Pericles

Afgelopen week was de afsluitende conferentie van het Pericles project in Londen, Pericles staat voor Promoting and Enhancing Reuse of Information throughout the Content Lifecycle taking account of Evolving Semantics (http://pericles-project.eu/page/about). Het congres kreeg de titel mee ‘Acting on Change: New Approaches and Future Practices in LTDP’ (long term digital preservation). Na een doorlooptijd van vier jaar was dit het moment om uit te pakken met keynotes, workshops en forumdiscussies. Ik wil graag enkele waarnemingen delen.

Kara van Malssen (AV Preserve) brak in de eerste keynote met de titel ‘Seeing the forest for the trees’ een lans voor een organisatorische benadering van OAIS. Zij ziet de implementatie van OAIS als een geheel van beleid, procedures, planning en documentatie anders dan wat zij waarneemt in de werkelijkheid namelijk, vooral ‘silo-gewijze’ ontwikkeling met weinig samenhang tussen de verschillende onderdelen van de informatieketen. Haar verklaring daarvoor was heel aardig ‘ We have a cultural obsession with innovation’ en ‘It’s lead us to neglect the things that need to be taken care of’. Er is weinig tot geen waardering voor het beheer van digitale informatie en daardoor is het moeilijk om daarvoor geld te genereren. Kara van Malssen riep op om ons werk te doen en ons niet af te laten leiden door de ‘bling’ van innovatie.

De tweede keynote was van Matthew Addis (Arkivum). Hij won de harten in de zaal met de uitspraak ‘preservation is bloody hard work’. Preservation wordt over het algemeen als een bijzonder element gezien dat ‘toegevoegd’ moet worden aan digitale informatie. Voor alle systemen en processen die tot dit moment worden ingericht, is dat ook zo. Maar zo moet het niet blijven. De systemen die wij nu inrichten met de huidige kennis zal naadloos aansluiten op een digitale depotvoorziening zodat preservation een onderdeel is van informatiebeheer. Addis gaf aan dat de mogelijkheden om tot die ‘reguliere’ situatie te komen zich voordoen bij de invoering van nieuwe wet- en regelgeving zodat preservation een onderdeel wordt van startarchitectuur en procesinrichting. Hij eindigde zijn keynote met een Afrikaans gezegde dat ik graag herhaal ‘If you wanna go fast, go alone, If you wanna go far, go together’. En dat lijkt mij in dit stadium van de ontwikkelingen een goed advies.

Er waren twee forumdiscussies. De eerste ging over het referentiemodel OAIS waar onze Nederlandse collega Barbara Sierman (KB) pleitte voor ‘het gesprek’, met name over onze ervaringen. Alleen als wij met elkaar in gesprek zijn, kan de standaard veranderen, zich adapteren en leren wij wat werkt en niet werkt. Andere forumleden benadrukten een variatie aan onderwerpen zoals de taalproblemen tussen experts onderling, de behoefte aan ‘sales and marketing’, het belang van interoperability en de vraag 'voor wie we het allemaal doen?'. Persoonlijk was ik wel gecharmeerd van de hartekreet ‘Stop saying that the paradigm is shifting, it doesn’t help managing’. Hoe we LTDP ook noemen, record keeping informatics, assetmanagement, virtual continuity of preservation, de principes zijn hetzelfde.

De tweede forumdiscussie had de titel ‘Preparing for Change’. Gelukkig was daar Natasa Milic-Frayling (http://www.intact.digital/about.html) om het project Persist (https://www.unesco.nl/en/digital-sustainability) nogmaals onder de aandacht te brengen. Een project dat niet ‘migratie’ als preservationstrategie neemt maar het beschikbaar houden van soft- en hardware die voor leveranciers niet meer interessant is om aan te verdienen. Een tweede opvallende spreker was Nancy McGovern (LoC) die refereerde nogmaals aan haar ‘three-legged-stool’ die bestaat uit de organisatie, de techniek en de middelen om een preservation programma uit te voeren en het vijf-fasen ontwikkelmodel: 1) erkennen dat preservation belangrijk is; 2) initieer preservation projecten; 3) maak er programma’s van; 4) institutionaliseer door de omgeving er bij te trekken en programma’s te rationaliseren; 5) maak het groter door samenwerking . McGovern gaf aan dat wij nu in fase 2 zitten en langzaam bewegen naar fase 3 .

De middagen waren gevuld met presentaties van de opgeleverde tools en workflows (https://github.com/pericles-project). De usecases die Pericles gebruikt heeft komen vanuit ‘digitale kunst’ en ‘space-data’. Pericles heeft vooral veel modellen gemaakt om in ‘een ecosysteem van systemen’, de standaardwaarden te inventariseren zodat veranderingen vast te leggen zijn en onderling worden gecommuniceerd. Pericles gaat uit van ‘sheer curation’, een begrip dat ik vertaal als een ‘parallelle of schaduw’ omgeving van zowel data als workflows als een ‘log’ van het proces, na afhandeling van het proces wordt de ‘provenance’ afgeleid van contextinformatie.

Mijn conclusie na deze tweedaagse is dat de discussies goed waren. Bij de presentatie van de deliverables werd ik regelmatig bevangen door de vraag: ”Voor welk probleem is dit de oplossing?” en het spijt mij te moeten zeggen dat ik die reactie later ook bij een aantal collega’s terug hoorde of zoals een archivaris uit de UK formuleerde: ”We have to get the steering wheel back from the IT people”. Het goede nieuws is dan weer dat de NCDD hierin helpt door de modellen van Pericles te koppelen aan een paar usecases uit Nederland.