Erfgoedbrede samenwerking: een on/haalbare zaak?

Reacties

• • Verwijderde gebruiker
  • 1266181020

  Wat krijgen we nou, Christian? Of iets tot het cultureel erfgoed behoort wordt niet door musea of archieven bepaald. Alles waaraan mensen in tweede instantie een herinneringsfunctie geven kun je erfgoed noemen. Dat kan van alles zijn: gebruiksvoorwerpen, landschappen, verhalen, archieven. De opsplitsing van erfgoedinstellingen in sectoren (musea, monumenten, archieven, is betrekkelijk willekeurig en eigenlijk niet meer van deze tijd. Er zijn al heel wat erfgoedinstellingen die tot geen van deze sectoren behoren (ImagineIC) of tot bijna allemaal (Theaterinstituut). Bovendien is heel wat erfgoed helemaal niet geinstitutionaliseerd. Erfgoedinstellingen doen allemaal precies dezelfde dingen: verzamelen, waarderen, fysiek en intellectueel beheren, presenteren, kennis produceren. Dat de objecten waarmee ze dat doen verschillend kunnen zijn doet er steeds minder toe. Het accent is immers al aardig verschoven van objecten naar informatie over objecten. Integratie gaat niet heel erg hard. Erfgoedinstellingen blijven graag in hun oude sector zitten. Het archiefwezen is vanouds een buitenbeentje, omdat het zichzelf vanouds als buitenbeentje en zelfs als een afzonderlijke professie heeft georganiseerd. Dat is begrijpelijk omdat archivarissen een eigen discipline en een eigen expertiseterreinhebben. Maar dat neemt niet weg dat er voor hen in de erfgoedsector een wereld te winnen is. Ze weten daar namelijk nauwelijks dat we bestaan en hoeveel ze van ons specialisme kunnen profiteren. In het onderwijs wordt al hard aan samenwerking gewerkt. De Reinwardt Academie, waar ik tot voor kort werkte, biedt een bacheloropleiding cultureel erfgoed aan, waarin sinds kort ook een archiefroute inzit. Binnenkort zijn er archivarissen met twee profielen: een informatieprofiel (HvA) en een erfgoedprofiel (RWA). Aan de UvA is dezelfde ontwikkeling in gang gezet. Als iets een middel is om de achterhaalde schotten tussen de sectoren op te heffen is het wel web 2.0. We hebben als archivarissen een eigen community (Archief 2.0), maar als we ook ambtenaar zijn kunnen we ook terecht bij Ambtenaar 2.0, als we in het records management zitten is BREED een geschikt netwerk en als we met erfgoed bezig zijn is Erfgoed 2.0 een geschikt platform. Zo kan kennis tussen overlappende netwerken worden uitgewisseld, wat tot voor kort niet zo gemakkelijk was. Als Erfgoed 2.0 teveel door museummensen wordt gedomineerd (het hele erfgoedveld wordt door museummensen gedomineerd, want die zijn met de meesten en vallen het meeste op) dan moeten we daar geen calimero-houding bij aannemen, maar ervoor zorgen dat we die dominantie doorbreken. Wij zijn als archivarissen in de erfgoedsector het verst met het on line aanbieden van ons materiaal en de participatie van gebruikers bij de ontsluiting ervan. Het uitventen van die kennis en het kennsi nemen van wat men in aanverwante sectoren doet is geen marketingstrategie, maar de manier van kennisproductie waar Archief 2.0 een pleitbezorger en een representant van is. Ik ben erg benieuwd om te horen welke beletselen er voor ons zijn om die rol te spelen (behalve onze eigen sectorale vooringenomenheden). Het wordt tijd dat we als archivarissen onze rechtmatige rol in de erfgoedsector opeisen, bijvoorbeeld door in erfgoednetwerken te laten zien wat we te bieden hebben. Dat archiefinstellingen zich niet in bovensectorale netwerken laten zien is het probleem van de archiefisntellingen niet van de musea. En de vraag wat we daar te zoeken hebben moeten we zelf beantwoorden, daar hebben onze erfgoedcollega's geen kijk op. Ben ook benieuwd naar het antwoord van het Innovators Netwerk Erfgoedsector, ook al is dat een besloten netwerk. Theo.

