Vindbaarheid van archieven toen en nu
Google heeft de index van 2001 online gezet, waardoor we kunnen vergelijken hoe de vindbaarheid van ar...
En dan schrijft Dick:BBC News, The Guardian, The Independent, and The Times, amongst others, were caught out by the unsophisticated hoax.For those with time to look, the physical archives of the printed papers reveal who fell for the fake fact.By contrast, none of the online obituaries contain the errant reference and none mention any correction - apart from that of the Guardian which has both.Hier komen dus verschillende aspecten samen: de onbetrouwbaarheid van Wikipedia (de titel van dit bericht is een citaat uit de Talk-pagina van Hazlewood, zie ook dit artikel), het gemak waarmee journalisten die onbetrouwbaarheid negeren en het gemak waarmee digitaal gepubliceerde artikelen worden en kunnen worden gewijzigd, ook in “betrouwbare bronnen” als kranten.(En hoewel het ondertussen een cliché is, dat laatste doet me toch sterk denken aan het werk van Winston Smith.)Ondertussen blijkt ook nog dat er bijna 1 miljoen dollar wordt uitgegeven om het bewerken in Wikipedia simpeler te maken en bedenkt minister Plasterk dat al het lesmateriaal in wiki-vorm aangeboden moet worden.“Iedereen kan erbij, maar alleen leraren kunnen de stof bewerken.”Ben benieuwd hoe lang het duurt voordat blijkt dat een paar slimme tieners hebben ontdekt hoe ze de zaak kunnen saboteren.Dit soort fenomenen zorgen er toch voor dat ik huiverig ben (en blijf) voor het ‘openstellen’ van een archief voor bijdragen van “pro ams.” (Sorry Luud...)
Op de website van de BBC wees Murray Dick onder andere op de onbetrouwbaarheid van digitale krantenarchieven. In het artikel Is the future in bits? verwijst hij naar de necrologieën die in de Britse kranten verschenen bij het overlijden van Ronnie Hazlehurst, de componist van de tune van onder andere Are you being served?Mijn verwijzing naar Wikipedia hierboven is een deel van het probleem. Toen Hazlehurst overleed stond in zijn ‘lemma’ ten onrechte dat hij ook de componist was van de hit Reach van S Club 7. En deze informatie is in verschillende kranten in de in memoriams terecht gekomen. (Zie hier de bij vlagen hilarische discussie tussen de verschillende redacteuren, die hier een gevolg van was.)
Reacties
Ingmar, ben en blijf je ook zo huiverig wanneer voor de bezoekers duidelijk is welke content door de professionals van het archief wordt beheerd, en welke content door het publiek werd ingebracht? Volgens mij is dat namelijk wat de meeste archieven voorstaan, wanneer ze op hun website het publiek de mogelijkheid geven hun kennis beschikbaar te stellen voor anderen. Net zoals onze huidige bezoekers ook aanvullingen en verwijzingen met pen toevoegen aan de papieren toegangen op de studiezaal...
@Albert Ik had het niet beter kunnen verwoorden. De grote misvatting die maar blijft bestaan. We hoeven gebruikers niet meteen toegang te verlenen tot onze database-beschrijvingen, als we ze maar uitnodigen en faciliteren in het leveren van commentaar, toevoegingen en correcties. Bovendien Ingmar: angsten zijn er om overwonnen te worden :-) Wat me mateloos blijft irriteren is dat iedereen er maar aan blijft voorbijgaan dat er in gedrukte media al eeuwenlang (soms heel bewust) schaamteloos fouten worden geschreven en gedrukt. Dat is blijkbaar geen probleem. Of een geaccepteerd probleem. Waarom kunnen we niet accepteren dat er geen perfecte wereld bestaat, ook niet in digitale vorm. Een kritisch geest blijft altijd en eeuwig nodig.
