Bronnen gezocht: De Eerste Wereldoorlog

  • 31 mrt
  • Yteke van der Vegt
  • 6
  • 208
Yteke van der Vegt
Educatie en Presentatie
  • Ingrid Jansens
  • Jannis Lootens
  • Huub Ritzema

Bron: Oefenen met loopgraven op de Edese heide (Gemeentearchief Ede)

Voor het project Bronnen in de Klas zijn we opzoek naar bronnen over de Eerste Wereldoorlog (1914–1918). Dit was een wereldwijde militaire confrontatie die een enorme impact had op de samenleving, zeker in België maar ook in Nederland.

De oorlog beïnvloedde de levens van miljoenen mensen, zowel aan het front als op het thuisfront. In België leidde de Duitse bezetting tot zware repressie, vernielingen en een diepe indruk op het collectief geheugen. Hoewel Nederland neutraal bleef, waren de gevolgen voelbaar, zoals vluchtelingenstromen, schaarste, mobilisatie en economische veranderingen.

Om dit verhaal goed te kunnen vertellen in de klas zijn we op zoek naar bronnen rond dit thema.

Het gaat hierbij om

  • Oorzaken van de oorlog en de manier waarop deze zich ontwikkelde.
  • De directe en indirecte gevolgen van de oorlog op mensen en gemeenschappen.
  • De beleving van oorlog, zowel aan het front als in bezette gebieden en het neutrale Nederland.

Te denken valt aan

  • De mobilisatie van het Nederlandse leger en het leven in de kazernes.
  • Belgische vluchtelingen in Nederland.
  • Interneringskampen krijgsgevangenen in Nederland.
  • Leven in de Belgische bezette gebieden.
  • De loopgravenoorlog en soldatenervaringen.
  • Vrouwen en kinderen tijdens de oorlog.
  • Economische gevolgen zoals voedselschaarste en smokkel.
  • Vluchtelingenkampen en hulporganisaties.
  • Neutraliteitsbeleid en grensbewaking.
  • De Spaanse griep aan het einde van de oorlog.
  • Herdenkingscultuur en monumenten na 1918.

We zijn op zoek naar

  • Getuigenverslagen zoals brieven, dagboeken, krantenartikelen, interviews, foto's, video's, tekeningen etc.
  • Officiële documenten zoals mobilisatiebevelen, pamfletten, distributiebonnen, vluchtdocumenten.
  • Beleidsstukken en regelgeving m.b.t. neutraliteit, vluchtelingenopvang of voedselvoorziening.
  • Bronnen over de maatschappelijke gevolgen van de oorlog.
  • Herinneringscultuur: monumenten, gedenkplaten, straatnamen, herdenkingsdiensten etc.

Informatie

Reacties

6 reacties, meest recent: 9 april

  • Hallo @ytekevandervegt

    Wat betreft de regio Groningen: ben je bekend met beeldbankgroningen.nl ? Als je daar zoekt op 'Engelse kamp' vind je veel beeldmateriaal van Engelse soldaten die tijdens WO1 geinterneerd waren. Het leuke van de foto's is dat ze een mooi beeld geven van de dagelijkse bezigheden. Via de website groningerarchieven.nl is er ook nog het een en ander te vinden.

    Huub Ritzema

  • Dag @huubritzema,

    Bedankt voor jouw tip! Fijn dat je ook een voorbeeld van een concrete bron hebt toegevoegd. Want daar gaat het inderdaad om. Ik zal één bron van die beeldbank op https://www.vgnkleio.nl/bronnen/ laten zetten. Met de link naar die beeldbank en de toevoeging dat daar via het zoekwoord 'Engelse kamp' meer hits te vinden zijn. Zo kunnen scholen uit Groningen eenvoudig zelf zoeken naar meer concrete bronnen.

    De website Groninger Archieven is voor ons project minder handig. Daar moeten docenten teveel onderzoek verrichten om zelf een goede bron te vinden. En daar ontbreekt het hen eenvoudig de tijd voor. De beeldbank levert een sneller resultaat op.

    Groet, Yteke

    Yteke van der Vegt

  • Aangepast op 7 april

    Hoi Yteke, ook via 'vluchtelingen' en filter 1914-1918 is veel interessants te vinden. Ik heb mijn reactie in een iets andere vorm trouwens ook op LinkedIn gedeeld, for whom it concerns.... 😃

    Groepsportret familie Nupie, Belgische vluchtelingen

    (Groepsportret familie Nupie, Belgische vluchtelingen )

    Huub Ritzema

  • Vanuit Amersfoort mag een reactie natuurlijk niet ontbreken.

    Rondom Amersfoort zijn meerdere internerings- en opvangkampen neergezet, zoals Elisabethdorp en Nieuwdorp. Materiaal van Archief Eemland is al eerder verzameld en gepresenteerd in meerdere webexposities: Webexposities & Webexposities

    Er zijn ook meer foto's te vinden in onze fotocollectie, met betrekking tot de internering van Belgen, maar ook van het Belgenmonument dat als dank gebouwd is door Belgische militairen: Foto's

    Daarnaast is er een uitgebreide registratie van de Belgen die in en om Amersfoort zijn gehuisvest: Personen

    Er werd daarnaast een eigen krantje uitgegeven: Zoeken - Historische kranten - Archief Eemland

    Zomaar een greep uit de collectie, er is nog meer :)

    Jannis Lootens

  • Aangepast op 9 april

    Dag Jannis Lootens en Ingrid Jansens,

    Heel erg bedankt voor jullie reacties! En mooi dat er zoveel interessante bronnen te vinden zijn over WOI.

    Mag ik jullie vragen om zelf een paar representatieve bronnen te selecteren en die in te sturen? Vele handen maken licht werk. En met dit project kun je zelf jullie collectie beter bekend maken bij onderwijsgevenden in jouw eigen omgeving.

    Insturen kan met het digitale formulier Aanleveren bronnen – VGN Kleio. Bij het laatste invulvakje (nr. 13) kun je dan vermelden dat er veel meer info te vinden is op jullie site en voeg dan ook de links eraan toe. Zo kunnen docenten het makkelijk vinden en faciliteren wij als archieven hen in hun zoektocht naar materiaal voor omgevingsonderwijs.

    Yteke van der Vegt

Trefwoorden

Verken