  
• • Fred van Kan
  • 1266214620

  In Gelderland werken we al heel lang erfgoedbreed samen. Dat leidt tot mooie tentoonstellingen in samenwerking met het Historisch Museum en de Gelderland Bibliotheek, maar ook tot een cursusaanbod met de Volksuniversiteit. In het nieuwe kenniscentrum Rijnboog (nieuwbouw voor o.m. de Bibliotheek) richten die genoemde partners samen een erfgoedcentrum op. De website MijnGelderland.nl gaat eveneens uit van het erfgoedbrede principe, het publiek kan daar collecties van musea maar ook het aanbod van o.m. het Gelders Archief doorzoeken. Ik huldig het standpunt: "weg met het institutionele denken, de klant is koning!" Binnen die erfgoedbreedte moeten we wel in het oog houden dat er verschillende professies zijn en dat archivarissen hun eigen, specifieke kwaliteiten hebben, maar die professies kunnen heel goed bevruchtend op elkaar inwerken en op de grensvlakken hier en daar wat hybride figuren is geen probleem! Theo Thomassen zei:

  Wat krijgen we nou, Christian? Of iets tot het cultureel erfgoed behoort wordt niet door musea of archieven bepaald. Alles waaraan mensen in tweede instantie een herinneringsfunctie geven kun je erfgoed noemen. Dat kan van alles zijn: gebruiksvoorwerpen, landschappen, verhalen, archieven. De opsplitsing van erfgoedinstellingen in sectoren (musea, monumenten, archieven, is betrekkelijk willekeurig en eigenlijk niet meer van deze tijd. Er zijn al heel wat erfgoedinstellingen die tot geen van deze sectoren behoren (ImagineIC) of tot bijna allemaal (Theaterinstituut). Bovendien is heel wat erfgoed helemaal niet geinstitutionaliseerd. Erfgoedinstellingen doen allemaal precies dezelfde dingen: verzamelen, waarderen, fysiek en intellectueel beheren, presenteren, kennis produceren. Dat de objecten waarmee ze dat doen verschillend kunnen zijn doet er steeds minder toe. Het accent is immers al aardig verschoven van objecten naar informatie over objecten. Integratie gaat niet heel erg hard. Erfgoedinstellingen blijven graag in hun oude sector zitten. Het archiefwezen is vanouds een buitenbeentje, omdat het zichzelf vanouds als buitenbeentje en zelfs als een afzonderlijke professie heeft georganiseerd. Dat is begrijpelijk omdat archivarissen een eigen discipline en een eigen expertiseterreinhebben. Maar dat neemt niet weg dat er voor hen in de erfgoedsector een wereld te winnen is. Ze weten daar namelijk nauwelijks dat we bestaan en hoeveel ze van ons specialisme kunnen profiteren. In het onderwijs wordt al hard aan samenwerking gewerkt. De Reinwardt Academie, waar ik tot voor kort werkte, biedt een bacheloropleiding cultureel erfgoed aan, waarin sinds kort ook een archiefroute inzit. Binnenkort zijn er archivarissen met twee profielen: een informatieprofiel (HvA) en een erfgoedprofiel (RWA). Aan de UvA is dezelfde ontwikkeling in gang gezet. Als iets een middel is om de achterhaalde schotten tussen de sectoren op te heffen is het wel web 2.0. We hebben als archivarissen een eigen community (Archief 2.0), maar als we ook ambtenaar zijn kunnen we ook terecht bij Ambtenaar 2.0, als we in het records management zitten is BREED een geschikt netwerk en als we met erfgoed bezig zijn is Erfgoed 2.0 een geschikt platform. Zo kan kennis tussen overlappende netwerken worden uitgewisseld, wat tot voor kort niet zo gemakkelijk was. Als Erfgoed 2.0 teveel door museummensen wordt gedomineerd (het hele erfgoedveld wordt door museummensen gedomineerd, want die zijn met de meesten en vallen het meeste op) dan moeten we daar geen calimero-houding bij aannemen, maar ervoor zorgen dat we die dominantie doorbreken. Wij zijn als archivarissen in de erfgoedsector het verst met het on line aanbieden van ons materiaal en de participatie van gebruikers bij de ontsluiting ervan. Het uitventen van die kennis en het kennsi nemen van wat men in aanverwante sectoren doet is geen marketingstrategie, maar de manier van kennisproductie waar Archief 2.0 een pleitbezorger en een representant van is. Ik ben erg benieuwd om te horen welke beletselen er voor ons zijn om die rol te spelen (behalve onze eigen sectorale vooringenomenheden). Het wordt tijd dat we als archivarissen onze rechtmatige rol in de erfgoedsector opeisen, bijvoorbeeld door in erfgoednetwerken te laten zien wat we te bieden hebben. Dat archiefinstellingen zich niet in bovensectorale netwerken laten zien is het probleem van de archiefisntellingen niet van de musea. En de vraag wat we daar te zoeken hebben moeten we zelf beantwoorden, daar hebben onze erfgoedcollega's geen kijk op. Ben ook benieuwd naar het antwoord van het Innovators Netwerk Erfgoedsector, ook al is dat een besloten netwerk. Theo.

