Museumarchivaris: een eer en een uitdaging

Haar domein, zo noemt ze het zelf ook: “Het is een eer dat ik er nu verantwoordelijk voor ben.” Wij, Inge Baars en Gerdine Kruizinga van KIA, hebben haar hartelijke uitnodiging graag aangenomen. Op zoek naar het werk van de museumarchivaris.

Pronkstuk

Een beschrijving van het openen van een mummie. De handtekening van Thorbecke, omrand door inktvraat vanwege diens stevige schrijfhand. Een uittreksel uit een huwelijksregister van een wetenschapper in dienst van de stichting. De archiefstukken onder de zorg van Linda lopen enorm uiteen.

Een van de pronkstukken van het archief is het testament van Pieter Teyler, inclusief vijf eigentijdse kopieën. Er zijn niet veel archiefstukken die tentoon worden gesteld in het Teylers Museum, maar dit testament heeft een ereplek gekregen in een vitrine. Bezoekers kunnen bladeren door een facsimile en door leesbare varianten.

Linda heeft véél favorieten in de collectie. Eén ervan is een klein fotoboekje uit 1902. Een groep leerlingen van de 'Rijkstuinbouw wintercursus Haarlem' ging op excursie naar België. Het uitgebreide fotoverslag is een bedankje voor de financiering van hun trip. Bladzijden van dik karton laten groepsportretten en planten zien, allemaal keurig voorzien van een bijschrift.

Dilemma’s

Linda is in haar eentje verantwoordelijk, en dat kan soms best lastig zijn. Soms zijn het praktische dilemma’s bij de indeling: valt iets onder kunst of wetenschap? En hoe bewaar je museumposters, met hun grote formaat? Met zulke vragen kan Linda wel terecht bij mede-archivarissen die ze bijvoorbeeld nog kent van de Reinwardt Academie. Maar groot is die wereld niet.

Linda heeft zelf een aanstelling van twaalf uur, die ze combineert met een vergelijkbare functie aan de Rietveld Academie. Toch zou ze er gerust een hele week mee kunnen vullen. Niet veel musea hebben een archivaris in dienst, al is er vaak wel personeel waarbij archieftaken belegd zijn. Er is veel winst te behalen. Want hoe beweeg je een klein museum dat draait op vrijwilligers tot het aanschaffen van zuurvrije dozen? Hoeveel waardevolle informatie is onvindbaar, verspreid over Nederland?

Het belangrijkste vraagstuk, zo geeft Linda aan, is dus het aantonen van het belang van haar werk. Niet per se bij het Teylers Museum, al is de functie van museumarchivaris ook daar nog jong. Zo’n twintig jaar geleden werd er daar een begin gemaakt met het ordenen van het archief. In 2016 werd de eerste archivaris aangesteld. Inmiddels ligt het archief er goed bij – al is er ook nog een hoop digitaal en te digitaliseren materiaal.

Sticker van anderhalve meter

Te doen, staat op een plastic doos. Erfenisje van Linda’s voorganger. Erin zitten allerlei cassettebandjes en videobanden. Een ouderwetse filmspoel. Het is onduidelijk wat daarop staat, een afspeler zit er niet bij. Naast het digitaliseren is er materiaal dat nog steeds binnenkomt. Documenten, maar ook voorwerpen. Banieren, die aan de gevel hangen. Linda wijst op een sticker van anderhalve meter lang, bedoeld als reminder om afstand te houden. “Die wil ik nog op een stuk karton plakken om daarna te archiveren. En soms komt er ook iets uit een la van iemand tevoorschijn dat ooit misschien waardevol is voor de historie.”

Na een uitgebreid gesprek neemt Linda ons het museum in. Ook daar kijken we onze ogen uit. En die kopie van het testament in het vitrinekastje? Daarvan hebben wij net een exemplaar in handen gehad.

Heb jij vergelijkbare ervaringen? Of heb je een goed praktijkvoorbeeld voor archivarissen die de uitdagingen van Linda delen? Deel je kennis als reactie op dit blog!