Graag wil ik jullie vragen bij te dragen aan 'significante significante eigenschappen' van verschillende soorten informatieobjecten.
Tijdens de eerste Internationale Dag van de Digitale Duurzaamheid op 30 november 2017 (#IDPD17) stond het onderwerp essentiële kenmerken of significante eigenschappen op het programma. Op de website van de NCDD staat een verslag (zie onder), en ook Pepijn Lucker schreef er op dit kennisplatform over (zie onder). Meer over significante eigenschappen vind je in wiki duurzaamheidsbeleid (zie onder).
Graag wil ik hierbij mijn bijdrage aan die dag opvolgen en o.a. jullie (de momenteel 110 leden van deze groep) bevragen. Bij het Nationaal Archief werken we namelijk aan een overzicht van 'essentiële essentiële kenmerken' of 'significante significante eigenschappen' - wat je voorkeur maar heeft. Aan jullie de vraag of je hier aan bij wilt dragen.
Het idee is simpel: de meeste mensen hebben in hun keukenkast een aantal basisingrediënten. Daarmee kun je de meeste maaltijden bereiden. Voor bijzondere kruiden, exotische gerechten of speciale wensen van gasten moet je naar de winkel. Je kunt niet altijd alles in huis hebben.
Op vergelijkbare wijze kunnen we het praktische werk aan significante eigenschappen ook ondersteunen. Pepijn schrijft in zijn verslag: "Het bepalen van essentiële kenmerken is niet eenvoudig vanwege de verschillende abstractieniveaus van de kenmerken, de vele opties die bij migratie mogelijk zijn en de vele soorten eigenschappen en gedrag die digitale objecten kunnen hebben. Ook het beoogde doel van het object en de gebruikers ervan zijn van invloed." Moeten we dan iedere keer als we het over significante eigenschappen hebben from scratch beginnen met een leeg boodschappenlijstje? Of kunnen we net als in de keuken een set basisingrediënten samenstellen - significante significante eigenschappen - en een overzicht van bekende ingrediënten waarvoor we even naar de winkel moeten (en waarvan we dan weten waar ze verkrijgbaar zijn)?
Bij het Nationaal Archief werken we aan het laatste. We lezen kookboeken en staan zelf in de keuken - of: we leggen onderzoeksresultaten m.b.t. significante eigenschappen naast onze praktijkervaringen. Hoe vaker eigenschappen significant worden gevonden, hoe hoger ze op de nominatie komen te staan om in onze keukenkast te belanden. In mijn presentatie van #IDPD17 (zie onder) vind je een aantal voorbeelden van significante significante eigenschappen.
Mijn vraag aan jullie is wat je van dit idee vindt, en in hoeverre je er aan bij wilt en wellicht al kunt dragen. Meer (zoals de huidige 110 leden van dit platform) weten meer dan één (organisatie). Meerdere deelnemers aan #IDPD17 zijn geïnteresseerd en/of stuurden me links naar (hun) werk over significante eigenschappen. Daar maken we dankbaar (en met naamsvermelding) gebruik van. Medio 2018 willen we een eerste versie van de significante significante eigenschappen via dit platform delen, om feedback op te halen.
Zie:
NCDD-verslag van #IDPD17: http://www.ncdd.nl/op-15-hoog-digitale-erfgoed-vieren/
Pepijns verslag van #IDPD17: /thoughts/10512
Duurzaamheidsbeleidsuitwerking significante eigenschappen: http://wiki.ncdd.nl/index.php?title=Duurzaamheidsbeleid/Beleidsuitwerking-Significante_eigenschappen
Mijn #IDPD17-presentatie: https://www.slideshare.net/carolienvanz/20171130-idpd-significant-properties-nationaal-archief-remco-van-veenendaal
Samenvatting: In deze vierde blog spreek ik expert Simon Kemper (Nationaal Archief) over de ethische aspecten van LLM’s, het fine-tunen van open source LLM’s zoals Mistral AI in het KBLab en het preserveren van LLM’s zelf.
Begin juni deed de projectgroep Preservation Watch en Preferred Formats van NDE een oproep aan jullie ...
Op de website van de NCDD is een blog verschenen over de 'Hollandse hoogtepunten' van iPres 2016: http...