  
• • Christian van der Ven
  • 1266226200

  @Yola @Theo @Fred: Dank voor jullie reacties! Hopelijk begrijpen jullie dat mijn eigen mening in deze wat genuanceerder ligt dan de vraagstelling doet vermoeden. Maar een genuanceerd artikel lokt nu eenmaal minder heldere reacties uit dan een prikkelende vraag. Ik zal hieronder ingaan op jullie commentaar - ik heb jullie namen achtereenvolgens afgedrukt, maar in werkelijkheid loopt het wat door elkaar natuurlijk: @Yola: Ik heb zelf de term 'erfgoed' niet bedacht en denk dat het begrip het - kort door de bocht - vooral goed doet in beleidsnotities van overheden en strategieplannen van gesubsidieerde instellingen. De beeldpraak van jouw sneeuwdek vind ik daarom mooi gevonden. @Theo: Met je definitie over wat erfgoed is ben ik het natuurlijk eens. Probleem is vooralsnog dat in de alledaagse werkpraktijk 'erfgoed' vooral over museale dingen gaat. De huidige sectorale opdeling van het erfgoedwezen is misschien niet meer van deze tijd, maar historisch gezien wel verklaarbaar en ik neem aan met redenen zo gegroeid. Natuurlijk moeten we daar doorheen zien te breken, op de juiste manier, zoals Fred ook al zegt. In de praktijk lijk ik echter vooral te zien dat de schaalgrootte maakt dat dat breekwerk al snel onevenwichtige resultaten krijgt. (Logisch inderdaad: musea zijn groter, hebben meer geld, trekken meer mensen enzovoort.) Dat we allemaal precies dezelfde dingen doen, dat vind ik niet. Ik zie wél een verschil, niet zozeer in wat wij met de objecten doen, maar vooral wat we ermee láten doen. Musea zijn toch erg sterk gericht op presentatie - het voorschotelen van een verhaal - terwijl archieven met nadruk de klant zelf aan het verhaal laten werken. Presentatie tegenover onderzoek dus. Zoals Yola al aangeeft, is het goed om de overeenkomsten te zoeken, maar de verschillen vooral niet onder een sneeuwdek te laten verdwijnen. Voorbeeldje: op veel archieven is men hard bezig om digitale dienstverlening te ontwikkelen. Precies zoals jij zegt, zijn wij al wat stappen verder in het digitaal ontsluiten van ons materiaal en het betrekken van gebruikers daarbij. Ik voeg daar nog het onderdeel digitale informatiedienstverlening aan toe. Tijdens DISH woonde ik echter een panelgesprek bij over het vermeende 'participation gap'. Echter werd dit gesprek volledig overheersd door de ruime meerderheid aan museumwerkers, waarvan sommigen zich zelfs afvroegen of we van websites wel meer moesten maken dan een digitale folder. (Het eigenlijke onderwerp van de sessie, daar kwamen we niet eens meer echt aan toe, helaas.) Begrijpelijke vraag, vanuit hun perspectief, want zij worden immers nog steeds vooral afgerekend op fysiek bezoek - als archiefdiensten hebben we dat stadium gelukkig achter ons gelaten. De verschillen tussen beide werelden uiten zich dus ook in een geheel andere manier van denken over welke soort dienstverlening we moeten ontwikkelen. Inzetten van nieuwe media is voor musea vaak het aanschaffen van een nieuwe surface table of het laten bouwen van mobiele apps voor telefoons, voor archieven is het eerder het ontwikkelen van gebruikerscommunity's en online bronontsluiting. Die verschillende denkramen hebben dus een behoorlijke impact op onze instellingen. Er is een wereld te winnen voor ons allebei, maar dat wordt een behoorlijke slag. Uitwisseling van kennis en ervaringen is dan een goed begin... ...maar alhoewel web 2.0 daarvoor inderdaad uitstekende middelen biedt, zie ik toch dat het zomaar niet werkt. Ik moet daarbij ook de handen in eigen boezem steken: van de door jou genoemde community's ben ik actief op Archief 2.0, ik ben matig actief op BREED, ik volg als lezer Ambtenaar 2.0 en Erfgoed 2.0 is eigenlijk een slapende club. Het alternatief op LinkedIn is wél actief, maar is zó sterk op musea gericht, dat ik daar ben afgehaakt. Da's een keuze die ook door de factor tijd is ingegeven. Ik heb namelijk al moeite om het hele archiefveld te overzien en daarnaast enigszins te volgen wat er verder nog gebeurt, dat ik nauwelijks toekom aan actieve bijdragen elders. (En als ik al actief ben, dan is dat eerder in het bibliotheekwezen, waar archieven in mijn eigen ogen veel meer gemeen mee hebben.) Geen excuus natuurlijk, misschien zelfs een foute keuze van mij, maar de werkelijkheid is zo gegroeid. Ik kan oprecht zeggen m'n best te doen om 'aansluiting' te zoeken, maar meestal voel ik me zoals tijdens DISH: "dat stadium zijn wij echt al voorbij" of "dat is leuk, maar totaal niet waar wij mee bezig zijn." Wat je tenslotte zegt, klopt natuurlijk: op de vraag wat we in die andere, gezamenlijke wereld te zoeken hebben, kunnen we alleen zelf een antwoord geven. Misschien is dat ook de reden dat binnen dat besloten netwerk nog geen reactie is gegeven. Ik houd jullie op de hoogte. Kortom: ik ben van goede wil, maar zoek naar handvatten. @Fred: De recentelijke 'hype' rond erfgoedbrede samenwerking richt zich meer op nieuwe media en zo. Van meer traditionele activiteiten (zoals tentoonstellingen) is natuurlijk bekend dat samenwerking prima mogelijk is en mooie vruchten laat plukken. Overigens vind ik bij zoiets als tentoonstellingen dat archivarissen dat vooral aan museumwerkers moeten overlaten. Ieder z'n vak. En vanuit zijn/haar expertise en collectie kan een archivaris wel degelijk daarbij de museumwerker ondersteunen. Of de oplossing moet gevonden worden in een archivaris met een erfgoedprofiel, zoals de Reinwardt Academie ze meer en meer opleidt.

