DISH - hebben archivarissen daar nog wat te zoeken?

  • jan 2010
  • Verwijderde gebruiker
  • ·
  • Aangepast 27 jun
  • 15
  • 35
Verwijderde gebruiker
KIA Community
  • Bennie Blom
  • Christian van der Ven

Een open vraag aan de leden van deze community. Geen idee wie er allemaal geweest is, van een aantal weet ik het wel aangezien ik die gezien en gesproken heb.Met een aantal bezoekers uit de archiefhoek heb ik moeten constateren dat de nadruk van de twee dagen heel erg op het vlak van musea lag. Het is nooit verkeerd om je oor te luisteren te leggen bij een andere, relevante sector, maar de presentaties en workshops die archieven tot onderwerp hadden, die waren heel erg beperkt.Heb ik dat mis? Zien andere bezoekers dat anders?Ik vraag het hierom: ik wil een reactie naar de organisatie sturen waarin ik deze ervaring aan hen teruggeef. Mogelijk dat er dan bij een vervolg een duidelijke archiefprofiel zichtbaar is tijdens DISH 2011.Kortom: laat me weten wat jullie er van vonden!

Reacties

15 reacties, meest recent: 17 januari 2010
  • Archieven en musea overlappen op het gebied van erfgoedbeheer. Ik werk met ontwerparchieven die zowel volgens Spectrum als ISAD(G) worden beschreven en heb zo contacten met beide type instellingen. In de praktijk blijkt dat archieven en musea met eenzelfde beheerproblemen zitten rondom digitalisering maar afzonderlijk van elkaar zoeken naar antwoorden. Op het gebied van collectiepresentatie kunnen archieven veel van musea leren. Maar musea kunnen ook van archieven leren. Het publiek onderzoek laten doen in je collectie is iets wat normaal is in een archief maar niet gewoon is in een museum. Het zoeken naar manieren waarop sociale interactieve media ingezet kunnen worden kan samen. Misschien is het dus niet zaak dat er niet een duidelijk archiefprofiel komt maar een programma dat beide type instellingen kan interesseren.

    Verwijderde gebruiker
  • Luud, wij hebben het hier al over gehad samen, maar bij deze nog een openbare reactie mijnerzijds: Ik kwam, helaas, veel minder geïnspireerd terug van DISH dan vantevoren verwacht. Een aantal keynotes was erg goed - van die van Josh Greenberg heb ik bijvoorbeeld enorm genoten en geleerd - maar daar bleef het bij. De sessies tussendoor boden voor mij geen meerwaarde (met alle respect voor de organisatoren daarvan - en natuurlijk steek je er altijd iets van op hè). Op de eerste plaats - zeg ik nu met excuses voor alle onbescheidenheid - reken ik mezelf tot een bepaalde voorhoede van vakgenoten. En die voorhoede is natuurlijk niet de maatstaf voor de inhoud van het congres. Op de tweede plaats - en da's het punt wat jij aanhaalt - was (voelde) de nadruk op de museale wereld erg groot. Natuurlijk, die wereld is veel groter, trekt meer bezoekers, er gaat meer geld in om, meer personeel, bekendheid enzovoort... maar dat leidt er inderdaad toe dat andere sectoren worden 'ondergesneeuwd'. Tenminste, dat gevaar is reëel. Mijn indruk was dat musea zich in het algemeen ook met andere vormen van vernieuwing bezighouden dan archieven. Musea zijn bijvoorbeeld veel meer dan archiefdiensten gericht op presentatie van het fysieke obect. Ze zijn ook veel bezig met allerlei (prachtige!) tools, presentatiewanden, touchscreen dingen, mobiele gadgets enzovoort. Voor archieven geldt dat niet of veel minder. Die zijn veel meer digitaal bezig, op internet, met het beschikbaarstellen van bronnen en informatie en dienstverlening en zo. (Tijdens DISH hoorde ik enkele museummedewerkers zich nog hardop afvragen of ze van hun website wel méér moesten maken dan een digitale folder, om mensen naar het gebouw te lokken - ze neigden naar 'nee'.) Ik merk heel vaak - misschien een verkeerde constatering - dat musea nog steeds sterk gefixeerd zijn op fysieke bezoekersaantallen. Ongetwijfeld heeft dat dan met de wijze van financieren te maken. Voor archieven is dat echter een gepasseerd station. Archieven zijn op dat punt, in mijn ogen, verder. Musea zijn op het punt van informatie op een gelikte, laagdrempelige (alhoewel dus vaak op locatie) manier aan de man brengen weer verder. Beide type instellingen ontwikkelen zich vaak in een andere richting. Het schijnt in de mode te zijn om te doen alsof musea en archieven (en andere sectoren, zoals bibliotheken, waarmee archieven méér gemeenschappelijks hebben) zoveel gemeen hebben. Ze hebben ook (veel) zaken gemeen. Maar het niet onderkennen van de enorme verschillen is niet goed. Om dit alles nog extra duidelijk te maken, de meestgehoorde uitspraak tijdens het congres was: "Ja, ik heb het steeds over musea, maar daar kun je ook 'archieven' invullen." En dat was dus heel vaak simpelweg niet juist. Misschien dat DISH explicieter rekening kan houden met de verschillen tussen de sectoren, náást de overeenkomsten. In de programmalijnen kan dit tot uitdrukking komen. (Met excuses voor m'n gegeneraliseer.)

