Ervaringen met open data

Open data in 2015

In 2015 is het Regionaal Archief Alkmaar begonnen met delen van haar collectie beschikbaar te stellen als open data via verschillende kanalen. In dit artikel delen we graag enkele van onze ervaringen. We zijn overigens ook erg benieuwd naar de ervaringen van andere (archief)instellingen. Herken je het onderstaande of heb je nog tips en trics? We horen het graag.

Beelden API en Flickr

Naast dat we ontwikkelaars toegang willen geven tot onze collecties (waar mogelijk), willen we ook graag dat de 'gewone' geïnteresseerde makkelijk toegang heeft. Daarom hebben we gekozen om de drietal beeldcollecties die we via onze API beschikbaar stellen ook te plaatsen op Flickr Commons als publiek domein (naast enkele andere publiek domein albums).

Tot op heden is heeft alleen Open Cultuurdata Nederland onze API gebruikt in hun cultuurdataset. Daaruit zijn tot nu toe geen activiteiten ontstaan die gebruik hebben gemaakt van de door ons beschikbaar gestelde beelden. Helaas is er geen mogelijkheid om bijvoorbeeld via een dashboard inzicht te krijgen in hoe vaak de beelden bekeken worden. Dezelfde sets op onze Flickr Commons pagina trekken enorm veel bekijks, inmiddels staat de teller boven de 343.000 sinds augustus 2015 en behalen we gemiddeld 1000 tot 2000 views per dag (met uitschieters tot 9000 per dag). We hebben zelfs gezien dat enkele keren bloggers beelden gebruikten voor bijvoorbeeld online workshops. Helaas heeft Flickr niet de mogelijkheid om te zien om mensen beelden downloaden. De 10 meeste bekeken beelden staan op onze weblog. Inmiddels hebben we ook een selectie uit één van onze collecties onder een CC0-licentie op Flickr gezet. Dit konden we doen nadat we uitvoerig onderzoek hadden gedaan naar de achtergrond van de collectie en vervaardiger. Met de tijd zal deze selectie worden aangevuld zodat die overeenkomt met wat we op onze beeldbank hebben staan. Online en offline zijn reacties van mensen altijd erg positief als ze zien dat wij op deze manier beelden delen.

Is de Term of Service en de Privacy Statement van Flickr hebben we niks kunnen vinden dat het plaatsen van onze data bij deze commerciële Amerikaanse partij onwenselijk maakt.

Omdat deze collecties ook nog op de online beeldbank van onze website staan hebben (met watermerk die we helaas niet per afbeelding kunnen instellen) zullen we bij elk beeld een verwijzing zetten naar onze Flickr Commons pagina. Dat is een arbeidsintensieve handeling, maar we hopen daar met de tijd iets anders op te bedenken.

Wikimedia Commons

Op Wikimedia Commons plaatsen we ook beelden. Tot op heden leverde deze beelden weinig views op en zijn ze nauwelijks gebruikt in artikelen. Onze ervaring met Wikimedia is dat de community soms niet echt behulpzaam is en communiceren niet echt soepel verloopt. We gaan er mee door, en hopen dit jaar meer te uploaden en meer gebruik van onze beelden te zien. Het aantal mensen dat via wikipedia/wikimedia onze website bereikt is minimaal.

Efficiëntie

Als organisatie moet je efficiënt je tijd inzetten en kijken naar wat je daarmee kan doen en wat je doelgroepen ermee doen. Bijvoorbeeld: t.o.v. Wikimedia Commons kunnen we met Flickr meer mensen bereiken in minder tijd en op een aantrekkelijke manier dat ook nog eens goed te meten is. Weliswaar heeft Wikimedia ook manieren om gebruik te meten, maar echt gebruiksvriendelijk en overzichtelijk vinden wij het niet. Het is echter wel gratis. Voor goede Flickr statistieken moet je een betaald PRO-account hebben (50 dollar per jaar).

Genealogische Data en archieven

Onze genealogische data wordt ook via OAI-PMH harvesting aangeboden. Bob Coret heeft die inmiddels op Open Archieven gezet. Ook kunnen onze EAD-bestanden uit onze 'Memorix Archieven' worden gehaald d.m.v. OAI-PMH harvest. Archives Portal Europe maakt daar al gebruik van. We hebben nog geen opmerkelijk extra verkeer richting onze eigen website opgemerkt vanuit deze bronnen.

Tevreden

Al met al zijn we tevreden over ons Open Data experiment. Het levert dan wel geen enorme hoeveelheden extra verkeer naar onze website op en lokale ondernemers staan (nog) niet te springen om onze data te gebruiken, maar het potentieel bereik van onze collecties (en onze naam) is wel aanzienlijk vergroot. En dat is ook iets wat het archief in haar doelstellingen heeft staan. Voor ons is het experiment wel voorbij en is open data een belangrijke deel van ons gedachtegoed geworden waarmee we dit jaar meer willen gaan doen. Blijf ons in de gaten houden!

Op onze website is informatie over open data te vinden op deze pagina:

https://www.regionaalarchiefalkmaar.nl/api

Mark Alphenaar

Regionaal Archief Alkmaar