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266231060

  Collega's, Wellicht ten overvloede.....een mooi voorbeeld van een sectoroverschrijdende erfgoedportaal is BAM ( http://www.bam-portal.de/ ). Met vr. gr. Jan Keuning

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266237240

  Ik heb vooral het gevoel dat musea zich de ene kant en archieven en bibliotheken zich een andere kant voortbewegen op het web. En dat is jammer. Dat musea meer op het web aanwezig zijn klopt volgens mij niet, ze waren er (denk ik) wel iets eerder en trekken meer de aandacht doordat ze zich op tentoonstellingen en bijbehorende gadgets en foefjes richten, met grote banners en campagnes. Aan het ontsluiten van hun collecties in het depot doen ze over het algemeen vrij weinig. Bibliotheken richten zich van oudsher juist op het ontsluiten van hun collecties via geautomatiseerde systemen en archieven hebben daar de afgelopen jaren een enorme inhaalslag gemaakt. Ook proberen wij de onderzoekers via de digitale weg zo veel mogelijk informatie te geven en de mogelijkheid om 24/7 hun informatie te halen en vragen te stellen. Inmiddels zijn we zelfs bezig hele collecties (beeldbanken, archiefstukken) online te zetten. Kortom: musea richten zich op het lokken van de bezoeker naar de locatie en archieven en bibliotheken willen onderzoekers ook thuis van dienst zijn. Jazeker, dit is een generalisatie. Maar die zit volgens mij niet zo heel ver van de werkelijkheid af. Voor mensen met een (historische) vraag is dat wel eens jammer. Het Zeeuws Archief en de Zeeuwse Bibliotheek werken de laatste tijd veel samen, deels ook bij het afhandelen van vragen per e-mail. Het Zeeuws Museum doet niet mee. Met als gevolg dat wij regelmatig vragen krijgen over museumvoorwerpen, die we dan door moeten verwijzen. Ook zou iemand die onderzoek doet naar klederdrachten er zeer bij gebaat zijn als hij behalve de boeken, de afbeeldingen en de archiefstukken ook de collectie van het museum via internet zou kunnen doorzoeken. We kunnen dus volgens mij wel degelijk veel van elkaar leren, omdat we met verschillende dingen bezig zijn. Maar als je einddoel zo verschillend is kom je er natuurlijk nooit uit. Met vriendelijke groet, Lineke van den Bout

  
• • Christian van der Ven
  • 1266238800

  @Jan: Dank voor de link. Dit soort erfgoedportalen is alleen maar mooi - hier hebben we Thuis in Brabant - maar ik ben op zoek naar sterkere vormen van samenwerking, niet het op (laten) zetten van een gezamenlijke zoekmachine.