    Christian van der Ven
  • Ik vond DISH een eye-opener. Omdat ik als educatief medewerker wellicht meer gemeen heb met de museale sector, vond ik zeer veel onderwerpen goed toepasbaar. Ik had me wel van tevoren goed ingelezen op de diverse onderwerpen van de deelsessies en bewust keuzes gemaakt voor - voor mij- nog enigszins nuttige zaken. Niet alle onderwerpen waren van toepassing op onze sector, maar dat is redelijk vanzelfsprekend als het over 'erfgoed' gaat. Door DISH ben ik het belang van de digitale media gaan inzien, ook als het gaat om analoog erfgoed. De reikwijdte is zoveel groter dan ik van tevoren had verwacht. Het congres heeft me zelfs over de streep getrokken om een iPhone aan te schaffen (samen met collega Walther, die dagelijks uitgebreid reclame maakt voor het apparaatje). In publieksbereik kunnen we nog veel verbeteren. In Tilburg zijn jullie daar natuurlijk al een stapje verder mee, dan wij in Leiden, maar dat gaat goedkomen!

    Verwijderde gebruiker
  • @Bernadine Bedankt voor je reactie. In aanvulling op wat Christian al geschreven heeft wil ik ook nog een keer zeggen dat met het over één kam scheren van musea en archieven, je beiden te kort doet. We hebben misschien wel overeenkomsten op het gebied van collectiebeheer, maar daar houdt het dan toch echt mee op. Musea zoeken nog manieren om bezoekers binnen te krijgen en archieven zijn daar voor een deel al vanaf. Archieven beheren informatie die ook digitaal heel goed beschikbaar te stellen is, waarschijnlijk zelfs beter en in ieder geval op een veel grotere schaal dan in een studiezaal. Bovendien zijn de archieven van de toekomst bijna uitsluitend digitaal. Dat kun je van museumcollecties niet zeggen. Daarom zijn musea over het algemeen ook veel terughoudender in het online beschikbaar stellen en ligt hun kracht in het opzetten van tentoonstellingen. In mijn ogen moeten archieven veel meer de digitale kant zoeken en hun informatie beter toegankelijk en vindbaar maken online. De aard van het beestje leent zich daar bij uitstek voor. Erfgoed is niet "iets", dat is een bedacht woord om van alles onder te vangen dat op zichzelf beschouwd een hele andere aanpak verdient en een ander karakter heeft. Omdat je een paraplubegrip hebt en gebruikt wil dat nog niet zeggen dat je daarmee alle verschillen opheft. Dat misverstand is hardnekkig in mijn optiek. Natuurlijk moeten we van elkaar leren waar dat mogelijk is, dat staat buiten kijf. @Christian Je behoort zeker tot de voorhoede en dat is een reden waarom wij denken zoals we over deze DISH denken. Vandaar ook dat ik hoop op meer input van bezoekers van DISH2009 die het anders ervaren hebben. @Susan Bedankt voor je reactie. Goed om te horen dat het voor jou een heel goed congres is geweest waar je veel van hebt opgestoken. Verschil in kennis speelt ook zeker een rol bij mijn verzoek om de input van anderen zoals jij, zodat ik niet uitga van wat ik weet en vind om alleen daarop een oordeel te vormen over een dergelijke congres. Ik hoop dan ook op nog meer reacties!