@Ingmar: Die tieners hébben waarschijnlijk al toegang... ;-) Maar het is aan de docent om zijn les kwaliteit te geven en kritisch de lesstof te bekijken, die hij z'n 'tieners' voorschotelt. Dat moeten ze ook al met boeken van papier. (Zo is het mij tenminste geleerd!) @Albert: Inderdaad, dit doen we op het BHIC ook. Verhalen die bezoekers aanleveren, worden onder naamsvermelding op onze website geplaatst (na redactionele bewerking): "Een bijdrage van..." En wijzigingen in onze fotobank (nu nog niet, straks wel) en op Flickr (nu al) geven we [tussen rechte haken] aan, waarbij we de originele 'comments' ook laten staan. Met andere woorden: het is altijd duidelijk wat 'van ons' is en wat 'van de klant'. @Luud: Helemaal mee eens. Dat fouten worden overgenomen, heeft immers meer met de laksheid van mensen te maken, dan met een medium op zich. Het enige wat je kunt stellen is dat de digitale media het lakse mensen wel héééél erg makkelijk maken om nóg lakser te zijn. Maar een medium kun je daarvan niet de schuld geven. Da's echt aan de mensen... Ik vind bijvoorbeeld wiki's schitterende tools, die nou eens lekker precies laten zien wie er wat waarin heeft gewijzigd en wanneer. Je kunt oude versies van iets terughalen en vergelijken, je kunt erover discussiëren enzovoort. Eigenlijk zou al ons materiaal inclusief toegangen in wikivorm moeten zitten, maar goed... Daarover ging het al eens eerder! ;-)
Ik heb wat langer nagedacht (dat had ik bij het posten van mijn bericht nog niet ;-) ) en ondertussen ook The cult of the amateur gelezen. Hoewel Keen zijn boek hier en daar rammelt en op het eind erg moralistisch wordt, staan er wel een paar dingen in waar ik het mee eens ben. Mijn probleem met Wikipedia en Wisdom of the crowds bestaat eigenlijk uit twee onderdelen: 1. Ik wil weten wie iets zegt Als ik een krant lees, dan weet ik dat het verschil maakt of ik iets in de Telegraaf of de NRC lees. Verder worden ingezonden artikelen meestal niet alleen ondertekend, maar staat ook het belang en de deskundigheid van de auteur beschreven. Op die manier is de context van het artikel voor mij als lezer duidelijk en kan ik de bijdrage beter op waarde schatten. Helaas zijn in Web 2.0 heel veel bijdragen anoniem, wat het dus bijna onmogelijk maakt om het belang en de waarde van een bijdrage in te schatten. 2. Ik ben elitair Ik geloof niet in de gelijkheid van de mening van een bouwvakker en een astronoom over metselen & voegen. Natuurlijk kan een sterrenkundige ook wel eens wat zinnigs zeggen over het aanmaken van specie, maar ik vind het vreemd dat een bouwvakker zijn deskundigheid zou moeten gaan verdedigen tegenover een leek. Het risico is dat hij na verloop van tijd denkt: "Zoek het maar uit, ik doe niet meer mee!" Edwin schreef daar vorige week ook min of meer over: "CZ's informatie verschilt behoorlijk van de informatie op Wikipedia. De vraag is alleen wel in hoeverre die informatie ook echt beter of betrouwbaarder is. Als leek kun je daar niet veel over zeggen. Een inhoudelijke vergelijking zou je vele uren kosten." En dat is een deel van mijn punt: die urenlange vergelijking zou niet nodig moeten zijn als ik 'snel' iets wil weten. Zie ook dit artikel, waar Edwin naar verwijst. Ik ben niet tegen de inbreng van pro-ams, maar ik denk dat een redactie (waarvan de leden bekend zijn en waarvan bekend is waarom zij als deskundigen in die redactie thuis horen) onontbeerlijk is. Het gaat dus niet alleen om 'fouten' of het 'scheiden van bijdragen', maar om (uiteraard met respect voor de pro-ams) filteren, controleren en redigeren, precies wat in de oude media (kranten, encyclopedieën etc) ook gebeurde. Het gaat om het zoeken naar een manier om "the best of both worlds" te combineren en om het kijken naar de tekortkomingen van Web 2.0. Want de toon is nu regelmatig erg euforisch.
@Ingmar Voor wat betreft je eerste punt verwijs ik graag naar mijn blogpost op beneminlux.blogspot.com over muffe boeken. Wij, als incrowd, weten toevallig dat de journalist in kwestie er een potje van maakt en niet kritisch genoeg is geweest. Jij beweert hier doodleuk dat als je een naam onder artikel zet, dat een soort van garantie is en iets zegt over de validiteit. In dit geval zijn er ongetwijfeld lezers van de Volkskrant fan van deze journalist en slikken alles voor zoete koek. Nee, dat is NIET zo. Een naam zegt helemaal niets. Ook dat zou je moeten verifiëren, en kom je weer op de "urenlange vergelijking". In boeken dan he, probeer dat eens op een zondag. Doet me ook altijd denken aan een meneer die in een interview vertelde dat de kennis die hij op de universiteit 40 jaar geleden had geleerd over een bepaald onderwerp, voor 80 procent niet meer waar of relevant was. Allemaal gerenommeerde namen hoor, onder die studieboeken. Ik ben het met je eens dat er misschien te makkelijk over de wisdom of the crowds wordt geschreven en er een euforische stemming heerst bij sommigen. Dat punt mag je scoren. Maar het omgekeerde, die vanzelfsprekendheid waarmee de oude media nu ineens een imago van onschendbaarheid krijgen, dat irriteert me mateloos. Ten aanzien van je tweede punt. Keen chargeert daar op een verschrikkelijke manier. Het gaat natuurlijk om de amateur die zich door hobby, liefhebberij of studie een bepaald onderwerp eigen heeft gemaakt en daardoor zijn of haar kennis best kan meten met een expert. Ik ben er zelfs van overtuigd dat als wij, als archivarissen, niet uit die elitaire ivoren toren naar beneden komen, onze rol op termijn is uitgespeeld. De laatste alinea is eigenlijk al beantwoord door Albert en bevestigd door mij direct daaronder in deze thread volgens mij. Een redactie heeft zeker meerwaarde. Maar soms blijven we het antwoord schuldig en is elke mening een aanvulling waar een onderzoeker zijn voordeel mee kan doen. Ik geloof niet in archieven die een kant-en-klaar antwoord geven op vragen.
