MasterClass Archieven en Educatie - Andrew Payne National Archives UK

Vandaag waren we met vijf Nederlandse archiefeducatoren in Brussel bij FaroNet voor een Masterclass Archieven en Educatie door Andrew Payne, hoofd van de afdeling Educatie van het Nationaal Archief in Groot Britannië.

Aanwezig: Louisa Balk, Susan Suer, Claartje Rijkers, Petra Robben en Anneke van Waarden-Koets

Petra heeft tijdens de masterclass verslag gedaan van het eerste gedeelte. Live bloggen, knap hoor!

Aan het eind van haar verslag nodigt Petra een van de andere aanwezige NL-collega's uit om de andere delen te verslaan. Ik neem de uitnodiging graag aan, want ik vond het een boeiende en inspirerende bijeenkomst! Ik schrijf de aantekeningen die ik gemaakt heb op. Wellicht zullen ze het verslag van Petra hier en daar overlappen.

Educatiewebsite en betrouwbare bronnen

Eén van Andrew Paynes adviezen was: maak een eigen aantrekkelijke educatiewebsite, wees zichtbaar, val op, zorg dat de doelgroep je weet te vinden, zorg dat ze langer dan even op je website blijven..

Om er achter te komen hoe studenten zoeken heeft Payne een test gedaan. Hij liet ze zonder enige introductie of uitleg zoeken op het internet naar bronnen over een bepaald onderwerp. Uitkomst: 87 van de 98 studenten gingen direct naar wikipedia. Het probleem is daarbij dat je niet altijd weet of die informatie uit betrouwbare/deskundige bron komt (hij had daar een zeer aansprekend voorbeeld bij wat er kan gebeuren als je je bronnen niet checkt). De UK National Archives participeren in de GLAM wiki (hiervan is ook een Nederlandse versie) om te zorgen voor deskundige informatie over onderwerpen in de culturele sector.

Jong geleerd is oud gedaan

Archieven zijn de bewaarders en beheerders van primaire bronnen en daarom belangrijk voor als je onderzoek wilt doen naar een onderwerp. De drempel om een archief te bezoeken en onderzoek te doen is echter voor sommigen (te) hoog. Onderzoek in musea heeft uitgewezen dat, als je als kind in een museum bent geweest, je er als volwassene ook eerder zult komen. Payne is ervan overtuigd dat dat ook voor archieven geldt.

Geschiedenis is niet statisch, je maakt zelf geschiedenis

Archieven hebben de kracht om scholieren/studenten te laten denken. Geschiedenis maak je zelf op basis van de bronnen die je bestudeert en de interpretaties en conclusies die je trekt. Die conclusies kunnen veranderen als er nieuwe bronnen opduiken waarin andere gegevens staan die een nieuw licht op de zaak werpen. Geschiedenis is net als lego: op basis van de documenten kun je verschillende beelden van de geschiedenis maken, zoals je van de legoblokjes steeds nieuwe dingen kunt maken. Als onderzoeker probeer je op basis van de documenten er achter te komen wat er gebeurd is, hoe het gegaan is.

Actief leren is beter dan passief leren, je onthoudt het beter. Gebruik daarbij documenten als illustratieve bouwstenen. Gebruik de bronnen voor vraaggerelateerd onderzoek. Dus stel een vraag en laat studenten zelf onderzoek doen om een antwoord te formuleren. Maak gebruik van een key document en supporting documents. Bedenk een vraag vanuit het document. De studenten bepalen zelf hoeveel informatie voor hen voldoende is om een antwoord te formuleren. Uit onderzoek blijkt dat studenten geen selectie maken maar juist álles onderzoeken wat ter beschikking is gesteld.

Slow reading leidt tot beter begrip/onthouden

Context is belangrijk. Werkvoorbeeld: twee groepen krijgen dezelfde bronnen aangereikt. Ze moeten op basis daarvan antwoord geven op de vraag: 'wie begon de civil war?'. Veel documenten zijn best lastig leesbaar. Wij denken vaak dat dat een hindernis is, maar het blijkt juist een voordeel te hebben: slow reading, zorgvuldig lezen, waardoor je de inhoud beter in je opneemt en beter onthoudt.