    Verwijderde gebruiker
  • Beste Luud en anderen Uiteraard zie ik uit naar je advies voor een volgende DISH! Ik wil naar aanleiding van de discussie boven nog wel even wat feitelijke gegevens presenteren over de opzet van het programma. De programmacommissie heeft immers toch wel gestreefd naar enige evenwichtigheid tussen de sectoren, met de nadruk op sectoroverstijgende (d.w.z. voor iedereen relevante) bijdragen. Naar onze mening is de verdeling van de bijdragen als volgt geweest: Archief: 1 keynote, 3 bijdragen parallelsessies, 2 bijdragen debatten, 1 workshop (totaal 8) Bibliotheek: 1 keynote, 0 bijdragen parallelsessies, 1 bijdrage debatten, 0 workshop (totaal 2) Museum 2 keynotes, 2 bijdragen parallelsessies, 3 bijdragen debatten, 2 workshop (totaal 9) Archeologie/landschap/monumenten: 0 keynote, 3 bijdragen parallelsessies, 2 bijdragen debatten, 1 workshop (totaal 6) Media: 0 keynote, 2 bijdragen parallelsessies, 0 bijdragen debatten, 0 workshop (totaal 2) Erfgoedbreed/anders: 3 keynote, 13 bijdragen parallelsessies, 5 bijdragen debatten, 3 workshops (totaal 24) Op basis van deze gegevens komen de archieven er dus helemaal niet zo slecht uit, en is er ook niet echt sprake van een overwicht van de museumsector. Dat er twee keynotesprekers uit de museumsector waren, was een beetje een noodgreep. Wie het conceptprogramma heeft gezien, heeft gemerkt, dat we moeite hadden een opener te vinden. We hadden diverse personen benaderd, maar de een na de ander bleek niet beschikbaar. Uiteindelijk hebben we dus besloten een veelgevraagd spreker uit de erfgoedsector zelf te halen, en dat is, toch wel min of meer toevallig, een spreker geworden die veel met musea (maar ook met andere instellingen) heeft gewerkt op het gebied van digitale strategieen. De keuze heeft er in ieder geval niets mee te maken dat de museumsector groter is, meer geld te besteden heeft o.i.d. Namens DEN kan ik in ieder geval zeggen dat wij nooit op die manier kijken naar de erfgoedsector. Voor ons tellen de uitdagingen en veranderingen (technologisch, organisatorisch, maatschappelijk), en die staan los van schaalgrootte van een deelsector o.i.d. Ik ga ervan uit dat hetzelfde geldt voor Erfgoed Nederland Bovenstaande cijfers zeggen natuurlijk niets over de kwaliteit van de bijdragen. Daar is de programmacommissie uiteindelijk verantwoordelijk voor. Deze heeft het programma op basis van een call for proposals samengesteld. We hebben met DISH nadrukkelijk gekozen voor een programma dat managers en anderen met een verantwoordelijkheid voor strategie aanspreekt. DISH was niet bedoeld als een innovatiecongres, en ik kan me er dus wel iets bij voorstellen dat als je zelf 'leading edge' bent in de sector op dat gebied, er wat minder voor je te halen viel. De vraag die ik dan wel heb: waarom heb je geen voorstel ingediend in de call for proposals? Nog een laatste opmerking: ik heb de indruk dat jullie de verschillen tussen archieven en musea vooral aanzetten als vakbroeders (en dat is niet zo gek op dit platform), maar ik mis wel een beetje het gebruikersperspectief. Buitenstaanders snappen vaak helemaal niet de logica van verdeling van beheer, opslag, ordening en toegankelijkheid tussen deelsectoren (en dan reken ik er ook bijv. de AV-archieven bij). Er is in mijn ogen wel degelijk veel meer overlap tussen deze instellingen dan alleen collectiebeheer. Om eerlijk te zijn ben ik een beetje verbaasd hier te lezen dat de overeenkomst ophoudt bij het collectiebeheer.... Het was de eerste keer dat we DISH organiseerden, wat een zeker experiment inhoudt. Iedere feedback is dus van harte welkom. Goede discussie, ik zou graag meer bijdragen eraan willen zien.

