Herziening Norm Voorkeursformaten 2024 is voltooid!

  • 12 dec
  • Marin Rappard
  • 1
  • 1
  • 128
Marin Rappard
Preservation Digitaal Erfgoed
  • Remco van Veenendaal
  • Vincent Post
  • Hans Laagland

Het Nationaal Archief heeft vorig jaar de Norm Voorkeursformaten gepubliceerd. Voor het eerst is er daarbij een ambitieus beheerproces met een jaarlijkse cyclus ingericht om de norm up-to-date te houden. De herziening voor dit jaar staat inmiddels klaar op de website van het Nationaal Archief.

Hoe zijn de wijzigingen tot stand gekomen?

Sinds de publicatie van de norm vorig jaar is er een backlog bijgehouden met aangedragen informatiesoorten en bestandsformaten. Dit document was het uitgangspunt voor de herziening en werd samen met een beheergroep getoetst (bijvoorbeeld op de selectiecriteria) op geschiktheid voor de norm. Hieruit is een selectie informatiesoorten en bestandsformaten voortgekomen die in aanmerking kwamen om te worden toegevoegd. Omdat we willen dat de norm gebaseerd is op consensus in zowel het overheids- als archiefveld, is de selectie vervolgens hier op KIA opengesteld voor feedback door middel van een openbare review.

Tijdens de openbare review hebben we feedback ontvangen van verschillende organisaties binnen de rijksoverheid en decentraal. Met inhoudelijke opmerkingen, maar ook aanwijzingen voor het proces. De input is vervolgens besproken met de beheergroep en heeft geleid tot enkele wijzigingen. Zo is het Rich Text Format (RTF) voor platte tekst toch niet in de lijst opgenomen, omdat naar voren kwam dat dit een verouderd formaat is dat ondersteuning verliest. Ook is aangegeven dat een openbare review van twee weken niet voor iedereen haalbaar is. We breiden de reactietijd dan ook uit. Welke feedback we precies hebben gekregen en tot welke belangrijke aanpassingen en verbeteringen dit heeft geleid vind je in de Excel onderaan deze post.

De definitieve voorgestelde wijzigingen zijn eind november besproken in en geaccordeerd door de Standaardisatieraad van het Nationaal Archief. De leden gaven complimenten over de jaarlijkse actualisatie en zien dit als een positieve ontwikkeling. We hopen dat jullie die mening delen en met ons mee willen blijven werken aan de norm!

Wat is er nieuw?

De wijzigingen die hebben doorgevoerd zijn:

  1. Toevoeging van nieuwe informatiesoorten en bestandsformaten:
    • Informatiesoort platte tekst met het bestandsformaat Plain text file.
    • Informatiesoort data-uitwisseling met de bestandsformaten Extensible Markup Language (XML) en JSON Data Interchange Format.
  2. Toevoeging van nieuwe bestandsformaten aan bestaande informatiesoorten:
    • Voor de informatiesoort website het bestandsformaat Hypertext Markup Language (HTML).
  3. Wijziging van de status van reeds opgenomen bestandsformaten:
    • Voor de informatiesoort video en het bestandsformaat MKV: status gewijzigd van acceptabel naar voorkeur.
    • Voor de informatiesoort video en het bestandsformaat Codec FFV1: status gewijzigd van acceptabel naar voorkeur.

En hoe nu verder?

De jaarlijkse cyclus betekent logischerwijs dat er volgend jaar wederom een evaluatie en herziening van de norm zal plaatsvinden, of dit nu leidt tot veranderingen of niet. We behandelen opnieuw de backlog die we al hebben, maar horen ook graag gedurende het hele jaar jouw mening! Vind je dat er bestandsformaten en/of informatiesoorten moeten worden toegevoegd aan de norm? Of juist afgevoerd? Geef dit dan zeker door, en het liefst ook waarom. Op alle pagina’s van de norm vind je een contactformulier waar je dit kunt doen.

Reacties

één reactie, 17 december
  • Beste Marin,

    Gefeliciteerd met de nieuwe versie van de norm voorkeursformaten. Ook goed om te zien dat de norm en de onderbouwing beschikbaar zijn als HTML-pagina's via de website van Nationaal Archief.

    Als tip wil ik meegeven om de spreadsheet van de openbare review (bijlage bij dit bericht) en de downloadversies van de lijst en van de onderbouwing van de norm voorkeursformaten te publiceren als OpenDocument Spreadsheet. Nationaal Archief benoemt ODS als voorkeur (t.o.v. acceptabel voor XSLX). Forum Standaardisatie verplicht daarnaast ODS (als onderdeel van ODF) aan de overheid als standaard om uit te vragen bij inkoop.

    Zelf zoveel mogelijk gebruik maken van de voorkeursformaten en open formaten stimuleert ook weer het gebruik ervan.

    Vriendelijke groet,

    Hans

    Hans Laagland