Update

Beste vakgenoten,

Namens de provincie Limburg oefen ik interbestuurlijk toezicht uit op naleving van de Archiefwet 1995. Binnenkort gaan we op bezoek bij een gemeenschappelijke regeling. Deze gemeenschappelijke regeling, die de inzameling en verwerking van afval behartigt, heeft een aantal privaatrechtelijke vennootschappen opgericht. Deze vennootschappen voeren feitelijk de inzameling en verwerking uit. Hierover heb ik een vraag.

Het is namelijk zo dat de Archiefwet 1995 gaat over archiefbescheiden die betrekking hebben op de uitoefening van 'enig openbaar gezag'. Volgens de Memorie van Toelichting bij de Archiefwet 1995 moet dit begrip ruim worden opgevat: iedere taak die ontleend wordt aan publiekrecht, moet in dit verband als openbaar gezag worden opgevat. Vanuit deze redenering bezien is het inzamelen en verwerking van afval openbaar gezag, omdat dit wettelijk toekomt aan de gemeente krachtens artikel 10.21 van de Wet milieubeheer.

Een gangbare juridische definitie van openbaar gezag is echter het krachtens een wettelijk voorschrift 'eenzijdig kunnen wijzigen van de rechtspositie van de burger'. Betwijfelenswaardig is over louter de inzameling en verwerking van afval hiertoe kan worden gerekend, immers: het staat de burger vrij om zelf het afval naar een geijkte stortlocatie te brengen of te laten ophalen door een verwerkingsbedrijf. Wat in ieder geval wel tot openbaar gezag kan worden gerekend is het vaststellen van de tarifering van de afvalinzameling. Die bevoegdheid komt echter toe aan de gemeente, en dus niet aan de vennootschappen.

Het is nu dus de vraag of de archiefbescheiden van de vennootschappen onder de reikwijdte van de Archiefwet 1995 vallen. In het verleden ging men ervan uit dat dat niet het geval was, met als redenering dat er geen sprake zou zijn van de mogelijkheid tot eenzijdig wijzigen van de rechtspositie van de burger.

Hopelijk kan iemand me hier meer duidelijkheid over verschaffen, waarvoor bij voorbaat dank.

Met vriendelijke groet,

Teun de Reijke