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266267300

  Er zijn al veel dingen hier gezegd die ook mijn opvattingen weergeven. Toch wil ik nog wel antwoord geven op de vraag die Theo expliciet stelt: welke beletselen zijn er voor ons (de archivarissen) om die rol te spelen. Ik denk dat één van de belangrijkste beletselen het subsidiesysteem is. Een subsidiesysteem dat veel geld beschikbaar stelt voor korte termijn producten en acties, leuke toepassingen, websites, digitaliseringsprojecten, maar op geen enkele manier nieuw beleid ondersteunt. De versnippering in het veld is een tweede beletsel. Dan heb ik het niet over sectorale verschillen, maar over de verschillende bestuurs- en subsidielagen in ons Nederland, gemeente, provincie, rijk, regio's. Die maken een goed gebruik van beschikbare middelen lastig maar belemmeren ook samenwerking tussen gelijksoortige organisaties in die verschillende lagen. Tegengestelde belangen, andere schaalgrootte etc. Een derde beletsel is de manie voor het "grotere publieksbereik", alsof daarmee je relevantie toeneemt. Voor archieven en musea moeten andere criteria gelden. Maar deze hype leidt er ook toe dat het geld vooral naar dat soort initiatieven gaat,. Als je als archiefinstelling voor langdurige beschikbaarstelling gaat, toch een wezenlijk onderdeel van ons bestaan, dan is er geen geld te vinden. Maar wil je een leuke gadget of applicatie ontwikkelen om je beperkte gedigitaliseerde bestanden te tonen in state of the art killerpaps dan is het geld nauwelijks op te krijgen. Dit alles zeg ik niet vanuit een calimerohouding of -gevoel, want ik geloof in de potentie van archieven. Daarom wil ik ook blijven zoeken naar wat ons onderscheidt terwijl de rest van de wereld naar de verbinding zoekt. Daarom ben ik actief in deze community en probeer de boodschap te verspreiden en de discussie aan te gaan. Maar vertel mij nou eens: wat is de verbinding tussen een archief en een museum? Zoals hiervoor al geschreven door anderen hebben we voornamelijk tegengestelde belangen. Wij willen met onze informatie naar buiten, mensen erbij betrekken. Wij zijn op zoek naar producenten en niet naar consumenten. Dat onderscheidende maakt ons uniek en belangrijk. Als we ons aansluiten bij het oeverloze erfgoedveld, dan verworden we in no time tot kecke beleefplekken en rollen we van hype naar hype in plaats van de bestendigheid te bieden die ons uniek maakt. Liever geen voorbeeld van een archiefonderzoek dat een tentoonstelling heeft ondersteund, daarvoor hoef je niet in hetzelfde erfgoedveld te zitten, dan kon altijd al. Hoeveel musea zetten de onderzoeker op de voorgrond? Zij leunen heel erg op de bezoeker, die het liefst ook nog wat koopt in de winkel. Begrijp me goed, ik heb daar geen probleem mee, maar het toont aan dat Ik denk dat Christian het heel goed verwoord heeft: "Inzetten van nieuwe media is voor musea vaak het aanschaffen van een nieuwe surface table of het laten bouwen van mobiele apps voor telefoons, voor archieven is het eerder het ontwikkelen van gebruikerscommunity's en online bronontsluiting." Voor het eerste is genoeg geld te vinden, voor het tweede nauwelijks. Dat heb ik al betoogd. Alleen door te kiezen voor en te leren van (online) gebruikerscommunity's maken we weer een verbinding met de toekomstige volledig digitale archieven. Nog meer van hetzelfde, dat zie je veel gebeuren. Nog een website die slim opnieuw dezelfde collecties ontsluit. Weer een leuk samenwerkingsproject om een subsidie binnen te halen, de juiste buzzwords en binnen is de poen. Maar dat alles heeft niets te maken met de mentaliteitsverandering die plaats moet vinden. We zoeken manieren om potjes leeg te trekken zonder na te denken over het grotere plaatje. Samenwerken alleen voor de duur van het project, omdat het moet, niet omdat je dat belangrijk vindt. Time for a change.

