Resultaten Krant en Foto's: artificial intelligence koppelt honderdduizenden persfoto’s aan krantenartikelen

  • mrt 2022
  • Nico Vriend
  • ·
  • Aangepast 27 jun
  • 34
Nico Vriend
KIA Community
  • Geert Leloup
  • Leonoor Hamers
  • Frank de Jong
  • Otto Vervaart

Samenvatting

In het project Krant en Foto’s zijn door middel van kunstmatige intelligentie een half miljoen persfoto’s gekoppeld aan een kwart miljoen krantenpagina’s. Er is een zoekmachine gebouwd, een gebruiksonderzoek gedaan en de resultaten zijn samengevat in een rapport.

Achter elke persfoto zit een verhaal en achter elke krantenfoto gaat meestal een hele reeks foto's schuil. Eerder was het zoeken van verhalen bij persfoto's handwerk, maar met behulp van Artificial Intelligence (AI) zijn nu een half miljoen persfoto’s gekoppeld aan een kwart miljoen krantenpagina’s. Vanaf 16 maart 2022 kan iedereen via de zoekmachine www.krant-en-fotos.nl persfoto’s en krantenartikelen doorzoeken, en zo onverwachte ontdekkingen doen.

Zoekmachine

De zoekmachine krant-en-fotos.nl maakt het mogelijk om in één oogopslag van een persfoto de mogelijk bijbehorende krantenfoto’s te zien. Dit zorgt voor een completer beeld van zowel een gebeurtenis als de journalistieke verslaglegging daarvan. De persfoto’s zijn afkomstig uit het archief van Fotopersbureau De Boer (1945-2004) en Persfotobureau D. van der Veen (1963-1980). Voor de krantenpagina’s is gebruik gemaakt van het Haarlems Dagblad, de IJmuider Courant en het Nieuwsblad van het Noorden.

AI-testproject

Krant-en-fotos.nl is het resultaat van een samenwerking tussen het Noord-Hollands Archief, de Groninger Archieven, de technologiebedrijven Sioux Technologies en Picturae B.V., en de KB, de nationale bibliotheek. De zoekmachine richt zich vooralsnog op archieven uit de jaren ’70. Op dit moment wordt al verkend in hoeverre de achterliggende technologie op grotere schaal toegepast kan worden. Te denken valt aan het toepassen van deze technologie op kleurenfoto’s, illustraties of gedigitaliseerde objecten uit beeldbanken, of het aanbieden van recentere kranten en persfoto’s.

Resultaten en inzichten

Naast de lancering van krant-en-fotos.nl worden ook de lessen van het project gepresenteerd in een rapport. Hiermee willen de samenwerkingspartners andere erfgoedinstellingen inspireren om ook gebruik te maken van de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie om hun digitale collecties op nieuwe manieren te ontsluiten en te verbinden aan andere bronnen. Het rapport is hier te downloaden.

Om te weten te komen hoe de zoekmachine wordt ervaren door eindgebruikers, is een gebruiksonderzoek uitgevoerd. Hierbij is meegekeken bij de schermervaring van gebruikers volgens de think aloud-methode. Acht personen deden mee, waarvan vijf personen uit de omgeving van Haarlem en drie uit de omgeving van Groningen. In een video (9 minuten) zijn de resultaten terug te zien.

Een overzicht van alle resultaten van het project Krant en Foto’s is hier te vinden: https://krant-en-fotos.nl/resultaten

Het project is gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).