Publiek toegankelijk maken van Twitter en Facebook-collecties: wat mag wel en wat mag niet?
Een particuliere archiefvormer schenkt binnenkort zijn digitaal geboren archief aan het Stadsarchief A...
Digitale erfgoedcollectie over het Coronavirus
- mrt 2020
- Mirjam Schaap
- ·
- Aangepast 27 jun
- 14
- 44
Een aantal erfgoedinstellingen heeft vanuit de werkgroep web- en sociale media archivering van het Netwerk Digitaal Erfgoed een oproep geplaatst om samen te gaan bouwen aan een digitale erfgoedcollectie over het Coronavirus en de gevolgen daarvan in Nederland. Het hele bericht lees je hier.
We leven inmiddels grotendeels online, er zijn geweldige initiatieven gaande in het onderwijs, de culturele en de sociale sector, maar al die kwetsbare digitale media is moeilijk te archiveren en heel erg vluchtig. Mocht je dit als archiefinstelling willen documenteren, dan is het belangrijk om snel in beeld te hebben van wat er in/op jouw collectiegebied gebeurt en niet te lang te wachten met het daadwerkelijk harvesten van het materiaal. Maar ook met het leggen van contacten met de makers in geval van toestemming, auteursrechten ed. In het bericht van het NDE lees je wat jouw archiefinstelling kan doen ook als je niet over de juiste technische middelen en expertise beschikt. En deel vooral ook je initiatieven/vragen/uitdagingen hier op KIA zodat we van elkaar kunnen leren!
Verken
Hotspots
Hotspotters: we're off!Het Archievenblad besteedt dit jaar in een speciale rubriek aandacht aan de hot...
GOUD en asfalt: Archiefdagen 2019
Tijdens de Archiefdagen 2019 organiseert het Kennisplatform Particuliere Archieven samen met het Kenni...
Reacties
Bij het HCO zijn we aan het inventariseren of we hier iets mee kunnen voor Overijssel.
Bij het RHC Vecht en Venen hebben we vooruitlopend op de periodieke hotspotmonitor de coronacrisis alvast bestempeld als hotspot. Mede vanwege de vluchtigheid van digitale posts en om zo snel mogelijk te kunnen verzamelen. Daarmee zijn we nu aan het starten. Er zijn oproepen online gedaan en richting de lokale pers, die het ook oppakt. Ook willen we onze gemeenten hierbij betrekken zodat zij rekening kunnen houden met te vormen archief met betrekking tot de crisis.
Ons persbericht vind je hier: https://www.rhcvechtenvenen.nl/nieuws/606-archiefdienst-rhcvv-verzamelt-informatie-voor-coronacollectie
Wij zijn erg benieuwd welke archiefdiensten in het land hier ook al zoal mee bezig zijn.
Wij zijn online! Ons persbericht gaat er waarschijnlijk morgen uit, maar we hebben het wel al meegenomen in de nieuwsbrief van vandaag. Wij richten ons in eerste instantie op digitale foto's en video's: https://historischcentrumoverijssel.nl/collectie-corona-overijssel/
Hi Wouter en Leoniek,
Dank voor het delen van jullie mooie initiatieven! Ik zie op social media ook heel veel voorbijkomen, ik ga dat wel even allemaal in een overzichtje zetten maar het is natuurlijk het allerleukst als de betrokken instellingen/archivarissen dat hier zelf delen!!!
Bij Stadsarchief Amsterdam zijn we ook bezig met het documenteren van de gevolgen van de corona-uitbraak, zowel met adviseren gemeente als in kaart brengen particuliere actoren en materialen. In eerste instantie wat particulier betreft dus gericht in kaart brengen (met focus op vluchtig digitaal en analoog materiaal) en vervolgens benaderen van de makers. We zitten nog te denken over een algemene oproep: welke actoren wil je daarmee bereiken/welke materialen wil je verwerven, wat is daarvoor het beste tijdstip (nu al of beter even wachten?). Ongetwijfeld levert een combi van gericht benaderen en een algemene oproep het meest diverse materiaal op.
Andere optie: mensen/organisaties die materiaal verzamelen adviseren/faciliteren (bijv. bieden duurzame opslag). Iemand die daaraan denkt of aan werkt?
Groet,
Mirjam
Wij richten ons nu dus in eerste instantie alleen op film en foto, waarbij iedereen het alleen onder voorwaarde van alle AVG vinkjes en licentie CC BY 4.0 met ons kan delen. Zo kunnen we relatief snel documenteren en alles gelijk publiceren. We hebben onze oproep wel last-minute aangepast: als mensen andere bronnen willen laten archiveren dan kunnen ze daarover contact met ons opnemen. In die gevallen moeten we alsnog op individueel niveau bekijken hoe we de aanwinst in onze collectie kunnen opnemen. Ik begreep daarnaast, maar daar ben ik verder niet bij betrokken, dat onze Functionaris Gegevensbescherming lokale overheden gaat/kan adviseren hoe om te gaan met deze hotspot.
Wat betreft de duurzame opslag: Het ingezamelde beeldmateriaal slaan we intern dusdanig op dat het in principe, afhankelijk van ons beleid, opgenomen zou kunnen worden in het e-depot. Overheidsmateriaal komt in ieder geval in aanmerking voor het e-depot.
Het Regionaal Archief Alkmaar heeft inmiddels ook een pagina online.