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266299760

  Ik ben het op de meeste punten met je eens, Luud. Bekostigingswijze, versnippering en erfgoedpopulisme bemoeilijken samenwerking tussen archieven en musea. Maar web 2.0 ging niet over samenwerking tussen instellingen, maar over een samenwerking tussen mensen, dacht ik. Er er zijn buiten de archiefwezen (wat dat tegenwoordig ook moge wezen) genoeg mensen die even enthousiast zijn als wij over de mogelijkheden van de nieuwe media en over gezamenlijke kennisproductie door erfgoedprofessionals en door erfgoedprofessionals en mensen die een niet-professionele belangstelling voor erfgoed hebben. Als je met mensen uit andere erfgoedsectoren samenwerkt of met mensen die niet alleen in archief, maar ook in bijvoorbeeld in het naaimandje van hun overleden grootmoeder geinteresseerd zijn, betekent dat toch niet dat je je aansluit bij een andere erfgoedsector? Verder zie ik geen tegenstelling tussen zoeken naar wat ons onderscheidt en zoeken naar verbindingen. Juist als je samenwerkt kun je niet alleen zien wat je bindt maar ook wat je onderscheidt. Maar misschien ben ik inderdaad te optimistisch en moeten archivarissen eerst nog maar eens bedenken wat zo uniek is aan hun eigen expertise voor ze goed met mensen uit andere dsiciplines naar nieuwe mogelijkheden voor erfgoedparticipatie kunnen zoeken. Overigens: waarom voeren we deze discussie niet met leden van Erfgoed 2.0? Een aantal leden van Archief 2.0 zijn lid van beide communities. Yes we can.

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266331440

  @Theo Voor de volledigheid: ik werk bij een stichting die bestaat uit twee musea en een archief. De musea zijn bijna uitsluitend gericht op output in de vorm van producten (stoffen objecten, publicaties e.d.) en tentoonstellingen. Hun hele denken is niet gericht op de onderzoeker. Er is nu een geheel vernieuwde bibliotheek die in maart geopend wordt, in het museum, in de loop, zodat die hopelijk wat meer aandacht krijgt. Publieksparticipatie in de vorm van 2.0 dingen is daar nauwelijks aan de orde. Een goed plan om een community van vormgevers e.d. van de grond te krijgen is in de kiem gesmoord. Dat soort dingen leven niet voldoende, worden niet gedragen. Natuurlijk ben ik het met je eens dat web 2.0 over samenwerken tussen mensen gaat. In mijn ogen is één voorwaarde bittere noodzaak voordat we wat dan ook aan samenwerking goed van de grond krijgen: goed gedigitaliseerde, gratis, open data. Pas als aan die voorwaarde is voldaan kun je echt gaan delen en bezoekers met je informatie en objecten aan de gang laten gaan, virtueel en in je museum, alleen en samen, in portals, nationaal ,internationaal, intergalactisch, en in je eigen hoekje in de samenleving. Maar zolang je alleen maar op projectbasis geld kunt krijgen worden kleine bestanddelen (en vaak dezelfde!, de zgn. TOPSTUKKEN (wie is ze nog niet beu?)) voor een speciaal project, website, tentoonstelling of gadget /widget digitaal gemaakt en zo optimaal mogelijk ontsloten. Ik heb daar al eens een ei over gelegd. Samenwerken: JA! Maar moet een museum richting archief bewegen of het archief richting museum? Of kunnen we gewoon een eigen identiteit houden en gewoon samenwerken? Ik kies voor het laatste. De data (records, objecten, foto's, scans, beschrijvingen) moet het werk doen en de mensen die ze gebruiken. Wij moeten vooral faciliteren: goede, digitale, gratis, open data. En zorgen dat onze data goed vindbaar en toegankelijk zijn en blijven.

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266331620

  @Theo O ja. Geen idee waarom de aanwezige erfgoed 2.0 mensen zich hier niet in mengen. Misschien dat deze discussie hen niet interesseert? Je plaatste al in je eerste reactie een verzoek aan het Innovators Netwerk Erfgoedsector dat besloten is. Maar misschien is dat laatste al genoeg verklaring waarom ook die zich niet mengen in deze discussie. Kun je daar trouwens zo maar lid van worden of moeten ze je vragen?

  
• • Christian van der Ven
  • 1266342240

  Het genoemde netwerk waarin ik de oorspronkelijke vraag postte is besloten. Het is een initiatief van Kennisland, die in eerste instantie een aantal mensen uitnodigde - je wordt vast uitgenodigd als je het ze vraagt (denk ik). Van het netwerk zijn inmiddels 23 (!) 'innovators' lid - mijn vraag (tot nu toe de enige) aan het netwerk is tot dusver vijfmaal bekeken. De bovenstaande discussie doorlezende, denk ik dat we het er in ieder geval over eens zijn dat er een wil is om samen te werken, even los van alle mitsen en maren, en de (soms al door praktijk ingegeven) scepsis. Ik kan me heel erg in de woorden van Luud vinden, maar ook in die van Theo, als hij zegt: het gaat over samenwerken tussen mensen, we bepalen zelf of we daar iets te zoeken hebben, ga de discussie aan, enzovoort. Ik zal dezelfde vraag als helemaal hierboven ook stellen in de LinkedIn-groep Erfgoed 2.0. Benieuwd naar de reacties vanuit die hoek!

