Met andere ogen | Haags Gemeentearchief

Sinds enkele jaren besteedt het Haags Gemeentearchief (HGA) extra aandacht aan de meer recente geschiedenis van Den Haag. We richten ons hierbij vooral op mensen en groepen voor/over wie geen bronnen beschikbaar zijn in het archief of voor wie de toegankelijkheid een probleem vormt. En die dus nog niet, eenzijdig, onvolledig of zelfs onjuist zijn opgenomen in de geschiedschrijving van de stad. Deze verhalen leiden onvermijdelijk tot herinterpretatie van de collectie én tot zelfreflectie: welke keuzes maken we in onze collectie en waarom? En hoeveel invloed zouden burgers moeten en kunnen hebben op de selectie en de interpretatie van hun eigen geschiedenis? We kijken dus met andere ogen naar ons werk. En dan staat vanzelf ook de ‘macht‘ van de archivaris ter discussie.

Verne Harris
‘Archive is what archive does.’ We zijn voor deze conferentie geïnspireerd door Verne Harris, toonaangevend archivaris in Zuid-Afrika. Hij was adjunctdirecteur van de National Archives of South Africa, deed onderzoek voor de Waarheidscommissie en was negen jaar de persoonlijke archivaris van Nelson Mandela. Harris belicht in zijn werk de rol en positie van archieven bij ‘social memory’ en ‘social justice’ in een samenleving. Op de conferentie zal Harris geïnterviewd worden door erfgoedexpert Riemer Knoop.

Lunchwandeling
Neem goed zittende schoenen mee! Graag nodigen we u tussen de middag uit voor een korte wandeling door de omgeving van Julianaplaza, in Transvaal. Daar zijn nog veel straatnamen ontleend aan de 2e Boerenoorlog in Zuid-Afrika (1899-1902), al is het Boerenplein inmiddels veranderd in Mandelaplein. Historicus Raymund Schütz leidt u rond door de geschiedenis. Atalay Celenk, trots ondernemer neemt u mee langs collega-ondernemers in de buurt, Jale Celenk brengt u in contact met te vaak onzichtbare vrouwen in de wijk en vertegenwoordigers van de gemeente vertellen hoe er samengewerkt wordt met de vele arbeidsmigranten rondom het Kaapseplein.

Addie Stehouwer
De Haagse ombudsman houdt zich dagelijks bezig met de vragen van burgers of ze er voor de overheid toe doen. En via de meldingen van discriminatie (Den Haag Meldt) kent zij als geen ander de gevoelens van uitsluiting in de stad. Wat is er wederzijds nodig om gevoelens van uitsluiting weg te nemen en vertrouwen op te bouwen en wat kan een archiefinstelling daarbij betekenen?

Fatma Aktas
Zij organiseert al ruim 30 jaar sociale en financiële spreekuren om vrouwen uit hun isolement te halen. Ze heeft kortgeleden het archief van de stichting Avrasya overgedragen aan het HGA, om de geschiedenis van duizenden vrouwen in Den Haag zichtbaar te maken en te bewaren.

Hariëtte Mingoen
De voorzitter van Stichting Comité Herdenking Javaanse Immigratie (STICHJI), vertelt over het belang van representatie in de archieven. Het project Javanen in de Nederlandse polder is een initiatief van STICHJI en het is het eerste digital born archief dat bij het Haags Gemeentearchief is ondergebracht en toegankelijk is gemaakt voor het publiek.

Over projecten met thema’s diversiteit en inclusie:

Stadsarchief Rotterdam X DIG IT UP: Marie-Claire Dangerfield en Simone da Silva over hun samenwerking en de uitdagingen hierbij als vertegenwoordigers van een stadsarchief en een onafhankelijke grassroot organisatie.

Stadsarchief Amsterdam: Stefanie van Odenhoven, Janneke Gemmeken en Pieter Smit over familiegeschiedenissen als manier om de collectie diverser en herkenbaarder te maken voor Amsterdammers; hoe maak je daadwerkelijk ruimte voor nieuwe groepen en perspectieven én nieuwe manieren van archiveren.

Haags Gemeentearchief: Raymund Schütz en Samantha van As over het ontstaan van Thuis in het archief, de bewustwording binnen de organisatie en de uitdaging om het gedachtegoed binnen het HGA breder te verankeren.

Collectie Overijssel: Petra Links over de samenwerking met organisaties die gericht zijn op het presenteren van erfgoed dat ons met andere ogen naar de collectie doet kijken.

Regionaal Archief Rivierenland: Ella Kok-Majewska over het definiëren van filters op trefwoorden, zoals onvrijheid, meerstemmigheid en vrouwengelijkheid om anders naar de eigen collectie te kijken en daarin ‘witte vlekken’ te identificeren en waar nodig onderwerpen anders te beschrijven.

Nationaal Archief: Erik Mul en Jeftha Pattikawa over beladen termen in beschrijvingen en de aanpak van dekolonisatie van de collectie.

We delen ervaringen, gedachten en ambities met elkaar over een vraagstuk waarin geen makkelijke paden of ‘quick fixes’ passen. We hopen de conferentie dan ook af te kunnen sluiten met meer inzicht in vragen en dilemma’s hierin, en gedeelde inspiratie en bewustwording om aan antwoorden daarop te werken.

Charles Jeurgens
De hoogleraar archiefwetenschap aan de UvA, ondersteunt de strijd voor dekolonisering van archieven en leidt naast zijn wetenschappelijk werk studenten op om kritisch naar collecties te kijken. Hij zal reflecteren op de bijdragen van Verne Harris, Addie Stehouwer, Fatma Aktas, Hariëtte Mingoen en de vertegenwoordigers van stads- en regionale archieven. Vanuit zijn kennis en ervaring gaat hij in op wat het betekent om ‘met andere ogen’ de geschiedenis te documenteren en te onderzoeken.

19 mei 2022
10-17 uur

Meld je voor 10 mei aan via Sandra Kappert:

sandra.kappert@denhaag.nl