Hi Leoniek,
Wat een fijn, duidelijk en goed formulier op jullie website! Is al het materiaal dat wordt ingestuurd ook direct/op korte termijn beschikbaar via jullie website?
Ik ben wel benieuwd naar het recht dat jullie je voorbehouden om dingen niet op te nemen. Dat je niet weet wat je over jezelf afroept met zo'n oproep is iets wat ons ook altijd huiverig maakt voor dergelijke acties. Op basis waarvan selecteer je en hoe verantwoord je dat?
Heel interessant dat jullie hebben gekozen voor de creative commons optie, ik ben heel benieuwd naar wat jullie ervaringen hiermee gaan zijn. Ik heb tot nu toe bij een (1) archief te maken gehad met cc-licenties, daar hebben we de voorwaarden voor gebruik maar gewoon in een NB bij de beschrijving gezet + de tekst van de desbetreffende licentie gearchiveerd en aan het archief toegevoegd. Onze auteursrechtenspecialist is aan het uitzoeken hoe wij hier als archief mee om kunnen gaan (en hoe we dat in het systeem moeten zetten).
Een vraag mbt cc-licentie: waarom hebben jullie alleen gekozen voor de variant met alleen naamsvermelding en niet ook voor niet-commercieel gebruik en evt. gelijk delen? (NC SA)
Groet,
Mirjam
Hi Jeltsje,
Het Netwerk Digitaal Erfgoed verzamelt alle initiatieven. Mocht je jullie collectie daar nog niet hebben aangemeld (jullie worden daar althans nog niet genoemd):
https://www.netwerkdigitaalerfgoed.nl/actueel/coronacollectie/
Zou ik jou via de mail een aantal vragen mogen stellen over jullie initiatief? Zo ja, wil je mij dan je mailadres laten weten via mirjam.schaap@amsterdam.nl? Dank!
Groet,
Mirjam
Bedankt! Ik zal de credits doorgeven aan het hele projectteam!
We hebben een Workflow uitgeschreven waarmee we gelijk kunnen verwerken. Er komt wel veel ook direct per e-mail binnen, dus dan moeten we alsnog vragen om de benodigde toestemmingen. We geven dan de keuze: een formulier in Word nagenoeg gelijk aan het webformulier (digitaal) getekend retour ofwel alsnog het webformulier invullen. Anders kunnen we het niet opnemen. We hebben nu onze eerste uitvoer naar archieven.nl gedraaid. Daar kunnen dus nog wat verbeterpunten in zitten: spannend! Afhankelijk van hoe het loopt voeren we misschien straks wel meerdere keren per week uit. Vooralsnog gaat het om films en foto's. Andersoortige bronnen moeten we, als dat aangeboden wordt, nog wel uitdenken.
We selecteren nu op: slaat het op de coronacrisis in Overijssel en is het niet smakeloos? Wat we 'afkeuren' gooien we in dit stadium niet weg, maar kunnen we later nog herbeoordelen. Wat smakeloos is, is uiteraard subjectief. Je wilt ook niet het risico lopen dat iemand zijn/haar object komt opvragen, omdat hij/zij het kwijt is bijvoorbeeld, dat wij ervoor gekozen hebben het niet te bewaren en dat we daar problemen mee krijgen.
We hebben ons wat betreft de CC laten adviseren. We wilden de collectie rechtenvrij publiceren. CC BY voldoet daar het beste aan. Let op: we hebben inmiddels versie 2 van de voorwaarden online staan. In versie 1 zat een tegenstrijdigheid.
We maken de laatste tijd steeds meer gebruik van CC. We zijn dus nu ook, met tips uit Utrecht, aan het kijken hoe we ons collectiebeheerssysteem daar beter op kunnen inrichten.
Voor nu hanteren we het volgende in Mais Flexis: onder relaties hebben we het tabblad licenties, waarin je kiest voor een licentie uit de contexttoegang licenties. Dit zou ook uitgevoerd moeten worden.
Groeten Leoniek
Hoi Leoniek,
een tip wat betreft de CC-licentie. Wij hanteren altijd de SA (share alike) optie ook ongeacht wat je verder kiest. Daarmee voorkom je dat iemand iets van jullie collectie gebruikt, een foto voor een collage o.i.d. en daar vervolgens weer auteursrechten op laat gelden waardoor hergebruik vervolgens onmogelijk wordt. Met Share Alike regel je dat alle volgende versies waarin je object wordt gebruikt ook vrij te hergebruiken zijn.
Bedankt voor de tip Wouter!
Ook in het buitenland zijn er nu een aantal gelijkaardige initiatieven:
- België: https://www.vvbad.be/nieuws/archives-de-quarantaine-archief-aqa-dossier-covid-19;
- Frankrijk: https://www.archivistes.org/Collecte-des-donnees-et-COVID-19;
- UK: https://www.cam.ac.uk/stories/CollectingCovid-19.
Ook vanuit Rotterdam complimenten voor het formulier van HCO. We gaan het formulier op onze website aanpassen naar julie voorbeeld. Heel noodzakelijk om toestemmingen en CC-licentie aan de voorkant te regelen. Er komt deze week weer een nieuwe oproep in de pers dus we verwachten weer nieuwe aanwas voor de #coronacollectie010.
Zijn er ook initiatieven van musea? Rijksmuseum Boerhaave had een tentoonstelling over besmettelijke ziekten en Museon gaat over maatschappelijke vraagstukken, maar of ze ook collectioneren?