Data story zet Spaanse griep op de kaart – en toont overeenkomsten met corona

De afgelopen jaren hebben vele archieven hun registers van de burgerlijke stand gedigitaliseerd en online beschikbaar gemaakt. Daar plukt de wetenschap nu de vruchten van. Het onderzoeksproject CLARIAH dook in deze data en vond enkele opvallende overeenkomsten tussen de Spaanse griep en het coronavirus.

Overlijdensbericht uit De Graafschap-bode van 15 november 1918 (via Delpher.nl)
Onnodig om te zeggen dat dit een superspannende zoektocht is. Als we onderzoeker Ruben Schalk erover bellen, volgt een spraakwaterval. ’Hield het coronavirus afgelopen voorjaar flink huis in de provincie Brabant, in 1918 lijken er broeinesten van de Spaanse griep te zijn geweest in Groningen, Drenthe en Limburg. Daarmee is er dus een mogelijke overeenkomst tussen beide pandemieën: ze beginnen in clusters.’

‘Datameneer vanuit de geschiedeniskant’

Ruben werkt als data officer bij de Universiteit Utrecht. Hij noemt zichzelf gekscherend ‘de datameneer vanuit de geschiedeniskant’ (lacht) en werkt mee aan CLARIAH. Dit is een nationaal project dat een digitale onderzoeksinfrastructuur ontwerpt om grote hoeveelheden data en software uit verschillende geesteswetenschappelijke disciplines aan elkaar te koppelen en digitaal doorzoekbaar te maken.
Voor de insiders: Ruben richt zijn aandacht op ‘werkpakket 4’ van CLARIAH. ‘Dit werkpakket beoogt historische data als linked open data beschikbaar te maken via tools en infrastructuur. Nu is ons doel om een complete gelinkte dataset van de burgerlijke stand aan te bieden aan het CBG | Centrum voor familiegeschiedenis en aan wetenschappers, zodat ze er familiegeschiedenissen en stambomen uit kunnen halen.’

Aan de slag

En als je dan toch bezig bent met deze data, dan wil je die ook zelf uitproberen, zegt Ruben. Hij ging aan de slag met de overlijdensaktes en richtte zijn aandacht op de gevolgen van de Spaanse griep. Het resultaat verwerkte hij in een data story. Wat laat het onderzoek nog meer zien dan alleen de bovengenoemde broeinesten?

Lees verder op www.netwerkdigitaalerfgoed.nl