Historische bouwdossiers online (Amersfoort, Rotterdam, Antwerpen, Mechelen, Heusden/Altena)
www.mijnadres.org: historische bouwdossiers staan sinds kort online. Zoeken op straatnaam, architect.....
Archief 2.0 en Boekverbranding
- sep 2010
- Verwijderde gebruiker
- ·
- Aangepast 27 jun
- 13
- 44
"Ik vermijd dat gebruikers eerst thuis moeten raken in de terminologie en systematiek van de archivaris, maar geef diensten zo vorm dat die een weerspiegeling zijn van voorkeuren en verwachtingen van gebruikers"
(Manifest voor de archivaris 2.0, regel 12)
Dit onderdeel van het manifest heb ik tot vorige week volmondig onderschreven. Tot vorige week inderdaad, toen vond ik nl. ‘The Movie’ van archief 2.0 over het manifest op youtube (zie: http://www.youtube.com/watch?v=Wpgh88lL0WY ) Een mooie verbeelding van het Manifest. Alle stellingen genoemd. Passende muziek erbij. En per stelling een passend beeld. Met uitzondering van het beeld bij de hier boven aangehaalde stelling over de terminologie en systematiek van ons vak. Die stelling wordt in de film namelijk verbeeld door een boekverbranding. In een aantal seconden zie je de nieuwe archiefterminologie, waar een aantal archivarissen met hard en ziel aan heeftgewerkt, in vlammen opgaan.
Onbegrijpelijk.
Verbranden we een bijbel, omdat kerkgangers die niet begrijpen? Verbranden we een medisch handboek, omdat patiënten die niet direct begrijpen? Nee, natuurlijk niet. In die gevallen komt uitleg, toelichting, een preek of een website met veelgestelde vragen over een bepaald ziektebeeld.
Daarnaast verbaast het me dat archivarissen 2.0 hun eigen beroepsbeeld koppelen aan het beeld van boeken die in vlammen opgaan.
Ik roep op tot een ander beeld en stimuleer dat dit beeld in de verder mooie film wordt opgenomen.
Misschien dat we tijdens de archiefwiki inklopdag op 6 november (waar we die zelfde terminologie in digitale vorm gaan verspreiden) dit beeld kunnen bedenken. En kunnen filmen.
Zodat ik met trots het Manifest kan blijven onderschrijven. En kan proberen ernaar te leven.
Verken
Interview Veronica Klooster | “Het is vrij uniek dat we elkaar interdepartementaal hebben geholpen”
Veronica Klooster heeft als programmamanager de totstandkoming van het departementaal actieplan Open ...
Objecten
Gisteren laaide bijna de discussie weer op over de objecten wel of niet afdekken door een glasplaat/vi...
Reacties
Als grote liefhebber van boeken kan ik me helemaal in Erika's oproep vinden!
@Yvette. Dank! Ik lees ook graag, zelfs in de archiefterminologie.
@Erika Ik ben het met je eens dat er misschien beter een ander plaatje gebruikt had kunnen worden. Het roept verkeerde associaties op, zeker als je de achtergrond niet kent. Laat ik proberen die achtergrond te schetsen, zodat er iets meer begrip kan ontstaan voor de keuze van het plaatje. Ik ben weliswaar niet de maker van het filmpje, maar voel me mede-aansprakelijk. Boekverbrandingen roepen beelden op van dictaturen en het vernietigen van kennis. Dat is hier precies niet het geval geweest. Eerder het omgekeerde. De foto is het gevolg van een dispuut tussen de Stichting Archiefpublicaties (de S@P) en Archief2.0, waarin de laatste de door de eerste uitgegeven Archiefterminologie online wilde zetten in de vorm van een wiki. Een betere methode om je vakjargon onder de aandacht te brengen en levend te houden is er momenteel niet. Het is gratis, altijd beschikbaar en goed bespreekbaar. Helaas dacht de S@P daar anders over en wat als een mooie kans op aanvullende samenwerking begon, eindigde in een bijna juridisch gevecht over terminologie en auteursrechten (op vakjargon, nota bene). De details zijn na te lezen in de Archief2.0-groep Archiefwiki en met name in dit bericht. De agressieve, oncollegiale en onprofessionele houding van de S@P leidde tot een aversie tegen de gedrukte Terminologie. Toen Archief2.0 uiteindelijk de mogelijkheid kreeg (met dank aan het Nationaal Archief en met name de Archief2.0-ers en Martin Berendse aldaar) om de Terminologie om te zetten naar een wiki, leidde dat tot een vreugdevuur. Het ging er niet om een boek (en daarmee de kennis) te verbranden, maar om informatie te 'bevrijden'. Ik gebruik zelf ook de