Techniek gebruiken

Je kunt niet nadenken en je een mening vormen over iets wat je niet weet, waarvan je geen kennis hebt. Je hebt informatie, content, nodig. Daarbij kan techniek je helpen om die content beschikbaar te stellen. Techniek is een middel, niet een doel. Je gebruikt techniek om bronnen/onderwerpen beter toegankelijk te maken, niet alleen omdat het kan en omdat het leuk is.

In de UK National Archives wordt ook gewerkt met een virtual classroom. Na een tijd hiermee te hebben gewerkt bleek dat kinderen die normaal gesproken niet zo actief zijn ineens heel fanatiek mee gaan doen met onderzoeken, analyseren en een mening vormen. Elke dinsdag om 16 uur (lokale tijd) kan iedereen die dat wil (wij ook!) inloggen in de virtuele klas.

Voorlezen werkt goed

Er is een database van documenten waarbij vaak een transcriptie is gemaakt, maar je kunt ze ook laten voorlezen. Daardoor wordt de database ook toegankelijk voor blinden en slechtzienden, maar ook ziende mensen hebben baat bij voorlezen omdat oude teksten soms moeilijk te lezen en te begrijpen zijn en het helpt om ze in de juiste intonatie en de juiste uitspraak te horen voorlezen. Ze werken ook met podcasts.

Educatieprograma's

De UK National Archives hebben educatieprogramma's voor kinderen vanaf 6 jaar. Zij zijn nog niet zo intensief bezig met onderzoek, maar krijgen bijvoorbeeld de vraag voorgelegd: hoe weten we wat we weten? "de juf zei het". Maar hoe weet de juf dat dan? "Dat heeft ze in een boek gelezen." Maar hoe weet de schrijver van dat boek dat dan? Etc. Finding out how do we know! Dan volgt het programma, kennismaking met archieven. bronnen. En op de vraag Why/How do we know? is dan het antwoord... "Because of the documents!"

De jongste kinderen mogen originele bronnen niet aanraken. Vanaf 14 jaar krijgen leerlingen les in documentbehandeling en mogen ze met de bronnen omgaan.

De educatieprogramma's bestaan uit lessen en workshops, zowel binnen- als buitenschools. Scholen die te ver weg zij kunnen gebruik maken van videoconferenties.

Teach the Teacher

Momenteel worden programma's ontwikkeld en uitgevoerd die gericht zijn op docenten. Teach the Teacher. Leerkrachten vinden het moeilijk om vanuit de bronnen lesmateriaal en lesmethodes te maken omdat ze gewend zijn andersom te denken, niet vanuit de bron, maar vanuit wat ze weten uit de lesmethodes. Door leerkrachten te leren vanuit de bron te denken en lesmateriaal te maken investeer je als archief in de toekomstige leerkrachten en leer je ze gebruik te maken van bronnen die zich in de archieven bevinden. Via de leerkrachten bereik je weer heel veel leerlingen. The UK National Archives participeren in de Historical Association, waar docenten lesmateriaal kunnen downloaden en toevoegen. Ook ontwikkelen ze Master Programs ism de universiteit en organiseren ze uitwisselingsprogramma's met docenten uit de UK en de VS. Momenteel wordt samengewerkt aan een slavernijproject.

Personeel en middelen

De afdeling educatie van de UK National Archives heeft maar liefs 14 medewerkers die zich bezig houden met het vervaardigen van lesmateriaal, het uitvoeren van binnen- en buitenschoolse projecten/programma's en het beheer en vullen van de website. Alle activiteiten voor het onderwijs zijn gratis!