    Verwijderde gebruiker
  • @Marco Bedankt voor je uitgebreide reactie Marco. Goed dat je een helder overzicht hebt gegeven van de verdeling ten aanzien van het programma. Het is dan ook niet voor niets dat ik deze oproep voor reacties hier heb geplaatst. Misschien moet ik zelf op zoek naar andere congressen om weer wat "nieuws" te horen. Komt er nog feedback ten aanzien van de evaluatie die jullie ongetwijfeld gehouden hebben? Of blijft die intern voor het organiserend comité? Ik snap je reactie ten aanzien van de "call for papers", maar het programma zag er niet verkeerd uit. Zoals Christian al aangaf bleek echter bij de presentaties nogal eens dat de spreker even losjes aangaf dat wat voor musea gold, ook voor archieven geldt. Daar ben ik het, net als Christian, mee oneens. Dat zijn geen vergelijkbare instituten. Je reactie op mijn uitspraak dat musea en archieven eigenlijk alleen op collectiebeheergebied gemeenschappelijke belangen hebben, houd ik daarom ook overeind. Een archief is geen museum en omgekeerd. Ik denk ook dat de gebruiker heel goed weet dat een archief geen museum is en omgekeerd. Ook ik hoop dat er meer mensen nog een reactie gaan plaatsen. Dat is buitengewoon waardevol voor jou als organisatie, maar ook voor andere lezers van en leden van deze community.

    Verwijderde gebruiker
  • Het is waar, een archief is geen museum en omgekeerd, maar heeft de *dienstverlening* van een archief werkelijk zo weinig gemeen met de *dienstverlening* van een museum? Afgezien van het feit dat er overlap is in fysieke collectietypen die zowel archieven als musea beheren (foto's, prenten, AV, correspondentie; bibliotheken beheren ook dergelijke collecties, om het nog ingewikkelder te maken), en afgezien van het feit dat er een wereldwijd een beweging in gang is gezet waarbij archieven en musea (dan wel archieven en bibliotheken) aan het fuseren zijn tot erfgoedinstellingen, de belangrijkste reden waarom archieven open zouden moeten staan om van musea te leren en waarom musea van achieven zouden moeten leren, is dat de 19e-eeuwse aanpak van gescheiden bewaren van typen collecties niet meer matcht met de behoefte aan informatie in de 21e eeuw. Lees de adviezen van de Raad voor Cultuur, de onderzoeksrapporten van SCP, de beleidstukken van OCW: digitaal kunnen we verbindingen leggen tussen objecten die historisch met elkaar te maken hadden en die vandaag nog betekenis aan elkaar geven, terwijl ze fysiek van elkaar gescheiden zijn. Lees de Digitale Wunderkammer van Harry van Vliet. Bekijk de presentatie van Diane Zorich op DE conferentie vorig jaar. http://www.digitaalallemaal.nl/?p=115. Ik sprak afgelopen week met Siebe Weide van de Museumvereniging, die een toekomstverkenning aan het maken is voor musea. We spraken over de diverse soorten born digital materiaal dat een museum in de toekomst zou kunnen collectioneren. Wat Siebe betreft kan de digitale correspondentie van een vooraanstaande lokale bekendheid net zo goed in een lokaal historisch museum thuishoren als in een stadsarchief. Het is nog helemaal geen uitgemaakte zaak dat voor het collectioneren en beheren van born digital materiaal dezelfde werkverdelingen in stand blijven zoals ze bij fysieke collecties gelden. Natuurlijk zijn er verschillen, en is het begrip 'erfgoed' niet heilig. Het Nationaal Archief en de RHC's werken aan een gemeenschappelijke e-depotvoorziening, om maat gemaakt voor de processen en digitale bronnen waar een archief mee te maken heeft, die soms anders, maar soms ook heel gelijkend zijn op die in musea. Maar dat je het niet een gemeenschappelijk belang vindt van de archieven en musea om gezamenlijk aan goed toegankelijke historische informatie te werken, en dat je dus kennelijk niets van musea zou kunnen leren: ik zeg het maar ronduit, ik vind het werkelijk onbegrijpelijk.