Terminologie graag (en geregeld), maar dan wel in een zo bruikbaar mogelijke vorm. Dus niet op papier in een in mijn ogen onhandige redactionele vorm. Eerder denk ik dan aan een wiki, met verwijzingen naar het lemma zelf of - daarbinnen - naar andere lemma's in linkvorm, met discussie- en aanpassingsmogelijkheden. En met gemakkelijke kopieermogelijkheden. Dus niet overtiepen, maar gewoon kopiëren-en-plakken. Wat dat betreft breng ik graag nog eens mijn blog over Het Nieuwe Lezen onder de aandacht ;-) Maar goed, dit is te veel een incrowd-verhaal om te verwachten dat de gemiddelde kijker dat weet. Misschien moeten de makers nog eens naar het filmpje kijken.
Laat mij allereerst zeggen dat ik de Manifest-film mooi vindt. Ik waardeer het dat de makers de tijd en moeite hebben genomen om deze nieuwe code te verbeelden en buiten het domein van archivarissen te publiceren. @chido hartelijk dank voor deze toelichting. Voor deze context bij het beeld van boekverbrandende archivarissen. Een controverse die bij mij bekend is. Ik was in die tijd zijdelings betrokken bij de discussies en het meningsverschil. En ik kan me voorstellen dat deze controverse ertoe heeft geleid dat er gekozen is voor het verbranden van de Archiefterminologie. En niet voor het verbranden van bijvoorbeeld de Handleiding van Muller, Feith en Fruin. Of voor het verbranden van de Manual van Jenkinson. Inmiddels is er wel de mogelijkheid om de analoge Archiefterminologie om te zetten naar de digitale Archiefwiki. Dat lijkt mij dan ook het moment om het beeld van de boekverbranding te veranderen. Bijvoorbeeld in handen die gezamenlijk de terminologie overtypen in de wiki. @chido Jouw opmerking dat de boekverbranding ten doel had om ' informatie te bevrijden ' verbaast mij. Daar waar verbrand wordt, of dit nu boeken, heksen of verschroeide aarde is, staat meestal toch de vernietiging centraal. Alleen in het geval van het verbranden van bossen en tropisch regenwoud is er sprake van verrijking. Helaas is deze grond dan slechts beperkte tijd bruikbaar. Overigens verwijs ik ook graag nog even naar de amerikaanse klassieker Fahrenheid 451 van Ray Bradbury (bij mij in papier in de boekenkast, maar vast in googlebooks te vinden). Het boek waarin de taak van brandweermannen niet is om branden te blussen, maar om boeken te verbranden.
@Erika: Dankjewel voor deze blogpost/discussie. De makers van deze film, dat zijn Luud en ondergetekende. De foto van het 'vreugdevuur' met als slachtoffer de archiefterminologie kwam eigenlijk al heel snel in ons op toen deze 'stelling' uit het manifest verbeeld moest worden. Het zijn zo van die associaties die je snel legt, maar waar je vervolgens niet hard over doordenkt. Heel vaak pakt dat goed uit - soms ook niet. Het beeld is aardig, maar inderdaad, als je er dus goed over door gaat denken en de context niet kent, dan gaat het beeld de mist in (of in rook op). Geen goed beeld dus. Ten tijde van de boekverbranding - ook een beetje een uiting van het rebelse karakter van Archief 2.0 - ging het inderdaad, zoals Chido zegt, meer om een 'bevrijding'. De terminologie was toen 'vrij' van haar 'papieren gevangenis' en stond vrijuit op het internet. Ons idee was immers juist tegengesteld aan het idee van kennis verbranden: wij wilden kennis verspreiden en wel zo breed mogelijk, zo makkelijk mogelijk, snel mogelijk enzovoort. De 'vernietiging' betrof de drager - de informatie zelf was al 'gered' en online gezet. Enfin, Chido heeft de geschiedenis aardig verwoord. In die zin heeft het beeld van de boekverbranding met dit onderdeel van het manifest ook maar een flinterdunne relatie. Het manifest gaat namelijk over hoe aan de voorkant van onze organisaties de klant niet vermoeid moet worden met ons vakjargon, met onze manieren en maniertjes enzovoort. Want iedereen - juist ook de club van boekverbranders - beseft dat de terminologie een van de peilers is waarop professionaliteit in ons vakgebied rust. Misschien dat overtypende handen een beter beeld zijn. Zelf zat ik later te denken aan een mannetje dat uit z'n ivoren toren is gekomen om een ander mannetje de hand te reiken. Zoiets. Dus, Erika, ik ben het met je eens: graag een ander beeld.
