Een nieuwe wereld volgens 19e-eeuwse bronnen

Wat zijn de voors en tegens voor het ´eenzijdige´ gebruik van contemporaine bronnen? Deze vraag is me voorgelegd in het kader van mijn studie Cultuurwetenschappen aan de OU. Het onderwerp van de module is Nederland in de 19e en 20e eeuw, waarvoor publicaties van Remieg Aerts (Land van kleine gebaren - een politieke geschiedenis van Nederland 1780 - 1990) en Auke van der Woud (Een nieuwe wereld - Het ontstaan van het moderne Nederland) ten grondslag liggen.

Ten aanzien van de gebruikte bronnen door Auke van der Woud was er enigszins commentaar: hij zou vooral gebruik gemaakt hebben van 19-eeuwse bronnen die ook nog eens afkomstig waren uit één specifieke hoek: de (technische) tijdschriften. Met name ingenieurs zijn aan het woord waardoor het boek veelvuldig woorden gebruikt als: stelselmatigheid, techniek en normalisering.

Van der Woud heeft voornamelijk gebruik gemaakt van tijdschriften. Deze bron is inderdaad een goudmijn, vooral in de negentiende eeuw. De tijdschriften bevatten uitgebreide beschouwingen over de geconstateerde veranderingen en pleidooien voor nieuwe ontwikkelingen. Ze vormen een spiegel van het ontstaan van de nieuwe wereld in Nederland. In het eerst deel van het boek wordt in deze spiegel gekeken en krijgt de lezer een overzicht van vele veranderingen voorgeschoteld, zoals beleefd door tijdgenoten. (Johan Schot in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 123 (2008) 197-226).

Aangezien hier op Archief 2.0 hèt publiek zit dat kennis heeft van en visie op de omgang met bronnen, leg ik de vraag graag aan mijn medecollega's voor. Wie discussieert er met me mee over de voors en tegens van het gebruik van in dit geval 19e eeuwse bronnen? Het helpt mij mijn visie te scherpen waarvoor alvast dank.

Enkele links naar recensies:

Politics.be

Historisch Nieuwsblad

Geschiedenis 24