    Verwijderde gebruiker
  • @Marco Volgens mij gaat de discussie ineens heel ergens anders over. Ik beweer nergens dat archieven niets van musea kunnen leren of niet zouden kunnen en moeten samenwerken. Ik zeg alleen dat archieven en musea heel verschillende instellingen zijn met elk hun eigen karakter en het ook verdienen om als zodanig aangesproken te worden. Natuurlijk zijn er dwarsverbanden te leggen tussen archiefcollecties en museumcollecties. In het digitale tijdperk is dat ook eenvoudiger te realiseren. Of collecties op verschillende locaties bewaard worden, dat is helemaal niet meer interessant. Dat sommige archiefcollecties in musea terecht komen, dat is al jaren aan de gang, b.v. in de schrijverswereld. Dat er fusies plaatsvinden tussen archieven en musea, daar weet ik uit eigen ervaring alles van. De discussie echter ontstond vanuit mijn observatie dat er op DISH niet vanuit een gezamenlijkheid werd gesproken, maar dat met name museummensen naar archieven kijken als iets vergelijkbaars aan musea, vanuit een soort van desinteresse om zich er in te verdiepen, en zomaar zeggen dat wat op musea van toepassing is, ook op archieven van toepassing is. Al de kwesties en voorbeelden die jij aanhaalt in jouw reactie die heb ik niet teruggehoord, enige nuance ook niet. In de vele honderden kilometers aan archief zitten veel stukken die een relatie kunnen hebben met museale objecten of verzamelingen, maar ik schat dat 95% helemaal geen verbinding heeft met een museum. Moeten we dat dan maar vergeten? Is het belangrijker om met die paar procenten aan de slag te gaan of zou er in de rest ook interessant materiaal zitten? Ik denk het laatste, sterker nog, ik denk dat in de rest voor mensen soms belangrijker materiaal zit, dichter bij hun belevingswereld. Tot slot denk ik dat archieven laagdrempeliger toegang bieden tot de informatie die ze beheren dan musea. Dat archieven vaker geworteld zitten in de lokale historie, dat het belang van historisch besef heel dichtbij begint, in familie, huis, straat, wijk, plaats. In veel musea krijg je de interpretatie voorgeschoteld van één of meer conservatoren, terwijl in archieven je je eigen verhaal kunt nazoeken en vertellen, op jouw manier, met jouw interpretatie. Ja, archieven en musea zijn heel verschillend. Ja we kunnen samenwerken. Ja we hebben allebei een hele andere rol binnen het geheel van erfgoed. Ja we kunnen van elkaar leren. In mijn ogen sluit het een het ander niet uit.

    Verwijderde gebruiker
  • In het licht van lokaal samenwerken en "Business model innovation" is een samenwerking tussen locale archieven en musea een interessante case (business development). Indien exposities gecoordineerd worden, kan het qua dagrecreatie interessant zijn en meer bezoek opleveren. Zijn er archieven die ooit i.s.m. een museum dergelijke marketing bedreven heeft? Ik weet dat musea dat wel doen. Ze zorgen voor combinatie tours met o.a. boottochten, lunch en diner, fietsverhuur, etc. Het dan wel geen digitaal verhaal, maar de promotie ervan kan zeker via online marketing. Zo heb je een interessante propositie die zeker breed toepasbaar is. Zijn hier praktijk voorbeelden van bij archieven?