Reacties
Met enige verbazing heb ik dit stukje gelezen en geprobeerd het te begrijpen, maar moet helaas zeggen dat me dat niet gelukt is. Het eerste dat ik mij hier afvraag is wat onder significante kenmerken verstaan wordt? Zoals het hier wordt voorgesteld, zijn dit een soort ingrediënten die je naar smaak kunt mengen tot een gerecht (=digitaal object). Wat het dan precies zijn, blijft vaag.
Nu heb ik altijd gedacht dat het NA zich bezig hield met archiefbescheiden die om bepaalde reden(en) bewaard moeten worden, waarbij authenticiteit inderdaad een belangrijk aspect is. Kern is dat die archiefbescheiden (papier of digitaal) bij de uitvoering van overheidstaken om een bepaalde reden zijn binnengekomen of opgemaakt. In digitale vorm zijn archiefbescheiden lastiger te bewaren vanwege de ontwikkelingen in technologie. Daarom is het noodzakelijk dat van die archiefbescheiden de kenmerken worden beschreven/vastgelegd die belangrijk zijn om de authenticiteit te waarborgen, zodat latere gebruikers ervan nog begrijpen waarom ze zijn opgemaakt of ontvangen en wat de betekenis ervan is. Dat zijn de essentiële kenmerken. Het gaat dus om, wat ik noem, de intellectuele aspecten van een archiefstuk. Die kunnen met verschillende technologie (bijv. software, opslagformaat) weergegeven worden.
Kortom, mij is niet duidelijk welke gedachtengang hierachter zit. Misschien kun je dat uitleggen?
Beste Hans,
Jouw verwachtingen komen overeen met onze werkzaamheden. Doordat je wellicht de context van de presentatie van International Digital Preservation Day mist, en ik die hier niet herhaalde, kan de keukenmetafoor de mist in gaan.
Bedoeld werd niet dat we uit de essentiële kenmerken archiefstukken zouden willen kunnen brouwen.
Bedoeld werd wel dat een archiefinstelling bijvoorbeeld met archiefvormers/Producers in gesprek zou moeten gaan over wat zij essentiële kenmerken van hun archiefstukken vinden, zodat die zo goed mogelijk door de tijd heen meegenomen kunnen worden. Niet alle archiefvormers en wellicht ook niet alle archiefinstellingen hebben een beeld bij wat essentiële kenmerken zouden kunnen zijn. Dan helpt het om een lijst kenmerken bij de hand te hebben, waar je het in vrijwel ieder gesprek met Producers over gehad zou moeten hebben: de essentiële essentiële kenmerken. (Je hoeft niet al die kenmerken als essentieel aan te merken, maar je zou ze in ieder geval besproken moeten hebben.) Net als het bij de hand hebben van een aantal basisingrediënten, die je bij het koken van vrijwel iedere maaltijd nodig hebt. (Je hoeft ze niet allemaal te gebruiken, maar je doet er wel verstandig aan ze in huis te hebben.) Of net als het bij de hand hebben van een checklist met dingen waar je minstens aan gedacht moet hebben voordat je de deur achter je dichttrekt als je op vakantie gaat. (Je hoeft niet al die dingen te regelen, maar doet er wel verstandig aan er even over nagedacht te hebben.)
Ik hoop dat ik hiermee wat van je verbazing heb kunnen wegnemen. Zo niet, neem dan gerust direct contact met me op (remco.van.veenendaal@nationaalarchief.nl of 0629451951). We schrijven hier ook een paper over voor de conferentie iPres 2018 in Boston. Daarin leggen we e.e.a. uitgebreider uit.
Hallo Remco,
Dank voor je reactie en toelichting. Dat helpt inderdaad om te begrijpen waar je het over had. Nu ik een wat duidelijker beeld heb, moet ik denken aan het werk dat we in het Planets project (2006-2010) hebben gedaan in het kader van 'preservation planning'. Ook daar hadden we een lijst van mogelijke kenmerken ('ingrediënten' zo je wil) opgesteld om aan te geven welke daarvan 'essentieel' waren. Er is zelfs een begin gemaakt om die in een formele taal te beschrijven, als ik me goed herinner. Ook in het Interpares project kende een 'lijst van kenmerken'. Het is dus niet nieuw waar jullie mee bezig zijn. Ik zou moeten nagaan of ik daar nog verdere informatie over heb (denk het wel). In ieder geval is het wellicht nuttig er eens naar te kijken.