ArchiefEducatie 2.0 is een kerntaak

Op maandag 6 juni 2011 gaven Anneke van Waarden-Koets (Zeeuws Archief) en Petra Robben (Regionaal Archief Tilburg) een presentatie over ArchiefEducatie 2.0. Zij kozen voor de vorm van een Prezi Deze is via de link te bekijken.

De zaal was flink gevuld met ongeveer 40 mannen én vrouwen. Hoewel het educatievak vaak door dames wordt vertegenwoordigd, was er op deze bijeenkomst gelukkig een evenredig deel mannen. Het doel van de presentatie was tweedelig: enerzijds uitleg geven over het begrip ArchiefEducatie, anderzijds de stelling verdedigen of bewijzen dat ArchiefEducatie een kerntaak is.

De reden voor deze stelling is de volgende: educatie is noodzakelijk om te leren zoeken, vinden en interpreteren van de bronnen. Deze nemen dankzij de digitalisering alleen maar toe in kwantiteit. Hoewel deze worden ´ontsloten´ en ´toegankelijk gemaakt´, blijkt dat het vaak moeilijk zoeken en vinden is. Daarbij is de hoeveelheid informatie en kennis zo gigantisch groot, dat mensen het spoor bijster raken. De keuze om het begrip ArchiefEducatie toe te lichten, is afkomstig uit de vooronderstelling dat er in vele archieven verwarring is over het begrip. Het hoe en waarom geeft vaak aanleiding tot discussie; soms verwordt educatie zelfs tot franje; ´de educatoren als eerste er uit´ als het gaat om bezuinigingen en de plek van de educatie in het organogram laat veelal te wensen over. Kortom, educatie wordt lang niet overal serieus genomen. Tijd voor een pleidooi dus op de KVAN 2011.

Anneke en Petra lichtten de volgende onderwerpen toe: archieftaken in het algemeen, waaronder beschikbaar stellen voor het onder andere educatieve publiek. De archiefeducatoren: wat kunnen zij betekenen en waarvan hebben zij kennis? Voor wie werken de educatoren? Dat is niet alleen voor het basisonderwijs maar ook voortgezet onderwijs, ROC´s, PABO´s, lerarenopleidingen, studenten Bouwkunde en studenten van Open Universiteit of andere WO-opleidingen. ook cursisten genealogie, paleografie of volwassenen via HOVO rekenen we tot de educatieve doelgroep. Vervolgens werd ´de markt´ besproken: vraag en aanbod. Wanneer ga je in op vragen en op welk moment bepaalt het archief het aanbod? Welke vormen van onderwijs gebruik je er voor? Digitaal zijn er talloze vormen en voorbeelden te bedenken. Van wiki´s, games, inzetten van mobiels als traditionele middelen zoals speurblad, website of demonstratie. Wat is de functie van IRL (In Real Life) bezoek aan een archief? Hoe concreet maak je je materiaal alvorens het digitaal te laten zoeken? Kan iemand die geen voorstelling heeft van die gigantische bulk aan informatie wel gericht zoeken in een databank?

De onderliggende gedachte van ArchiefEducatie 2.0 is de educatie die in transitie is. Want educatie in een archief is niet nieuw. Het denken over het onderwijs en het leren van een persoon is echter wel veranderd! Vaak denkt men dat het onderwijs zoals we dat zelf hebben gekregen, nog net zo is. Oefeningen die we vroeger kregen zoals tafeltjes opdreunen uit het hoofd, is echter niet meer van deze tijd. ´Drill & Practice´, ´institutional education´, ´tutorial lesgeven´...hebben plaatsgemaakt voor ander onderwijs. Lerenden leren niet langer in een rechte (door ons vooropgezette en te manipuleren) leerlijn. Men wil zelf 24 uur per dag kiezen waar de informatie vandaan wordt gehaald. Leren kan any time en any place en wij als archief zijn niet langer het enige kennisinstituut. Dat vraagt van ons een andere houding. Wij hoeven geen lessen te maken waaruit de ander (klassikaal) wijzer worden kan. Het enige wat wij te doen hebben is de individuen leren navigeren, zoeken, vinden en interpreteren. Ons USP, onze kracht, is die van de bronnen. Die zijn uniek en nergens anders voorhanden.

Een pleidooi dus voor een frisse blik ten aanzien van ArchiefEducatie 2.0. Onze Ambities zijn om onderling kennis met elkaar te delen, om gebruik te maken van elkaars producten, om bijscholing te krijgen indien nodig en om een fatsoenlijke plek te krijgen in het organogram van het archief.

ArchiefEducatie doe je er namelijk niet zomaar bij: het is een kerntaak!