    Verwijderde gebruiker
  • @Luud Tja, ik weet natuurlijk niet hoe het er in alle parallelsessies aan is toegegaan, maar ik heb twee keer op de conferentie horen zeggen dat wat zij vertelden over musea ook van toepassing was op archieven: dat was bij Susan Chun en bij Ross Parry. De eerste presentatie ging vooral over social tagging en de omgang met gebruikersinput, en Ross heeft toch zeker ook een poging gedaan de input van mensen als Josh Greenberg en Andrew Payne erin te verwerken. Specifiek museaal kun je hun bijdragen dan ook niet noemen in mijn ogen. Dat geldt ook voor andere bijdragen van mensen met een museale achtergrond (semantisch web, open technologie e.d.), en als er al een specifiek museale sessie was (workshop Museum in a day) hebben we ervoor gezorgd dat er een goede tegenhanger was die voor andere sectoren interessant was (Multimedia archiving). Zoals ik boven al aangaf: de programmacommissie heeft wel degelijk gestreefd naar een brede vertegenwoordiging, en uit de getallen boven blijkt ook dat het aantal personen met een niet-sectorspecifieke achtergrond groter was dan het aantal mensen met een specifiek archivalische of museale achtergrond. Het kan zijn dat je het door de voorbeelden die sprekers aanhaalden meer een museumcongres vond dan een erfgoedbreedcongres, en dat vind ik oprecht jammer. Daar kunnen we zeker een volgende keer betere instructies op geven. Maar ik moet zeggen dat ik het zelf niet zo ervaren heb. Lees ook wat Jim Michalko, een oude rot in erfgoedbredesamenwerking over DISH schreef in de OCLC-blog Hanging Together: "They were a good mix of digital heritage practitioners, project leaders and administrators and they approached the conference from a shared vision of mobilizing heritage materials on the web that doesn’t exist in the US." In mijn ogen zijn we er betrekkelijk goed geslaagd een gemeenschappelijkheid te vinden (en het gaat dan dus niet alleen om archieven en musea, maar ook om archeologie, monumenten, media/audiovisuele archieven en bibliotheken), die een congres als DISH rechtvaardigt naast internationale congressen die specifiek zijn voor bibliotheken (IFLA, ECDL), archieven (ICA, ECA) en musea (MCN, Museums and the Web). En na het wegvallen van een congres als ICHIM was er in de ogen van Erfgoed Nederland en DEN zeker behoefte aan zo'n breed congres over digitaal erfgoed en e-cultuur. As. dinsdag is de formele evaluatie van DISH, dan zal ik jouw punt inbrengen. Ik heb de resultaten van de evaluatieformulieren zelf nog niet gezien, ik laat je weten wat daar uit is gekomen. Uiteraard vind ik het goed dat je je zorgen en teleurstellingen uitspreekt, maar ik probeer goed te begrijpen waar nu precies de angel zit. Ik meende even in je berichten te lezen dat je het gemeenschappelijke niet zo zinvol vond, omdat je zo weinig overlap ziet tussen archieven en musea. Ik begrijp nu beter dat het je te doen is om de sterkere profilering van archieven in het erfgoedbrede spectrum. Dat zal ik meenemen in de evaluatie. Luud de Brouwer zei:

    De discussie echter ontstond vanuit mijn observatie dat er op DISH niet vanuit een gezamenlijkheid werd gesproken, maar dat met name museummensen naar archieven kijken als iets vergelijkbaars aan musea, vanuit een soort van desinteresse om zich er in te verdiepen, en zomaar zeggen dat wat op musea van toepassing is, ook op archieven van toepassing is. Al de kwesties en voorbeelden die jij aanhaalt in jouw reactie die heb ik niet teruggehoord, enige nuance ook niet.

    Verwijderde gebruiker
  • @Marco Luisteren doe ik soms (onbewust!) selectief. Dat kan ik niet ontkennen. Ik wil zeker niet zeggen dat DISH in de opzet niet geslaagd is. De twee reacties van collega's in dit forum hebben dat ook aangetoond denk ik. Bovendien verdient een dergelijk initiatief domweg respect. Het is dan ook mijn eigen perceptie die ik hier wilde toetsen. Wat mij betreft is dat geslaagd door de feedback die ook jij hier hebt gegeven. En ik blijf hopen dat er nog meer reacties komen!

    Verwijderde gebruiker
  • @Luc Je hebt zeker een punt. Stichting Mommerskwartier, waarvan het Regionaal Archief Tilburg, Het Stadsmuseum Tilburg en Audax Textielmuseum Tilburg deel uitmaken, zou een voorbeeld moeten zijn. Ik kan je zeggen dat we de wens is uitgesproken door de directie om projecten in meer gezamenlijkheid te gaan doen. Op dit moment kan ik je nog niets concreets vertellen. Zo gauw dat aan de orde is, kun je input van me verwachten. Ik ben ook benieuwd naar andere initiatieven in binnen- en buitenland. Overigens zie ik geen plaats voor tentoonstellingen in archieven. Persoonlijk hanteer ik het standpunt dat in het archief geen kijkers moeten komen maar doeners.