Nog een nabrander. Ik geloof wikipedia ook niet altijd! Ik kwam er vorige week achter dat mijn overleden broer daar ook een lemma heeft. Daar klopte het een en ander niet in. In de geschiedenis kun je mijn correcties terugvinden. In plaats van te schelden op de onnauwkeurigheid van wikipedia kun je beter deelnemen en de juiste gegevens invoeren. Dat is een stuk constructiever en productiever. Bovendien word je daar blij van! Ik blog hier nog over op 26 januari 2009, maar ik geef die primeur graag hier weg for the sake of argument!
@Ingmar: Goede punten wel, maar dan om anderen scherp te houden, en niet om ze tegen te houden, hoop ik... ;-) (Dat zeg je gelukkig ook zo'n beetje.) Als het gaat om kranten, dan vind ik het vaak met deskundigheid nogal meevallen. De ene deskundige spreekt de andere vaak tegen. Deskundigheid is immers vaak gekleurd door ideeën, meningen enzovoort. Dus er is niet één verhaal dat over een onderwerp de waarheid toont. Wij, als historici, weten dat. Dan daarbij, je kunt bij een naam wel zetten waarom hij of zij deskundig is, maar hoe kan ik beoordelen dat die deskundigheid terecht is? Hoe kan ik beoordelen wat in het verhaal 'waar' is en wat een mening of zo? Lastig hoor... Komen we op de encyclopedische informatie. Inderdaad verkies ook ik in principe de Encyclopaedia Brittanica boven de Wikipedia. Punt is dat die laatste online staat en bovendien veel uitgebreider is dan de eerste. Met andere woorden: ondanks alle voordelen voor wat betreft kwaliteit en betrouwbaarheid van de informatie, is iets als de Brittanica niet meer van onze tijd. En dat ook Brittanica dat ziet, laten ze blijken uit hun 'move' richting een wiki-omgeving. Klasse! Ik ben erg nieuwsgierig hoe dat gaat uitwerken. Ze zullen, vermoed ik, inderdaad een redactie houden, maar daarnaast de inbreng van gebruikers door die redactie niet willen laten overslaan, omdat die gebruikers anders alsnog afhaken. Een soort compromis tussen Wikipedia en de oude Brittanica; sommigen noemen dát het web 3.0. Luud raakt datzelfde thema door te zeggen: "Ik ben er zelfs van overtuigd dat als wij, als archivarissen, niet uit die elitaire ivoren toren naar beneden komen, onze rol op termijn is uitgespeeld." Het is dus niet een kwestie van "gaan we dit doen" maar van "hoe gaan we dit doen", met inachtneming van de punten die jij aansnijdt. Want inderdaad: het beste tussen beide werelden is het beste.
