan had ik de sessie van Hans van der Neut zeker bijgewoond. En de jouwe natuurlijk. ;-)
Ingmar stelde via Twitter al de vraag wie er van de toenmalige sprekers nog beschikbaar zouden zijn. Van Hans van der Neut vind ik in ieder geval een Facebook-profiel.
Zo'n (mid)dagje om de (voorlopige) stand van zaken na dit congres op te maken, en om vervolg(on)mogelijkheden en benodigdheden te bespreken, dat blijft nog even hangen in m'n gedachten...
Christian, ik ben voor! Was dat congres uit 1998 niet gekoppeld aan een subsidieregeling van BZK om erfgoedinstellingen te stimuleren om een website te ontwikkelen? Daar was ook een congres voor in die periode.
@Erika: Fijn! Dan moet er toch een keer iets van een speel-en-deelsessie of zoiets van te brouwen zijn, toch? Wil je meedenken?
Over een mogelijke koppeling tussen dat congres en die subsidieregeling, daarvan kon ik zo snel in het boekje niets terugvinden. Misschien dat Luud dit weet.
@Erika en @Christian
Ik ben heel slecht in subsidieregelingen. Dat zou dan toch in het begeleidend boekje moeten staan? Die subsidieverstrekkers willen graag vermeld worden :)