    Verwijderde gebruiker
  • Petra Robben zei:

    Dat is een hele interssante discussie hierboven. Jammer dat ik niet bij de DISH dagen kon zijn. Ik werk sinds een jaar voor Regionaal Archief Tilburg en Stadsmuseum Tilburg als Coordinator Educatie. Daarvoor heb ik 17 jaar bij het Textielmuseum gewerkt. Laat ik het vanuit de gebruikerskant beschouwen om aan te geven waarom er wel degelijk verschil is tussen een archief en een museum. Bij de laatste melden zich vooral groepen, die een bezoek willen brengen aan het museum. Hun verwachting is iets voorgeschoteld te krijgen, wat aansluit bij hun lesstof. Zij hebben niet het idee enige invloed te kunnen uitoefenen op datgene wat aaangeboden wordt. Alsof de musea anonieme instanties zijn die al dan niet aansluiten op hun behoefte. Al vaak heb ik horen roepen: 'He toevallig zijn we daar nét mee bezig'. De individuele bezoeker komt voor inspiratie, wil zich laten leiden door al dat moois en de statigheid van een museum. De individuele onderzoeker kwam er weinig: de vraag was dan meestal: 'Hebt u informatie over textiel?' Die vragen sluisden we door naar de bibliotheek, op zaal was er blijkbaar geen antwoord te geven. (Het Textielmuseuum opent binnenkort echter een prachtige bibliotheek met veel meer onderzoeksfaciliteiten om deze vraag meer uit te buiten en diepgang in onderzoek te stimuleren). Het archief is naar mijn zin veel te weinig in beeld, wat daar te vinden en te halen is. De groepen melden zich niet, men verwacht er geen tentoonstellingen of andere evenementen. Men vermoedt wel dat er historische informatie te halen is, maar verder is de massa zich niet bewust van alle informatie die er opgeslagen ligt. Onderzoek is ver van hun bed, maar als je aangeeft dat je iets in de krant of burgerlijke stand kunt opzoeken is het ineens heel dichtbij! Archiefonderzoek lijkt meer gericht op het vinden van antwoorden op de persoonlijke onderzoeksvraag, terwijl museumbezoek meer algemene onderwerpen voor een groter publiek presenteert... Wellicht met wat grote stappen er door heen en te weinig genuanceerd, maar ik heb zelf het idee dat er in musea zeer zeker onderzoek wordt verricht, maar dan door de conservatoren zelf. Inbreng van bezoekers of het publiek daarin, is nog nauwelijks aan de orde. Hooguit mogen bezoekers wat reageren op het een of ander collectiestuk....Bij de archieven wordt eveneens onderzoek gedaan door de staf, maar het individuele onderzoek van de historicus of de betere amateur is veel meer in beeld: er wordt letterlijk ruimte voor gemaakt in studiezalen en via Web 2.0. In Tilburg binnenkort dus bij het Textielmuseum een bibliotheek die op onderzoek insteekt. Daarnaast Natuurmuseum Brabant die eind van dit jaar de OO zone lanceert. Een open depot met laboratoriumopstelling en onderzoeksplekken over flora en fauna.....Misschien kunnen we daar iets van elkaar leren?