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266356340

  Ook ik maakte aanvankelijk geen deel uit van het 'innovators netwerk', totdat Bart Grob van Museum Boerhaave mij expliciet voor de meest recente bijeenkomst uitnodigde. Dat was niet omdat ik een museale of 'archivale' insteek zou hebben. Ik ben domweg een voorstander van innovatie en help die, net als veel van de collega's hier, graag actief op weg. Niettemin denk ik de houding van de archief-professionals wel te snappen, zeker na het lezen van de reacties hier. Ik kan me daarbij specifiek wel vinden in de reactie van Theo Thomassen, die de focus verlegt naar de mensen. Een zelfde soort opmerking had ik al gemaakt in reactie op deze discussie die Christian -terecht- ook op de Linkedin groep van Erfgoed 2.0 heeft aangezwengeld. Ik neem aan dat Theo Thomassen bij mensen zowel bezoekers als 'professionals' bedoelt. Anders dan Theo betoogt gaat web 2.0 wel degelijk ook over samenwerking tussen instellingen, over een minder op concurrentie gerichte, open en mededeelzame houding. Minder hiërarchisch georganiseerde kennis, content en productiemiddelen. De consument is aan zet en dus heeft dat consequenties op organisaties. Web 2.0 gaat over 'kennismaking', zowel tussen individuen als tussen merken, instellingen, sectoren en denkbeelden die zij vertegenwoordigen. Vandaar dat we elkaar, georganiseerd volgens zulke grootheden, opzoeken in communities als deze. Je kunt het ook zo zien: deze community richt zich gezien de naam specifiek op archivarissen en de archief-praktijk, is een enorm succes en wordt ook door professionals van buiten de archieven bezocht. Bij Erfgoed 2.0 ligt dat iets anders, het begon met een weblog om kennis en ervaring op het gebied van web 2.0, sociale media, e-Cultuur, communicatie bijeen te brengen, te becommentariëren en te delen; een ontmoetingsplek voor met name de erfgoedsector. Of het nu is omdat er ook al Archief 2.0 en Bibliotheek 2.0 was, weet ik niet, kan ook zijn omdat musea nog zoveel te leren hebben of omdat er simpelweg meer nieuws is op het gebied van musea, maar feit is wel dat de laatste bij Erfgoed 2.0 de boventoon voeren. En dus lijkt de koek in de erfgoedsector tussen 3 communities verdeeld. Is dat bezwaarlijk? Niet zolang we elkaar blijven opzoeken, zolang mensen elkaar bij alledrie de communities willen ontmoeten en wij elkaar blijven opporren. Ik stel voor dat wij het initiatief nemen voor een werkelijk erfgoedbrede bijeenkomst. Of misschien wil Marco de Niet ons wel opnemen in zijn denktank voor de volgende DISH.

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266507240

  @Theo: het is me niet duidelijk wat je precies bedoeld met "werkelijk erfgoedbrede bijeenkomst". Het merendeel van de bijeenkomsten die we organiseren (vaak samen met de Museumvereniging, Taskforce Archieven, Erfgoed Nederland, VOB en andere partijen) zijn erfgoedbreed. Lees onze jaarverslagen. We hebben een erfgoedbrede adviesraad voor onze kennisbank, bij expertmeetings die we organiseren zorgen we altijd voor erfgoedbrede (en zelfs bredere) vertegenwoordiging; de programmacommissies van de conferenties die we organiseren zijn erfgoedbreed. En wat je oproep betreft: inderdaad, naar aanleiding van de discussie over DISH op dit forum kunnen leden van dit forum een uitnodiging verwachten om een actieve archiefbijdrage te leveren aan de programmering van DISH2011 (overigens welicht nog ten overvloede: Erfgoed Nederland is de hoofdorganisator van DISH, en die uitnodiging dan ook mede namens hen). Verder prima natuurlijk als "jullie" het initiatief nemen tot een andere "werkelijk erfgoedbrede" bijeenkomst. Zal die dan gaan over de overeenkomsten of juist de verschillen? :-)