@Christian Dank voor je reactie. Context zegt inderdaad veel. Ik denk dat typende handen eigenlijk ook niet het goede beeld geven. Dan blijft die terminologie toch centraal staan. En dat is een interne beroeps aangelegenheid. Terwijl de regel gaat over helpen, begeleiden etc. Een mannetje (vrouwtje?) dat uit zijn ivoren toren komt om een ander mannetje (vrouwtje) door een doolhof te leiden? Overigens hoop ik dat dat rebelse karakter niet verloren gaat!
Ik sta achter het beeld en niet zozeer om de voor sommigen van ons pijnlijke geschiedenis die er achter steekt. Voor mij is het verbranden van de papieren terminologie een sterk symbool van nieuwe wetten, nieuwe regels, nieuwe uitgangspunten. Hoewel de inhoud van de terminologie voor ons als professionals misschien gesneden koek is (hoewel ik liever niet overhoord wil worden daarover) gaat het manifest er nou juist heel sterk vanuit dat we de klant er niet mee moeten vermoeien. Ook niet na de oratie van prof. dr. Theo Thomassen. Voor mij staat het beeld van de brandende terminologie als een huis en het vervolg is nog mooier: een Feniks in de vorm van de ArchiefWiki. Ik sta mijn rol als medemaker graag af aan anderen die er een bravere versie van willen maken. Persoonlijk blijf ik van mening dat de scherpe kantjes nou juist aangeven dat er echt dingen moeten veranderen, ook als het pijn doet.
@Luud ik begrijp twee uitspraken niet: wat bedoel je met 'pijnlijke geschiedenis', verwijs je hier naar het dispuut tussen archief 2.0 en S@P? Of naar het verbranden van heksen, boeken en de verschroeide aarde? En ten tweede begrijp ik niet waarom een ander beeld bij de betreffende regel in het manifest een bravere film oplevert. Ik ben niet tegen scherpe kantjes. Ik vind alleen dat een boekverbranding een verkeerd signaal afgeeft. Ik constateer wel dat vuur en verbranden twee beelden geven. Enerzijds het beeld van het louterende vuur, waarna vernieuwing plaats vindt. Zoals het paasvuur, de kerstbomen in oudjaarsnacht, en misschien Dante's vagevuur? En het beeld van de vernietiging. Van het letterlijk te niet doen van kennis of cultuur. Zodat deze onbruikbaar wordt.