    Verwijderde gebruiker
  • @ Luud Het Zaans Museum is ermee bezig. Ik had een online stelling geplaatst over samenwerking, op museummarketing.ning.com waarop is gereageerd. Daantje van der Weijer schreef er dit over: "We zijn afgelopen jaar begonnen met samenwerkingsverbanden buiten de sector, zoals arrangementen met restaurants (lunch en diner) eventueel i.c.m. een boottocht, deelname aan festivals (Smaakexplosies en CHOCA) en nu bezig met een samenwerkingsverband met een nieuw hotel en fietsverhuur.Maar ook voor onze activiteiten werken we samen met anderen (workshops, lezingen etc). Ik geloof zeker wel dat je zo extra bezoekers kunt trekken, omdat je een ' ideaal dagje uit' kunt aanbieden. We zijn er net mee begonnen, dus hardmaken kan ik deze stelling niet... Ik ben benieuwd wat anderen op dit gebied doen?" Dit was het voorbeeld dat ik aanhaalde. Ik ken daarnaast andere initiatieven waarbij entree kaartjes in combinatie worden aangeboden. Deze worden samengesteld door ticket handelaren. Zij voegen de waarde toe, d.m.v. het gecombineerd aanbieden van de tickets. Ik kan me voorstellen dat het afstemmen van cultuur en activiteit en gastronomie succesvol kan werken. Qua marketing moet je dit dan wel gaan uitdragen als een geheel. Hapklare brokken voor toeristen; of smaak A , B, of C. Zorg wel dat de drie tickets tezamen voordeliger zijn dan alle drie los. Daarnaast werken kleine extra's erg goed, waaronder gratis entree voor kids bijvoorbeeld. Musea zijn anders dan Archieven. Archieven zijn onbekender en meer intern gericht. Dus er valt meer te winnen. Ken je het onderzoek van Motivaction (2007)? "Onderzoek toont aan dat een stedentrip – vaak gecombineerd met cultuur zoals museabezoek of het bezichtigen van een stad en de monumenten - door bijna de helft van alle Nederlanders minimaal eens per jaar wordt ondernomen." Het is geen rocket science, maar ik kan me voorstellen dat de archief organisaties niet zijn afgestemd op dergelijke innovaties. Er zitten geen marketeers, of mensen uit het toerisme. Maar met een projectteam moet je een eind kunnen komen.

    Verwijderde gebruiker
  • Erfgoed Delft eo waar ik werk is een organisatie waarin drie erfgoeddisciplines bijeen zijn gekomen met het idee dat de optelsom van deze disciplines meer dan 3 moesten zijn. Tot nu toe echter is het erg zoeken naar de integrale werkwijze. Dat heeft enerzijds te maken met een cultuuraspect en anderzijds met het feit dat de deelcollecties waarop de discipline zich richt en "de bevraging" door de bezoekers toch een erg eigenzinnige benaderwijze hebben. Het model Tilburg de verschillende disciplines ook afzonderlijk gehouden terwijl dit bij ons niet de bedoeling zou zijn. Zo is bijvoorbeeld het idee dat bezoekers op de studiezaal niet alleen archiefstukken moeten kunnen opvragen maar ook kunstobjecten of materiaal dat door archeologen is opgegraven. Medewerkers spreken echter nog steeds in termen als Archief, Archeologie en Musea en zijn erg afwachtend op het initiatief vanuit de leiding. Vraag is of er nu sprake is van een samenwerkingsmodel (a la Tilburg) of een integraal model. Hierover bestaat bij medewerkers (ook binnen het MT) verschillende inzichten! Op papier bestaat overigens het gemeentearchief nog maar niet meer als organisatieeenheid, daar kennen we kenniscentrum, bedrijfsvoering en presentatiecentrum. Ik denk wel dat hoe je het ook organiseert het staat of valt bij initiatief van de medewerkers. Feit is in ieder geval dat het nog niet 100% uit de verf komt maar een echte goede evaluatie is er nog niet geweest. Het is denk ik zaak daar een goede balans te vinden tussen wat kan integrale gedachte voor meerwaarde geven en waar moeten we de vakdiscipline en -benadering de voorkeur geven. Kortom ik ben net als Luud ook benieuwd naar andere initiatieven! Overigens ben ik ook op DISH geweest. Wat mij opviel is dat de ontwikkelingen momenteel zodanig zijn dat er meer een doe-fase is dan dat er veel nieuwe zaken worden ontwikkeld. De voorbeelden die ik zag kwamen inderdaad uit de hoek van de musea. Ik had achteraf gezien beter collega's kunnen sturen die zich nog kunnen verwonderen over de mogelijkheden die 2.0 zich bieden en de wijze waarop digitalisering kan bijdragen tot een toegankelijker erfgoed.

    Bennie Blom

Trefwoorden