De nieuwe Archiefwet

De laatste Open Donderdag van 2025 stond in het teken van de nieuwe Archiefwet. Op 11 december verzorgden Bodien Abels, Jos Elferink en Marieke Klomp van OCW een inhoudelijke sessie over de belangrijkste wijzigingen in de wet en over de implementatie ervan, een opgave die de komende jaren veel vraagt van organisaties en informatieprofessionals.

De belangstelling was groot. Meer dan 100 deelnemers waren aanwezig in de zaal voor deze presentatie. In het eerste deel van de bijeenkomst zoomde Jos Elferink in op de kern van de nieuwe Archiefwet. Vanuit het publiek kwamen verschillende vragen, onder andere over de rol van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed. De nieuwe Archiefwet kent de inspectie extra taken toe, waaronder een meldplicht. Dat riep vragen op. Wat wordt precies verstaan onder een incident en wanneer is melden verplicht? Omdat er medewerkers van de Inspectie in de zaal aanwezig waren, kon dit direct worden toegelicht. Het gaat daarbij niet om reguliere technische verstoringen, zoals het verlopen van een server, maar om onverwachte gebeurtenissen met impact, zoals een hack of een overstroming.

Ook het gebruik van digitale kopieën leidde tot discussie. Waarom kan een zorgdrager niet direct een digitale kopie van het archief maken en het originele archief overbrengen? Waarom blijft de termijn van tien jaar bestaan? Volgens de sprekers is het van belang dat er altijd iemand verantwoordelijk blijft voor de duurzame toegankelijkheid van het archief. Daarnaast kwamen procedurele vragen aan bod over financiering en over de processen rondom de totstandkoming en goedkeuring van de wetgeving.

Na de pauze stond de implementatie van de nieuwe Archiefwet centraal. OCW is volop bezig met de voorbereidingen en ontwikkelt samen met betrokken partners verschillende kennisproducten om organisaties hierbij te ondersteunen. Daarbij wordt actief input opgehaald. Heb je zelf een vraag? Deze kan worden ingestuurd via archiefwet@minocw.nl, zodat deze gericht kunnen worden meegenomen in de verdere uitwerking van veelgestelde vragen of extra producten voor de kennisbank.

De PowerPoint presentatie van OCW is toegevoegd aan deze terugkoppeling.

De middag werd afgesloten met een feestelijke borrel. Vanaf 2026 wordt de Open Donderdag georganiseerd door ODI. Het Nationaal Archief werd bedankt voor de organisatie van de afgelopen drie jaar. Er waren bijdragen van Afelonne Doek, algemeen rijksarchivaris, Swanda Groenewegen, directeur Innovatie bij ODI, en Jacqueline Rutjens, directeur van Programma Open Overheid. Tot slot spraken Arre Zuurmond en Sharelle Manschot, de geestelijke ouders van de Open Donderdag, een dankwoord uit.