Kerkelijke Archieven helpt Keulen

Deze zomer bezocht ik in Keulen een tentoonstelling over het in 2009 ingestorte stadsarchief. Net als in 2009 werd ik getroffen door ernst en de omvang van de ramp. Ik ontdekte dat het mogelijk was een archiefstuk te adopteren, zodat het gerestaureerd en gedigitaliseerd kan worden. Ik ging op zoek naar een archiefstuk van een kerk of een klooster. Met mijn bureau heb ik nu een beschadigd handschrift uit de vijftiende eeuw met theologische verhandelingen van onder andere Bernardus van Clairvaux geadopteerd. De restauratiekosten worden geschat op 5000 euro. Ik hoop dit bedrag met hulp van mijn relaties in de archiefwereld en de kerkelijke wereld bijeen te kunnen brengen. In deze blog wil ik je, in het kort, informeren over de ramp, de reddingsactie, het handschrift en over de actie. Wil je meer weten over het onderwerp ga dan naar mijn website www.kerkelijkearchieven.nl.

Het Keulse stadsarchief bewaarde maar liefst 35 km archief. Daaronder waren 65.000 oorkondes (de oudste dateert uit 922) en 2000 handschriften. Ook stukken van onder meer Albertus Magnus, Napoleon, Giuseppe Verdi, Karl Marx, Heinrich Böll en Konrad Adenauer trof men in het stadsarchief aan. Al dat materiaal stortte op 3 maart 2009 in een metersdiep gat. De oorzaak had te maken met de aanleg van een metrolijn. Ook nabijgelegen panden werden verwoest. Twee jonge mannen kwamen om, talrijke mensen verloren hun bezittingen. Er kwam een bergingssoperatie op gang, die eindigde op 8 augustus 2011. 95% van het materiaal was toen geborgen. Daarna werd begonnen met de ordening van het materiaal. Een enorme klus! De derde fase is de restauratie en de digitalisering van stukken. Volgens een ruwe schatting is 15% van de archiefstukken licht, 50% middelzwaar en 35% zwaar beschadigd.

Het geadopteerde handschrift werd rond 1500 samengesteld. De oudste delen ontstonden rond 1400. Het betreft theologische werken. De meeste teksten zijn van Bernardus van Clairvaux, andere zijn van de hand van Willem van St. Thierry en Augustinus. Het handschrift is door de instorting van het archief beschadigd geraakt. In de houten platten zitten breuken. De leren bandbekleding is vuil en op veel plaatsen kapot. Een groot deel van de bladen is verbogen. Het restauratieplan van het handschrift voorziet onder andere in het droog reinigen van de boekband en van het boekblok. De houten platten dienen te worden gestabiliseerd. En de scheuren in de bandbekleding moeten worden dichtgemaakt. Verder moeten de verbuigingen van de bladen worden te niet gedaan. Ten slotte dienen de boeksloten te worden hersteld. De totale restauratiekosten van het handschrift worden geschat op 5000 euro.

Wil je helpen? Je kunt een (klein of groot) bedrag overmaken op de ING-rekening die ik voor deze actie heb geopend: 6199661, Kerkelijke Archieven, Engwierum. Vermeld bij de betaling alstublieft ‘Hulpactie Keulen’. Je kunt de actie ook steunen door hier op Archief 2.0 of op mijn website www.kerkelijkearchieven.nl (bij 'Doe mee') een reactie te plaatsen. Ben je als restaurator in 2009 in Keulen geweest om te hulp bieden? Weet je alles over Bernard van Clairvaux, Willem van St. Thierry en Augustinus? Ik verneem heel graag je verhaal! Voor de actie heb ik ruim een jaar uitgetrokken. Op 31 december 2013 hoop ik de 5000 euro voor de restauratie van het handschrift bij elkaar te hebben. Tussentijds houd ik je van het verloop van de actie op de hoogte door u, als je mij je emailadres geeft, regelmatig een email te sturen. Hou ook mijn website in de gaten. En mijn berichten op Twitter. Hopelijk wordt de actie voor het getroffen Keulse archief een succes. Alvast hartelijk dank voor je steun!