  Besten, goed te zien dat in de discussie meer nuances zijn gevlochten. Waar ik me vanuit DEN sterk voor maak, is dat er geen duizenden zwarte dozen met erfgoedinformatie op het web ontstaan die vooral dienen ter zelfprofilering of waar alleen de eigen specialisten goed in kunnen zoeken (wat toch geldt voor het meerendeel van de informatiesystemen die we in de afgelopen decennia hebben gemaakt), maar dat er dwarsverbanden mogelijk zijn tussen alle vormen van culturele en historische informatie, ter ondersteuning van onderzoek, vermaak of welke reden iemand ook maar kan hebben om erfgoed te raadplegen. Die dwarsverbanden zijn niet alleen een technische kwestie (hoewel zeker ook belangrijk: bijna iedereen die ik spreek vindt ICT-standaardisatie een absolute must, maar de praktijk laat een veel weerbarstiger beeld zien), maar juist ook een zaak van samenwerking tussen instellingen (en dus mensen). Samenwerking vereist een open houding om van elkaar te willen leren. In mijn ogen leer je meer van iemand die anders is dan jijzelf dan van iemand die ontzettend op jezelf lijkt. Samenwerking gaat er niet om dat je allebei hetzelfde gaat doen, maar dat je vanuit een gemeenschappelijk belang elkaars specifieke activiteiten kunt versterken, meer dan je in je eentje zou kunnen. Dat gemeenschappelijke belang is in ieder geval in mijn ogen evident: op een duurzame wijze erfgoed (of noem het voor mijn part cultuurhistorische objecten als je een hekel hebt aan dat woord) beschikbaar houden voor de samenleving. Dat digitale dienstverlening daarvoor steeds belangrijker wordt, is evident. Musea slagen er steeds beter in grote groepen mensen te betrekken bij hun digitale activiteiten, net zo goed als archieven er steeds beter in slagen de digitale informatiestromen te beheren. Daar kun je dus van elkaar leren, want archieven willen ook grote groepen mensen digitaal bedienen, en musea willen ook op een efficiente manier hun informatie beheren. Musea, archieven én bibliotheken (gelukkig werden die toch ook nog even genoemd in de Zeeuwse samenwerking) werken alle vanuit hun eigen discipline en eigen tradities aan de opschaling van hun digitale dienstverlening. Daar zit voor mij het gemeenschappelijke, en werkend met alle erfgoedsectoren denk ik dat er ook werkelijk veel inspiratie en kennis bij elkaar te halen valt. Er zijn diverse personen die vanuit de museumwereld naar de archiefsector zijn overgestapt en omgekeerd. Ik zou het toejuichen hun mening te horen over de verschillen en overeenkomsten op dat gebied van digitale dienstverlening. Dan nog dit: Theo Meereboer zei:

  Ik stel voor dat wij het initiatief nemen voor een werkelijk erfgoedbrede bijeenkomst. Of misschien wil Marco de Niet ons wel opnemen in zijn denktank voor de volgende DISH.

  
• • Verwijderde gebruiker
  • 1266525420

  @Marco: 'werkelijk erfgoedbreed' was een reactie op wat in deze discussie gezegd werd, het ging er steeds over dat het niet breed genoeg zou zijn. Daar haakte ik op in. Het was geen kritiek op DEN. Ik weet natuurlijk wel hoe DEN daarin staat. En verder bood ik mijn diensten aan, althans, zo was het bedoeld. Wat interessant is aan Archief 2.0, Bibliotheek 2.0 en Erfgoed 2.0 is dat die zomaar op vrijwillige basis vanuit de sector ontstaan zijn en dat veel mensen uit de sector en aanpalende gebieden zich daarmee verbonden willen voelen. Wat ik bedoel te zeggen is dat het verstandig zou zijn om die 2.0 groepen bij een volgende DISH nog nauwer te betrekken. Vanwege het bereik, vanwege het draagvlak, vanwege de vertegenwoordiging. Noodzakelijk is dat echter niet, want zoals gezegd: er gebeurt al veel goeds op DISH en aan aandacht niet te klagen. Stel dat voornoemde drie 2.0 initiatieven gezamenlijk iets zouden organiseren, of dat nu een heuse bijeenkomst of virtuele samenkomst is, dan zouden daarmee heel veel mensen bereikt kunnen worden. Dat klinkt best breed en ik zou het graag werkelijkheid zien worden. Dan zou ik in ieder geval jou uitnodigen om het zowel over verschillen als over overeenkomsten (standaarden) te hebben.