Algemene rijksarchivaris, of gewoon nationale archivaris?

Al een aantal jaren zit het in mijn hoofd, er klopt iets niet. Of misschien wel, maar moet ik gewoon even op het juiste spoor gezet worden, dat kan natuurlijk ook.

We hebben wetten. Dat weten we allemaal, we worden zelfs geacht die te kennen. We hebben zelfs twee soorten wetten: gewone wetten en rijkswetten. Die gewone wetten, daar is volgens mij niks mee aan de hand (misschien wel met de inhoud, maar daar gaat het hier nu even niet over). Die rijkswetten daarentegen zijn bijzonder. Bijzonder in die zin dat zij een werking hebben in alle delen van het Koninkrijk der Nederlanden, zij hebben dan ook een specifieke vaststellingsprocedure doorlopen. Ze komen door de Rijksministerraad, worden beadviseerd door de Raad van State voor het Koninkrijk, moeten door de verschillende parlementen van de verschillende landen binnen het Koninkrijk worden goedgekeurd. Voor diegenen die dat niet weten: de verschillende landen zijn Aruba, Curacao, Nederland en St. Maarten.

De Archiefwet 1995 schrijft voor dat er selectielijsten worden gemaakt. Artikel 5 schrijft dat voor: De zorgdrager is verplicht tot het ontwerpen van selectielijsten waarin tenminste wordt aangegeven welke archiefbescheiden voor vernietiging in aanmerking komen. Heel goed. Maar wat nu merkwaardig is, is dat we voor het gemak alle stukken die voortkomen uit een rijkswet ook maar even in selectielijsten opnemen en waarderen, zonder daarover overleg te hebben met de andere landen van het Koninkrijk. Dat is in Nederland zo, dat zal in de andere landen niet anders zijn. Kan dat wel? Klaarblijkelijk, althans we doen het gewoon. Maar toch bekruipt mij de gedachte dat we dit anders moeten doen. We zouden de waardering van stukken voortkomend uit rijkswetten in rijksselectielijsten moeten opnemen. Immers, als je met zijn alleen een wet hebt gemaakt die voor het hele Koninkrijk werking heeft is het toch een beetje apart dat ieder land voor zich dan bepaald wat je met de administratieve neerslag voortkomend uit die wetten doet?Overigens kan het volgens mij best zo zijn dat stukken voortkomend uit een rijkswet volgens nationale bepalingen behandeld worden. Maar in sommige gevallen toch niet, wanneer we het echt hebben over stukken die door rijksorganen worden geproduceerd.

Een voorbeeld:

Artikel 1 van de Rijkswet op het Nederlanderschap zegt onder a. dat Onze Minister is "Onze Minister van Justitie in zijn hoedanigheid van minister van het Koninkrijk". Dus, de minister die verantwoordelijk is voor de uitvoering van deze rijkswet is een Minister van het Koninkrijk, een rijksminister dus. Is het dan niet logisch te veronderstellen dat alle stukken die voortkomen uit deze rijkswet rijksstukken zijn, die in een rijksselectielijst gewaardeerd zijn, althans voor zover zijn geproduceerd zijn door de minister van het Koninkrijk?

De Archiefwet 1995 is geen rijkswet. De Archiefwet 1995 gaat dus ook niet over rijksstukken. Mijn stelling is dat voor rijksstukken rijksselectielijsten zouden moeten komen en dat dat geregeld zou moeten worden in een Rijksarchiefwet.

Zo'n Rijksarchiefwet heeft dan natuurlijk ook tot gevolg dat we een echte algemene rijksarchivaris kunnen benoemen (sorry Martin, volgens mij moet je nu dus visitekaartjes hebben waarop staat dat je 'nationale archivaris' bent in plaats van algemene rijksarchivaris) en kunnen we een echte rijksarchiefbewaarplaats aanwijzen.

En als ik er naast zit: ik hoor het graag ...