@Luud Gisterenavond in bed lag ik de discussie nog eens te overdenken en kwam tot dezelfde metafoor. Eens kijken of ik iemand kan vinden die dat in elkaar Photoshopt. @Erika De Fenix is dus een mooi voorbeeld van verbranding als vernieuwing. Je vergelijking met Fahrenheid 451 (mooi boek, mooie film) gaat niet op. Er werd niet verbrand om informatie te vernietigen, maar om het in een mooiere nieuwe vorm herboren te laten worden. (Overigens moeten we het ook niet symbolischer maken dan het is, in beginsel was het een vreugdevuur.) Ik ben wel benieuwd hoe jij dan aankijkt tegen vernietiging van archief. Daar wordt ook versnipperd en verbrand dat het een lieve lust is. Is een archiefstuk van een andere waarde dan een boek? Persoonlijk ken ik genoeg boeken die ik zonde van het papier vind en niet te vergelijken met de eerste druk van - ik noem maar wat - de Max Havelaar. Ter vergelijking: je hebt riooljournalistiek en je hebt onderzoeksjournalistiek. Allebei journalistiek, maar niet van dezelfde waarde. Dat je de informatie wil bewaren, vind ik tot daar aan toe. Maar de vorm...? Ik vind de uitgave(n) van de Archiefterminologie nou niet: - van zodanig Cultuurhistorische Waarde - een toonbeeld van Erfgoed of - van anderszins intrinsieke waarde dat we daar moord en brand (sorry) over moeten schreeuwen. Er blijven genoeg gedrukte exemplaren in omloop om daar een aardige studie naar te verrichten. Ben ik voor het massaal verbranden en verwijderen uit de maatschappij van de papieren Archiefterminologie? Nee, natuurlijk niet. Ben ik voor het verlaten van de papieren vorm? Jazeker, om eerder genoemde redenen. En mensen die 'm liever toch op papier hebben, krijgen een pdf-bestand om 'm uit te draaien. En die krijgen ze gratis.
Ik ben het eigenlijk met iedereen eens... ;-) In die zin, dat ik het met Luud en Chido eens ben dat het beeld van een brandende archiefterminologie nog steeds sterk en goed is en zeker voor de kleine kring van hen die erbij waren enorm duidelijk en veelzeggend. Ik vraag me wel af of dit beeld ook bij dit onderdeel van het manifest goed op z'n plaats is - de uitleg van 'nieuwe wetten, nieuwe regels, nieuwe uitgangspunten' en zo past eigenlijk bij het hele manifest en niet eens zozeer specifiek bij de bewuste stelling waar het beeld nu bij is geplaatst. Wat ik inmiddels wél besef, is dat om het beeld goed te begrijpen, je kennis moet hebben van de context van de boekverbranding en bovendien van de uitleg die wij (een klein groepje intimi) aan de boekverbranding geven. Buiten een mens of acht weet eigenlijk niemand van die context en uitleg en wordt het beeld dus niet begrepen. En omdat we het beeld niet voor onszelf kiezen, maar om voor anderen het manifest uit te leggen door middel van dat beeld, denk ik dat een ander beeld op z'n plaats is. (Anders gezegd: in het licht van het doel van het filmpje is dit beeld niet doeltreffend.) Welk beeld dan beter is, daar ben ik nog niet uit. Een Feniks die als wikilogo uit de as van de papieren terminologie opstijgt is een mooi beeld, maar past dat dan nog bij de bewuste stelling uit het manifest? Ik vind zelf van niet: dat beeld gaat over het bevrijden en verspreiden van informatie, niet over het tegemoet treden van archiefgebruikers in hun eigen taal. (Ik zou bijna zeggen: je brengt ze nog steeds jóuw taal, alleen dan in een andere vorm.) Altijd lastig, goede plaatjes zoeken...
Alternatieve suggestie: iemand in een dwangbuis die vrijgelaten wordt?
@Yvette: Ohw, voor je het weet zitten we midden in een discussie over TBS-ers... ;-) Vogeltje uit een kooitje dan maar. Kan niemand op tegen zijn.
@Erika Ik doel daarmee inderdaad op de onverkwikkelijkheden in het dispuut tussen S@P en Archief 2.0. Een bravere film is misschien niet het juiste woord. Maar ik denk wel dat er pijn geleden moet worden op de weg naar het manifest. Zachte heelmeesters en zo. Misschien is dat geen leuke boodschap, niet iets waar je mee geconfronteerd wilt worden, maar echte veranderingen (om het woord revoluties niet te gebruiken) komen meestal niet zonder slag of stoot. In het licht van de regel die nu de brandende terminologie doorloopt, gaat het echt over het verwijderen van jargon in het aanbieden van archiefmateriaal. Welk symbool wil je daarvoor anders gebruiken? Jip en Janneke? Misschien is het wel een leuke exercitie voor ons beroepsgedeformeerden om werkbare alternatieven te gaan bedenken die meer mensen begrijpen. Dus b.v ipv een charter: een stuk perkamant. Of een omslag = een mapje met losse papieren. Die kunnen dan zo in de archiefwiki.