Even voor het "kerstreces": @Luud (vooral): onderstreep je niet mijn punt? Elitair als ik ben, ga ik er van uit dat jij de "deskundige" bent als het over je broer gaat, maar als jij als Duull informatie toevoegt, dan kan ik jou 'deskundigheid' toch niet vaststellen? Mijn punt over de namen was/is ook niet dat een ondertekend artikel 'waar' is, maar dat ik in ieder geval weet wie het geschreven heeft. "Duul58" zegt me niet zo veel, "Luud de Brouwer, webmaster bij het Regionaal Archief Tilburg en fervent Web 2.0 aanhanger" zegt dan veel meer. (Overigens, het heeft een hele tijd geduurd eer ik wist wie beneminlux vol schrijft, ook hier geldt weer: als je weet wie het schrijft, kun je beter de waarde van de bijdragen inschatten...) En ik heb niets tegen de deskundige pro-ams (beetje een pleonasme?) maar wel tegen de 'would be'-deskundigen. Dat is ook mijn elitarisme: je zult je deskundigheid moeten bewijzen. Mijn indruk is nu dat de 'would be'-deskundigen de 'echte' deskundigen (al dan niet amateur) overschreeuwen. En dat lijkt me een probleem dat we moeten oplossen. (Ik zeg we, omdat ik ook wel de voordelen van het verlaten van de ivoren toren inzie). Fijne dagen, I
@Ingmar: Da's wel een hele goeie, het loskoppelen van de begrippen "deskundig" en "niet-deskundig" van respectievelijk de begrippen "professional" en "amateur". Ik moet toegeven dat ik die begrippen veel te vaak een-op-een aan mekaar koppel. Mijn beperkte denkraam, misschien... of misschien wel omdat anderen dat vaak hebben gedaan. In ieder verfrissend dat jij dat niet doet en ik het bij mezelf nu ook zie. Dank daarvoor, en jij ook hele fijne feestdagen toegewenst, samen met je gezin! :-)
@Ingmar Het probleem zit um niet in Duul 58 of Luud de Brouwer. Omdat jij me nu toevallig kent zegt het tweede je meer dan het eerste. Maar als je me niet kende is Duul58 net zoveel waard als Luud de Brouwer. Helemaal niets namelijk. De hypocrisie zit wat mij betreft in het feit dat je de namen die de Encyclopedia Brittanica volschrijven ook niet kent, maar er impliciet vanuit gaat dat ze hun werk wel goed zullen doen en deskundigheid bezitten. En bij wikipedia ga je er vanuit dat er goedbedoelende pro-ams bezig zijn die het niet bij het rechte eind kunnen hebben. Ken je de uitdrukking: "Liegen dat het gedrukt staat". ;-) Ik weet dat we niet zo ver van elkaar af staan als uit deze discussie misschien blijkt, maar het is en blijft goed om de meningen te scherpen! @Christian Inderdaad een hele goede constatering! En vrede op aarde natuurlijk! :-)
@Ingmar Ik snap je probleem met wikipedia. Het is aan de content voor een leek niet snel te constateren of de bijdrage is geleverd door een iemand met kennis van zaken of iemand die maar gewoon iets roept. Dit aspect is echter ook direct het mooie van het platform, het heeft daarmee namelijk ook iets onverwachts en dynamisch. Bovendien worden door de opzet van dit platform mensen gemotiveerd die zich om wat voor reden dan ook betrokken voelen bij een onderwerp om hun kennis te delen. Ik deel je opvatting daarom ook niet. Want is het niet juist ook de taak van een goede historicus / journalist om altijd meerdere bronnen te checken en om goede bronnenkritiek uit te oefenen? En bovendien doordat het zo'n dynamisch platform is worden fouten in lemma's na verloop van tijd er vanzelf weer uitgefilterd door andere deelnemers.
Laat ik Christiaan Weijts eens citeren... Uit zijn zeer amusante roman Via Cappello 23: "Er heerst een gigantische verheerlijking van amateuristisch geklungel. Waarschijnlijk komt dat doordat we te lang volgestouwd zijn met artificiële beelden, synthetische rommel, gestileerde bullshit. Maar er zit ook een rare paradox in. Als je hier in Venetië een restaurant binnenstapt dat een menubord buiten heeft staan met termen als cucina storica Veneziana dan weet je zeker dat het mis is, en je tweederangs toeristenrommel op je bord krijgt." En van zijn weblog: "2009 zal het jaar zijn van de herwaardering van autoriteiten, kwaliteitsmedia, kundige politici en onderwijzers. De crisistijd zal helpen het kaf van het koren te scheiden. Populisten blijken dan immers niet de kennis en het leiderschap te bezitten die nodig zijn. Het besef zal dagen dat vooral sterke leraren nog toekomstige zonneschijn kunnen waarborgen. De recessie zal een Umwertung aller Werte brengen, nu de oude, op materialisme gestoelde waarden wankelen. Het zal - en zo eindig ik toch nog met een blijde kerstboodschap - over zijn met het swaffelen." Ik hoop het samen met hem...
@Luud: Ik denk ook niet dat we heel ver uit elkaar staan. Ik zou het met een dennenbos willen vergelijken. Ik kijk van beneden naar boven en zie alleen maar dorre takken, jij hangt er in een helicopter boven ziet prachtige, groene bomen. Het gaat om dezelfde bomen en het scheelt maar een paar meter, maar het ziet er heel anders uit!