Selectielijsten voor fotoarchief?

  • nov 2014
  • Verwijderde gebruiker
  • ·
  • Aangepast jun 2024
  • 2
  • 89
Verwijderde gebruiker
KIA Community
  • Chido Houbraken

Momenteel loop ik stage bij het Westries Archief in Hoorn. Mijn stageopdracht is het schrijven van een plan van aanpak voor het ontsluiten van het fotoarchief van het Noordhollands Dagblad. Dit fotoarchief bestaat uit foto's genomen in Westfriesland. Het is een gigantische bulk foto's en onderdeel van mijn stageopdracht is daarom het opstellen van een selectielijst. Zijn er ook andere archiefdiensten zijn die selectielijsten voor (vergelijkbare) fotoarchieven gebruiken? Zo ja, wat voor selectiecriteria worden er gehanteerd?

Reacties

2 reacties, meest recent: 24 november 2014
  • Beste Roel,

    Hierbij vind je een thread met een heleboel interessante informatie voor je omtrent de bewaring van fotoarchieven:

    http://www.breednetwerk.nl/forum/topics/fotonegatieven-een-archief

    Laat je niet afleiden door het feit dat de discussie in eerste instantie over fotonegatieven gaat; veel van het commentaar

    gaat in wezen net zo goed over hoe als archief om te gaan met foto's.

    In het algemeen geldt, voor zover ik weet, dat er geen selectielijsten voor fotoarchieven bestaan. Het aanleggen van - inhoudelijke - criteria hiervoor lijkt mij ook buitengewoon lastig, behalve wanneer foto's echt identiek zijn (dubbelen in vaktermen). In theorie is namelijk elke foto of opname uniek want tijds-en plaatsgebonden, ook al staat er ogenschijnlijk soms hetzelfde op: lichtval verandert, je doet een stapje naar links of rechts etc.

    Bijna elk aan te leggen criterium voor een dergelijke selectie is daarom in wezen subjectief: stel je hebt tien foto's van een bepaalde straat of bijeenkomst, die allemaal net even iets anders zijn: meer of minder auto's of mensen in beeld, andere wolkenlucht etc. Dan moet je dus gaan zeggen: ik vind foto x mooier dan foto y. Dat is natuurlijk geen beginselvast criterium.

    Daarom moet je eerst aan criteria op een hoger of metaniveau gaan denken: geen landschappen zonder identificeerbare gebouwen of mensen, maar bv. wel altijd dorpen en straten.

    Of uberhaupt de kans op identificatie van de foto aan de hand van meegeleverde gegevens (aantekeningen, stempels achterop): bij geen gegevens weggooien, met gegevens bewaren.

    Of: is de foto wel of niet gebruikt ter publicatie in de krant: indien wel dan bewaren, indien niet dan weggooien.

    Er valt op hoofdlijnen inhoudelijk dus best een selectielijst te ontwerpen, maar dit vergt wel goed door-en nadenken over objectieve (en hanteerbare) criteria. Als je wilt selecteren werkt de kaasschaaf dus namelijk niet zo goed (van vijf foto's van dezelfde boerderij er eentje bewaren om esthetische redenen), dan zullen liefst grotere onderdelen van het archief weg moeten kunnen.

    Scannen van alle foto's lijkt mij overigens een nog betere oplossing want vanuit erfgoedperspectief is weggooien eigenlijk 'not done': een archiefdienst mag best blij zijn dat er vanuit de regio een groot fotoarchief beschikbaar is/komt en daar zijn verantwoordelijkheid voor nemen.

    Scannen scheelt verder tijd (selectie) en depotruimte (dozen) en kan dus om bedrijfstechnische redenen best ook nog wel eens goedkoper zijn. Dan zul je weer wel over metadata moeten gaan nadenken ter ontsluiting, maar ook dat is in eerste instantie niet zo moeilijk met het simpele gebruik van trefwoorden als stad, straat, landschap, dieren etc.

    Wellicht enigszins off-topic, maar het (aller)belangrijkste van een fotoarchief zijn de rechthebbenden of auteursrechten: houd dit altijd goed in de gaten. Hoe was dit geregeld tussen de fotograaf als maker/auteur en opdrachtgever?

    Succes verder met deze leuke stage!

    Verwijderde gebruiker
  • Het is onderdeel van een bedrijfsarchief, nietwaar? Hoe is men bij het Westfries Archief omgegaan met fotocollecties in andere bedrijfsarchieven? Zijn er ande archiefdiensten met bedrijfsarchieven van kranten oid? Ik zou het eerst in die richting zoeken. Uitgezonderd de door Otto genoemde dubbelen, is selectie per definitie subjectief en anachronistisch. Je weet immers nooit wat de toekomstige informatiebehoefte gaat zijn. In sommige gevallen eist de wet specifieke momenten van vernietiging (zoals uit privacy-overwegingen), maar dat zal bij krantenarchieven minder snel het geval zijn. Andere selectieargumenten zijn speculatief en tijdgebonden. Je zou wel naar het acquisitie-profiel van het Westfries Archief kunnen kijken. Ook subjectief en anachronistisch, maar dan heb je jezelf wel ingedekt. Succes! (En laat ons weten hoe het afloopt!)

    Chido Houbraken

Trefwoorden