Opdrachten rondom bronnen over slavernij en WO I

1. Een alinea van een tekst uit een archiefbron over slavernij is per zin uit elkaar geknipt. Opdracht: leg de zinnen in de goede volgorde. Dan: lees wat er staat. Probeer op basis van de alinea verschillende vragen te beantwoorden, oa: door wie is het geschreven, voor/aan wie is het geschreven, wat is de bedoeling/welk doel heeft het stuk, wanneer is het geschreven, wat denk je dat er in de rest van het stuk staat, etc. Het bleek erg lastig om op basis van die ene alinea conclusies te trekken en het maakte nieuwsgierig naar het document waaruit de alinea geëxtraheerd was. De meeste groepen dachten dat het een witte politicus was die de tekst geschreven had en dat de tekst gericht was aan slaven of voormalige slaven of nazaten ervan. De meesten dachten dat het een vrij recent document was, er was één groep die dacht dat het een document uit de 19de eeuw was. Uiteindelijk kregen we een kopie van het document te zien: het was een gedrukte brief uit 1816, idd van een witte man uit de politiek, gericht aan de slaven (slavenhandel was afgeschaft, slavernij niet en de slaven waren in opstand gekomen), dat ze zich moesten schikken in hun lot en terug gaan naar hun plantages.

2. Aan het begin van de masterclass vertelde Payne dat er een rebelse vlag was buitgemaakt die door opstandige slaven was gemaakt. Wij mochten een tekening maken van hoe wij dachten dat die vlag eruit zou gezien hebben. Alle groepen werden nu uitgenodigd hun tekening te laten zien. De meesten hadden dezelfde onderdelen: handen, vuisten, boeien, gebroken ketenen, hoop, licht aan de horizon, samen sterk. Payne vertelde dat dit eigenlijk altijd zo was en dat het iets zegt over hoe wij zelf vandaag tegen slavernij aankijken. Vervolgens liet hij een tekening zien van de vlag die was buitgemaakt op de opstandige slaven. Iets wat wij totaal niet hadden verwacht en wat ook niet direct schokkend was (in onze huidige ogen) maar het ging vooral over commitment (verbondenheid, betrokkenheid) to the laws and the empire op verschillende gebieden vanuit het gezichtspunt van de slaven. Een eye-opener!

The Mystery document

3. De volgende opdracht ging over developing evidential questioning: ontwikkelen van de vaardigheid om vragen te bedenken en beantwoord te krijgen, zoals je bijvoorbeeld in een rechtszaak doet.De casus: iemand had een hogere rang in het leger geaccepteerd na de WO I. De vraag was: was die hogere rang terecht gegeven? We kregen vier kopieën van documenten op basis waarvan we een aantal vragen moesten beantwoorden: wie is de schrijver, wanneer zijn de stukken geschreven, voor wie zijn ze bestemd, waarom zijn ze geschreven, wat zeggen de documenten je, vind je het op basis van deze documenten terecht dat hij die hogere rang heeft gekregen, welke vragen zou je hem willen stellen. Bij deze opdracht ging het eropm eerst vragen te stellen en dan pas de documenten te lezen. De meeste groepen vroegen zich op basis van de documenten af of de toekenning van de hogere rang wel terecht was geweest. Payne las vervolgens een brief (the mystery document) voor die door de persoon in kwestie was geschreven. Die brief wierp een heel ander licht op de zaak, waardoor de meesten hun vragen uiteindelijk zetten bij de intenties van de opstellers van de documenten die we hadden gelezen. Alweer een eye-opener!

Deze opdrachten kun je heel goed met middelbare scholieren en studenten uitvoeren. Geef ze een reden om de documenten te lezen, maak ze nieuwsgierig, zorg dat ze meer willen weten, maak de onderzoeker in hen wakker.

Conclusie

Het was heel nuttig om deze masterclass bij te wonen. Goed om te zien wat er allemaal mogelijk is met voldoende personeel, en middelen en wat je toch kunt doen op het gebied van archiefeducatie als een van beide of allebei ontbreekt. Docenten en aankomende docenten zijn goede doelgroepen want door hen bereik je ook de leerlingen en studenten. Leer kinderen op jonge leeftijd kennis maken met archieven, leer ze op een creatieve manier omgaan met onderzoek en bronnen, leer ze vragen stellen, goed onderzoek doen, interpreteren en meningen vormen. Gebruik verschillende leerstijlen en vooral: prikkel jongeren om na te denken, om te gaan onderzoeken, om ze zover te krijgen dat ze willen weten hoe het zat/zit.